Zorg voor de werklooze arbeiders.

II.

Mentaliteit.

Daar wordt gelukkig in vele kringen overwogen, wat er moet worden gedaan om aan den geestelijken nood der werkloozen tegemoet te komen. En het is niet bij overweging gebleven, maar men heeft naarmate de werkloosheid in omvang toenam en een meer permanent karakter verkreeg, ook het practische werk aangepalct met meer of minder succes, op bescheiden of meer lucratieve wijz© en hier en daar mag men er met groote voldoening op wijzen.

Wij herinneren slechts aan den arbeid, di© verricht is onder de tewerkgestelden in de Rijkswerkverschaffingen, arbeid zoowel van Roorasch-Katholieke zijde, als door de Moderne Vakbeweging, maar evenzeer door een Christelijk Nationaal Comité aangevat.

Wij mogen wijzen op de Tehuizen, die in den nu bijna geëindigden winter, in verschillende plaatsen van ons land zijn geopend en waar men aani de ontspanning, zoowel als aan de ontwikkeling aandacht geschonken heeft.

In de derde plaats mag gewezen op de grootsche plannen, die men heeft ten opzichte van de jeugdige werkloozen, plannen, die reeds een begin van uitvoering kregen, en die goeddeels door de jeugdorganisaties worden gedragen, zij het dan ook, dat men belangrijke subsidie hoopt te verkrijgen om het werk materieel mogelijk te doen zijn.

Het is, wanneer wij letten op den weinig rooskleurigen toestand, dien wij in ons vorig artikel met een enkel woord teekenden, wellicht goed, ons er van te doordringen, dat dit werk nog wel eenigen tijd zal moeten worden voortgez©t, aangezi©n niet zoo spoedig een algeheele opleving is te verwachten.

Het is echter evenzeer noodig, voor ieder dio zich tot dit werk aangordt, rekening te houden met de mentaliteit der arbeiders. Dat zal zijn werkplan moeten beïnvloeden, zoo niet bepalen en zal hem voor vele teleurstellingen wapenen. Goed voorbereid zal de arbeid toch rijkere vrucht dragen kunnen dan het zich zoo bij den eersten aangreep liet aanzien.

Waarmede heeft men te rekenen? Dr Windschild schrijft in het Januari-nummer van , , I> er Geisterkampf der 'Gregenwart" iets over zijn ervaringen in Diütschland en over de psyche van de moderne arbeiders. Uit dat artikel blijkt wel, dat hij niet enkel werkte onder menschen van christelijke belijdenis. Daarom willen wij aan de hand van zijn diagnose een enkele opmerking maken, die hopen wij, de werkers op dit terrein ©enigszins kan oriënteeren.

Eén van de eerste dingen die opvalt, is de eenzijdige belangstelling voor vraagstukken, die met den nood van het practische teven direct v©rband houdon.

D'at is wel te begrijpen als men weet ho© ©rg het gaat schrijnen in gezinnen, waar reeds maanden achtereen „steun" de ©enige bron van inkomsten is. Steun, die maar op de meest sobere wijze het l©vensond©rhoud dekken kan. De gelegenheid om te piekeren, om met lotgenooten over de misère te spreken, is er eiken dag in overvloed, de bezigheid ontbreekt en de lust tot bezigheid verdwijnt. Dan komen de vragen, wanneer kan ik steun krijgen; hoe zal de nieuwe steunregeling er uit zien; wat zal het crisis-comité mij opleveren; hoe kom ik aan een pak kleeren enz. enz. op heit eerste plan ©n v©rdringen alUe andere vragen, al zijn die op zich zelf ook van even groote of van, veel belangrijk©r beteekenis. Daar zijn er die in deze vragen zijn opgegaan en die er dus ook in ondergingen, die in wezen afgezakt zijn tot den. rand van hot pauperisme. Z© hebben zich geschikt, , ze hebben geen hoop voor de toekomst, ze bes geeren eigenlijk ook niet veel meer dan een zoè*? goed mogelijk profiteeren van alle gelegenheid, die er geboden wordt om iets te krijgen.

Daarnaast komen de meer opstandige en kracht tiger naturen, die voor ©en deel ook onder d*> ouderen, maar zeker niet het minst onder de jongeren worden aangetroffen. Ze zijn de slechtsteu niet en geven maatschappelijk meer hoop, dan de ouderen, al baren ze waarschijnlijk geestelijk meer zorg. Wij denken aan hen, di© de vraag stellen „Hoe kan God dit leed toelaten? Is er geen andere weg om te komen tot hot plan dat Hij heeft met do •wereld ? "

Het zij verre van ons hier met een hooghartig

zwijgen voorbij te gaaai. "Rijst niet die, vraag ia ons. aller hart, op oogenblikken ? Is dit niet het probleem, waarmee de menschheid worstelt van de vroegste dagen af? Is het niet te verstaan dat zuike overleggingen opklimmen in onze zondige harten ?

Zeker wij zullen moeten trachten tegenover deze menschen , , onzen Schepper gerechtigheid toe te brengen", maar toch met die liefde en dat meedoogen dat ons past. Draagt de wereld deze ellende ook niet om onze zonde?

Vlak daarnaast staat en in dezelfde lijn ligt de Iwschuldiging tegen de Kerk. Die heeft den oorlog niet tegengehouden, en de wapenen gezegend. Ook hier dunkt ons kan men de klacht en de aanklacht verstaan. Daar is een tekort ook bij do christelijke kerk, wijl er tekort is en schuld bij de christenen. Kn als wij het goed zien, dan wordt de klacht niet enkel geboren uit de zucht om te bedillen, wat er in het verleden is gebeurd, doch spruit ze veeleer voort uit de vrees, dat binnen wie weet hoe korten tijd, ons werelddeel weer staat voor een botsing, wellicht heviger, in elk geval niet minder afgrijselijk dan in de jaren 1914—1918.

Ook hier is, wil men aan deze menschen geestelijk iets doen, een begrijpen noodig en een inkomen in hun a, ngst en de verscheurdheid hunner ziel.

En nog eenmaal, een van de typeerende karaktertrekken is de behoefte aan sociale waardeering van den arbeidenden stand. Dat lijkt vreemd in een tijd, waarin de vakvereenigingen tot krachtige ontwikkeling kwam on de arbeiders om zoo te spreken de volle breedte van de straat noodig hebben.

ïoch is het juist, en, 'bij eenig nadenken, ook te verstaan. Hoe meer de arbeid zijn individueel karakter verliest; hoe meer de rationalisatie toegepast wordt; hoe meer de arbeiders uitgeschakeld schijnen te worden in het productieproces; hoe meer men aandringt op verlaging der loonen als redmiddel in den nooH; hoe sterker de behoefte wordt aan waardeering voor den arbeidenden stand, die men meent dat verloren is gegaan, en die dikwijls uit allerlei aangeprezen middelen heel weinig spreekt.

Wie deze stemmen tot zich voelt komen, die weet dat zich hier niet in de eerste plaats demonstreert het bewustzijn, dat men er is, doch veeleer de vrees, dat men teruggedrongen zal worden, veel verder dan noodig en dan goed is. De noodkreet van menschen, die vreezen te zinken.

Men vraagt die waardeering ook, en niet in de laatste plaats, van de kerk, die, hoe de belangstelling van velen ook daalde, toch een veel grootere plaats in het leven van de arbeiders inneemt, dan velen zich realiseeren.

De kerk lieeft, naast al wat er gedaan wordt, ongetwijfeld een eigen taak. En indien ze eenigszins aarzelt die t© vervullen, zal ze niet dan schade doen aan zich zelf en aan ons volk.

G. BAAS Kzn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen