KRONIEK.

Van bij de Zuiderzee.

Wat is deze week het belattgrijkste nieuwtje?

Is het, dat het fort „Millo", dat üit den tijd der' Jehusiotou sLamt, en waaraan de arbeid van David, Salomo, Hizkia kleeft, lop het piunt staat, ontdekt te worden bij de opgravingen te Jeruzalem? Is het, dat veel geleerde heeren in Parijs hun & .andacht gegeven hebben aan de demonstraties van een vrije Amerikaansche, die betoogde en betoonde, dat gymnastischo oefeningen do taak van het kinderen baren vergemakkelijken; oen betoog, dat voor bet kinderlooze Parijs en ook voor Nederlandsohe dorpen en steden niet kwaad zou zijn, aangezien de moed er wat 'uitg: aat? Is het de boven alle demonstraties 'uitgaande prestatie van de Weensche dame, die haar acht-en-twintigste kindje ter wereld bracht, lalzoo den moed versterkende van al wie zich bezint op de herleving van het gereformeerde besef in Oostenrijk-IIongarije? Is het de verplettering' van den j'oekeloozen parachute-springer Jezek? Is het de zaak van het verraad des vaderlands, die thans de justitie werk geeft? Is het de geweldige ontroering in Vlaanderenland over de Vlaamsche beweging en haar groei, sedert een van haar meest geliefde martelaren üit het gevang ontslagen is? Is het de dood door schuld van een man, die voor een vinger-operatie door een Amerikaanschen verachter van den eed tegen de medische simonie met 3 fleschjes ether ter bedwelming en ter dood gebracht is? Is het het grootste negerhüwelijk in Amerika met 9000 gasten? Is het do f 1500 subsidie, die men den heer K. ter Laan wil geven o^m een woordenboek saam te stellen van „De Grönneger Spraok", teneinde Groningen met subsidie te geven wat Dr J. Gijnnink gratis aan de stad Kampen gjegeven heeft: een beschrijving met woordenboek van het inheemsche dialect?

Noen.

Het belangrijkste nieuws van de week is, dat er in Kampen wat gebeurd is. Doar em-z'-irmebreuk'n; en det eni-z'-andig-edaon: zoo zonder de Kamper ui, want de inbrekers hebben door gebruik te maken van handschoenen vingerafdrukken vermeden. ZoO' is er in Kamp'n in driemaal tien jaar drie keer wat te doen geweest. In het eerste drietal jaren iiet boerenoproer, omdat de watervoorziening van de koe-beesten den burgemeester in conflict met de boeren bracht. Toen kreeg een onschuldig geref. gyminasiast nog een sabelhouw, omdat meer dan 19 menschen een samenscholing heetten te vormen. In het derde tiental jai'en nu deze inbraak. En daartussohenin de proklamatie van een student; die nu in een stad staat, waar toch ook ma& r trams rijden, waarmiee hij het curatorenbesluit aan de deur der leeszaal van de Theol. School aanplakte: „De Schoele blieft". Inderdaad, de Schoele bleef in de stad', waar in drie decenniën een Hoofdcursus opgeheven werd en drie schokkende dingen gebeurd zijn. Do-stadshistor.ie is het stadsgericht. JVIaar men troosle zich. Hamburg heeft gejubeld om de Zuiderzeesymphonie en de stedekens eromheen deelen in den Duitschen roem' en de Zuiderzee blijft, niet altijd voor de schokkers. Maar — dat hebben de curatoren toch niet geweten .... in de dagen tusschen boerenoproer en inbraak.

De Basiliek van het heilig hart.

Tegelijk met de rondreis, in Nederland, van Steiner, den stichter van het Goetheanum, een soort tempel voor den wereldgodsdienst naar anthroposofische voorstelling, komt uit Nederland zelf een roomsch gezelschap bedelen voor een op te richten Basiliek, als „monumentale uitdrukjdng der toewijding' van allen aan het Goddelijk Hart van Christus". Debasiüek bedoelt een religieuse pendant-stichting te zijn voor het Haagsche Vredespaleis. Het heele volk moet helpen, maar de Roomschen zitten vooraan. Het moet, ; een tempel zijn, die in zuilen en torens en koepels zich als 't ware smachtend ten hemel verheft, len naar de oud-testamentische gedachte (die in het veelszins naar het O. I'. terugkeerende Rome gemakkelijk toejuiching vindt), zal Nederland, een klein land, moeten doen, wat Israël, óók een klein volk, deed: aan alle volkeu den God van Liefde prediken. Een yredestempel dus.

Van dergelijke dingen wil men liefst niet al te veel kwaad zeggen. Maar de Roomschen moesten begrijpen, dat de vereering van het heilig hart bij ons vaak de herinnering wakker roept aan dingen, die met veel hoogér staan dan de vereering en aanbidding van „het heilig haar" van Jez'us, die ook door de Roomschen gepredikt wordt, dicht in de buurt. Die vereering van het heilig hart van Jezus berust op een voor ons te lossen grond; was bet niet het z.g. visioen van de non Marg. M. Alacoq'ue in 1675? En als de Roonnschen zelf ongeveer een eeuw noodig hadden, voordat ze dit heilig-hart-visioen erkenden en er een heilig-hartveroering aan vastknoopten (in 1765), nu, dan zullen ze, met wat goeden ^vil, erin kunnen komen, dat • wij, niet-roomschen, er minstens ongeveer 2 eeuwen over slapen inoelon, voordat we aan dat heilig-hart-symbool een tempelbouw verbinden. Vooral, als we de zeer degelijke èn zeer gezellige laatste kroniek van Dr J. Waterink, ijverig „Relormatie"-lezer, in „Geref. Theol. Tijdschrift" willen overdenken. Want die doet daar een boekje open over beelden met bloedende heilige harten van Jezus en besluit dan aldus, m.i. volkomen terecht:

„... . Achter die bloedige geschiedenissen — daar zit wat achter.... Wat? Het wordt tijd, dat dit eens onderzocht wordt. Leve de Roomsche propaganda."

We zullen even wachten. Ik geloof, dat de Roonnschen wel eens snuggerder oogenblikfcen hebben gehad, dan toen ze een internationaal belang ook in Neder land gingen bepleiten met de leuze van „het heilig h ar t".'

Weer eens „666".

Sedert de in Nederland verspreide spiritisten-kalender „Sursum Corda" zich in de vingers gesneden heeft met do bewering, dat het getal 666, het getal van het Bciest, op den Duitschen Keizer (Kaiser) toepasselijk was, heeft de officiëele wetenschap zich er niet druk om. gemaakt. De kalender rekende het aldus uit:

K is 11; 6 er achter is 116. A is 1; 6 er achter is 16. I is 9; 6 er achter is 96. S is 19; 6 er achter is 196. E is 5; 6 er achter is 56. R is 18; 6 er achter is 186. Samen 666.

Men begrijpt, dat de letters hier hun getal krijgen .ar hun volgorde in het alfabiet.

Maar nu de Duitsche Keizer van het tooneel is, en daarmee do spiritistische wijsheid van de baan, nu is tocli de 666-speculatie nog niet dood. „Bob Melhorn" heeft geschreven: „De Vuurpoel der I'oekomst". En de „N. R. Gt." zegt ervan: „In deze 331) blz. toont Bob Melhorn onwederlegbaar aan, dat de oorlog en de verroomsching van Nederland er moesten komen; tooverend met lieflijke termen als „het Beest" en „de Hoer" rekent hij ons voor, dat'na het herstel van de bi-euk in de Roomsche' Staatspartij mr Kooien nog tot 1934 de baas zal zijn; dan vangt het „laatste stadiiim" van „het Romeinsche beest" aan, waarin het tot 1977 bereden wordt door „de Hoer". Deze wordt dan weer vernietigd door "den grooten afval en zoo gaat de historie door tot 1984. „Hiermede", aldus de schrijver, „is het groote geheim van het getal 666 ' opgelost." ftl*: '' JJ

Had ik voor enkele weken geen gelijlc, dat 'het in Nederland en elders altijd door zal gaan met deze berekeningen? Al zou de heer Kooien aniOirgen gereformeerd worden, de profeten zullen blijven brood eten. Intusscben heeft de heer Kooien al gezegd, dat hij geen kans ziet op een kabinetsformatie. Maar de toe-' komst....

Lioba en klok-klok.

Voor vele jaren schreef Van Eeden een draana: „Lioba", dat gewijd is aan de huwelijkstrouw. Hot is nu omgewerkt en opgevoerd. Vroeger ging het zoo vlot niet met die opvoering. Maar het is nu gelukt. Of daarmee het getij voor Van Eeden gunstiger is? De huwelijkstrouvf is in „Lioba" dramatisch uitgebeeld. •Indertijd heeft Van Eeden geloofd, dat de kunstenaar met dergelijke producten van zijn geest de m'assa min of meeo' kon leiden. Al hield men hem voor, dat een heele zaal „klok-klok" roept, op het oogenblik, dat Osw.ald in „Spoken" van Ibsen zijn moedor om champagne smeekt.... (en toch is dat in het stuk een zeer tragisch oogenblik), — toch heoft hij geloofd aan do vatbaarheid van do massa. D'at was in den tijd, toen Van Eeden „een verklaard vijand van alle dogmatiek" - wilde zijn, „omdat hij den geest versteent en-daardoor het leven onmogelijk maalit".

Maar sedert is Van Eeden Roomsch geworden, al zal de dogmatiek er' nog wel niet dik op zitten. Sedert heeft Robbers hom half-dichter, half bukken-dominee genoemd en de aanhankelijkheid van het publiek voor „dezen profeet-aohtigen, zalvenden of plechtig, - gew-ichlig doenden auteur met zijn martelaar-of Messias-allures" alle zedelijke waarde ontzegd.

Hoe dit zij, bij de uitbeelding van de huwelijkstrouw kan de moderne mensch nog maar al te makkelijk „klok-klokken", of zingen van „Jaapje, die wel is geirouwd", maar die „den moed er maar in" moet houden. Het tooneel is als opvoedende macht in positieven zin door veel van zijn eigen dienaars prijisgiegeven.

„De vroUw blijft zich gebonden voelen aan hem, wien zij zich gaf", aldus de stelling in „Lioba". Maaide vro'uwen zijn tegenwoordig vele, die „Lioba" wel willen nazeggen: „Ik heb op aarde wonderlijk gewan-] keld her en der", .... ma'ar die niet Lioba's gebed overnemen, waarin zij God dankt, dat ziji „mag bijblijven wien haar lijf behoort". Ook tooneelpreeken staan . dikwijls buiten den tijd. Voor dominees is dit een evenwel te schrale troost.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen