KUYPER-BIBLIOGRAFIE.

LXXVII.

67. „Strikt genomen". Het recht tot Universiteitsstichting, staatsrechtelijk en historisch getoetst. Amsterdam, J. H. Kruyt, 1880.

Naar men te Utrecht, tot zelfs in dames'kringen, elkaar rondvertelde, zou Dr Bronsveld's weerlegging van Dr Kuyper's „Bede" vei'pletterend zijn. En toen ze verschenen was, schreef een Minnaar van Waarheid in het Loopend Blad (III, blz. 2): „Dat antwoord is zóó, en getuigt Van zooveel ernstige studie, dat het Dr Kuyper moeilijk zal vallen het te weerleggen”.

Toch probeerde deze het. En aangezien Dr Bronsveld op den titel van Kuyper's eerste brochure nogal wat had aan te-rn'orken gehad (ofschoon ten onrechte, gelijk de Kerkelijke Courant aantoonde) ontleende Dr Kuyper, om veilig te 'gaan, zijn titel nu m'aar aan Dr Bronsveld's eigen schriftuur.

Op het titelblad vinden we voorts als motto het kerkdevies van St.-Denys:

”k Bied u den vredepalm of wet het ridderzwaaxd, Op vrede tuk in 't hart, in 't strijdperk onvervaard.

De Inleiding draagt tot motto een vrije navolging van Bronsveld's R ij m p j e:

Gij zijt zeer vlug, hebt veel talent Maar hebt u ditmaal niet gewend. Om rustig van 't begin tot 'tend Elk argument

Te wikken en te wegen, vrind, 'k Vertrouw, dat-elk 't natuurlijk vindt, Dat ik dit keer U nog eens refuteer.

In briefvorm schrijvende, deelt Dr Kuyper den wai langen hrief ('t is geen brochure, maar een boek) onder opsdhriftjes in. Na de Inleiding volgen alzoo drie hooiddeelen: A. een staatsrechtelijk! betoog: „Strikt naar recht"; B. een historisch betoog : „Strikt w e t e n s c h a p p e 1 ij k", en C. een confidentieel betoog: „Strikt ernstig".

A. van stukje tot beetje levert de schrijver het volledig bewijs, dat, altijd in staatsrechtelijken zin, 1. onze Vereeniging een erkende vereeniging is; 2. dat die Vereeniging scholen voor H o o g e r O n-derwij s m!a, g oprichten; 3. dat zij-aan die scholen hoogleeraren mag laanstellen; 4. dat zij zulk een school een Universiteit mag noemen; 5. dat die Universiteit e o ipso een , , v r ij e UniA^ersiteit" is; en 6. dat deze Universiteit bezit: a. het jus docendi; b. het jus corporationis; c. het jus promovendi in wetenschappelijken zin. en d. het-jus expostulandi door middel van de examens der Rijksuniversiteiten.

Uit dit gedeelte volge ihier één aahhaling over den hoogleeraarstitel:

„In trouwe, lieve Vriend, ik wil nu eens heel openhartig met u zijn. Maar gelooft g'e dan nu héusch, als ik vóór alle dingen op 'titels en eere-' kruissen , geaasd had, dat ik dan geloopen zou hebben zooals ik liep? Ja, gelooft ge in ernst, als ik een professoraat aan een Rijksacademie eens als mijn hoogste eerzucht had beschguwd, dat er dan ook voor mij' msschien niet vp'el wegen waren te vinden, en op die wegen kruiwagentjes Waren te brengen geweest, om-m; et wat meer haofdbuigen en met een uithangbordje van: Hier strijkt en plooit men! voor zijn deur, bij de scbaarschte aan geschikt' personeel voor zooveel nieuwe 'katheders, het nog een heel eind ver te brengen? Of omgekeerd, en sterker nog": als iemand het er eens op toe 'w'ilde leggen, om naar zijn .laatste rustplaats zonder ©enigen rang of titel te worden - uitgedragen, kon hij da n al veel anders optreden dan ik deed?

B. Eerst wordt nu aangetoond, dat noch de Kerk der Hugenoten, noch de Kerk in Schotland onder Knox, noch de Kerk van Geneve ondo'r Calvijn, Universiteiten, in den door Dr Bronsveld bedoelden zin, gesticht |iebben, en dat derhalve Voetius, als goede gids. Dr Kuj'per "wel terdege op het rechte spoor bracht, toen hij in zijn „Bede om' ©e'U dubbel corrigendum" de stelling hepleitte, dat het Gereformeerde Kerkrecht het stichten van een Universiteit steeds beschouwd heeft als vallende giansche-' lijk buiten der kerke competentie.

Vervolgens gaat Dr Kuyper [bier de ontwikkeling , der Universiteitsidee na, om-dan te concludeeren, dat de Vrije Universiteit, wel verre van slechts een hersenschimmig plan of loos kinderspel te zijn, veeleer te begroeten is, als de eerste levensuiting ten onzent ivan ©en miadhtige beweging, die we, ter redding zoo van [h'et vrijheidsbeginsel als van het historisch ; Universiteitsbegrip, aan de Staatsbemoeiïng met jhet Universiteitswezen liebben te danken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen