HOOFDARTIKEL

De Buchmaii'beweging.

II.

De beweging, die wij bezig zijn. te bespreken, draagi. verschillende namen.

Zij heet allereerst naar haar geestelij leen vader. Dr Frank Buchman, de Buchman-beweging. Al gebruikt zij zelf deze aanduiding niet, omdat zij zich liever niet naar een mensch noemt, en al acht zij dit zelfs min of meer een scheldwoord i) te wezen, toch is deze benaming de meest gangbare geworden. En dit door toedoen van de Buchmannianen zelf, die de figuur van Buchman telkens met meer dan gewone vereering naar voren schuiven. Aan hem dragen verscheidene hunner hun boeken op. Hij is de man, die ons van Godswege gezonden is, nu de kerk gefaald heeft. ^) Niemand, die in zijn optreden en arbeiden de apostelen dichter nadert dan hij. 3) Zelfs werd verldaard, dat niemand deze beweging ooit begrijpen zal, of hij moet beginnen met als werk-hypothese aan te nemen, dat Frank een kind is, dat naar God luistert, Hem onvoorwaardelijk gehoorzaamt en iedereen in zijn omigeving er toe brengt, hetzelfde te doen.*)

Zij draagt voorts den naam van O x f o r d-b e - weging, omdat zij in 1921 uit Amerika via China naar Oxford.^ het religieuze en cultureele centrum van Engeland, kwam, en daar vooral in de studentenwereld een middelpunt voor haar werking vond. '•') Als Oxford-beweging moet zij wel onderscheiden worden van twee andere gelijknamige bewegingen. Eerst van de romaniseerende richting in de AngUkaansche kerk, die 14 Juli 1833 ontsprong, toen John Keble te Oxford zijn preek over „National Apostasy" hield, en waaraan vooral de bekende namen van Newman en Pusey zijn verbonden. ^) En voorts van de beweging, die in 1874 wederom te Oxford ontstond, toen Robert Pearsall Smith daar zijn heiligings-meetings hield, waarbij ook Stockmayer en Jellinghaus tegenwoordig waren en waardoor zij ook naar Duitschland werd overgebracht.')

Zij heet al verder de G r o e p s-b e w e g i n g, omdat zij er op uit is, overal groepen, kringen, cellen te vormen, die aan alle geloofsovertuigingen en secten nieuw leven willen toevoeren«), en waaruit langzamerhand de nieuwe menschheid, het ware lichaam van Christus op aarde, zal worden opgebouwd.

Maar de namen, die het meest van haar wezen uitdrukken, zijn die van leven-vernieuwers en vooral die van Christel ij k e broederschap der eerste e e u w. 5)

De Buchman-beweging haakt naar een nieuw Pinksteren. ledere generatie, en dus ook de onze, heeft regeneratie noodig. i") Het eenlge, dat de wereld van een verdere paganiseering redden, en de religie van haar doodsbed oprichten kan, is, dat de Heilige Geest ons opnieuw doopt met Zijn vuur en licht, met Zijn kracht en vreugd, ii)

En het lijdt geen twijfel, dat Hij hiermee in de Buchman-beweging reeds begonnen is. Haar stichter is niet Dr Frank Buchman, maar de Heilige Geest. Deze en geen mensch heeft deze nieuwe godsdienstige beweging in het leven geroepen, i^) Het uur voor een Christelijke revolutie nadert.") De nieuwe uitstorting van den Geest van levenveranderende liefde in de Oxford-groepbeweging, is een zeer duidelijk teeken, dat wij in de eerste jaren zijn van een der groote opwekkingsperioden, waarin het evangelie der vergeving uitgeroepen en geloofd wordt, en menschen verlost worden tot een nieuwen tieest van liefde en vreugde en vruchtbare ziele-kalmte. ") De nieuwe wereldopwekking staat voorzeker te komen, en zal op dezelfde manier tot ons komen, als waarop het eerste Christendom de heidensche wereld verraste, toen mannen, vervuld met den Heiligen Geest^ die men beschuldigde, dronken te zijn van zoeten wijn, overal heen trokken om te getuigen van hun ervaring van een verrezen Heiland, i^) De volgende jaren zijn zóó vol verwachting, dat zij niet te vergelijken zijn met ©enige periode in de geschiedenis, sinds de eerste dagen der kerk. Nu voor het eerst^ door de nieuwe gave des Geestes, die afdaalde, zullen de kerken haar tekort erkennen en de noodzakelijkheid om herboren te worden, i^) Geen hooger vreugde daarom, dan wanneer een nieuwe groep gevormd wordt en ook daarop' de Heilige Geest nederdaalt, i')

Iets nieuws pretendeert men niet te wezen. Men wil enkel terugkeeren tot het oude, oorspronkelijke Christendom van het Nieuwe Testament, i^) De Groep houdt er geen nieuwe methode op na, verkondigt geen nieuwe leer. Zij komt met het oude goede nieuws, dat Jezus machtig is om te tredden. ^^) Het heet, dat men niet anders doet, dan het leven der eerste Cliristenen te „verfilmen", door het zelf te beleven. De bedoeling is om de twintigste eeuw te doen eindigen op dezelfde manier als de eerste begon: door het leven te leven en de geschiedenis te vertellen van anderen^ die hetzelfde deden. 20)

Het lievelingsboek uit den heelen bijbel is daarom dat van de "Handelingen der Apostelen. Een nieuwe auto kan stilstaan, een renpaard kan doodgaan, de draadlooze kan wegsterven en een horlogo afgeloopen zijn. Doch de Handelingen der Apostelen duren nog voort; zij schijnen uitdrukkelijk voort te leven in vele daden der groepen, die nu aan de universiteit te Oxford verzameld zijn en die meenen in het Nieuwe Testament het geheim der eeuwigdurende beweging te hebben gevonden. 21)

Want in onderscheiding met de Pinksterbeweging, in één van welker kerkjes Buchman tot bekeering kwam, en die vooral de gaven der profetie en van het spreken in vreemde talen vernieuwien wil, jaagt de Buchman-beweging de handelingen, de praxeis, de op de praktijk gerichte daden der apostolische eeuw na: dezelfde vrijmoedigheid in het getuigen, hetzelfde redden en bekeeren van zondaren, dezelfde apostolische bezieling, hetzelfde apostolische vertrouwen en dan dezelfde apostolische resultaten ook. ^^)

« Deze bewering, dat in de Buchman-beweging een nieuwe komst van den Heiligen Geest begonnen zou zijn, sluit vanzelf de overtuiging in zich, dat de toestanden onder de Christenheid, en vooral in de kerk, van dien aard zijn geworden, dat een dergelijke komst noodzakelijk was.

Met name Shoemaker heeft dit onomwonden en meer In bizonderheden uitgesproken. ^^) Hij legt de kerk een lang en ernstig zonden-register voor. In plaats van haar eerste taak te vervullen en menschenlevens door de kracht van den levenden Christus te vernieuwen, verspilt zij zoowel haar tijd als haar belangstelling aan allerlei andere noodelooze en nuttelooze dingen. Zij praat meer, dan dat zij doet. Ze verteert haar kracht in eindelooze vergaderingen en beraadslagingen. Zij is over-georganiseerd. Zij laat hare predikanten iedere weeTc vele kostelijke ivren vermorsen door hen proeken te laten maken en houden; ongerekend nog de verknoeide tijd in de academiejaren, 'besteed aan het leeren-preeken. Hoeveel doelmatiger zou het zijn, wanneer de preekstoel gebruikt werd, niet om theoretische en dogmatische beschouwingen te houden, , doch om allerlei persoonlijke voorvallen uit den tegenwoordigen üjd te vertellen. Bovendien heeft zij met al dat gepreek een tam, vertroostend, vrede-brengend, maar tegelijk bloedarm Christendom aangekweekt, dat ver beneden peil staat en hemelsbreed verschilt van dat uit de dagen der apostelen. Zelfs is het op het oogenblik zóó erg geworden^ dat in heel Engeland niet twaalf mannen meer te vinden zijn, tot wie een ziel zich kan wenden, die in geestelijken nood verkeert en naar God vragen gaat.

Maar ondanks al deze bezwaren, die men tegen de kerk heeft, staat toch niet haar reformatie op het program.

Niet, omdat men tegen organiseering van het Christelijke leven zijn zou. Met instemming wordt het woord van Von Harnack aangehaald: Geen religieuze beweging kan in onlichamelijken toestand 'blijven. 2*) Ook niet, omdat men aan de kerk geheel voorbijgaan wil. Ten sterkste wordt ontkend, dat de Buchman-beweging een nieuwe godsdienstige secte of orde of organisatie of leer zijn zou. Veel meer beschouwt men zich als de innerlijke kerk in alle bestaande kerkert, tot verdieping van het geestelijke leven in het Uchaam van Christus. ^°) Zelfs is de raad gegeven, dat ieder zich voegen zal bij die onder-afdeeling van de algemeene Christelijke kerk, die het beste past bij zijn behoeften; en wordt er op aangedrongen, dat hij daar met de andere Buchmannianen een kern, de staf van werkers, vormen zal, die bedacht zijn, niet op de handhaving van kerkelijke instellingen, maar op de bekeering van menschenlevens. 2^)

Toch wordt ook met dit alles geen kerkhervorming bedoeld. Want de Heilige Geest arbeidt thans niet naar reformatie, doch naar groep-vorming

heen. Hij is bezig, in eiken levenskring zonder onderscheid, veranderde raenschen, nieuwe levens, «n daarmee de cellen in te brengen, waaruit langzamerhand het lichaam van Christus uitgroeien zal. Xeder huwelijk, elk gezin, iedere vriendenkring, elke vereeniging of organisatie, waarin slechts menschen samenwonen of samen arbeiden, en dus ook elke gemeente, kan en moet een groep van de Oxford-beweging worden. Een groep kan en behoeft lang niet uitsluitend binnen de kerk gevormd. Deze kracht-oentrale kan zoowel in als buiten haar worden opgericht. 2')

Want een groep is overal, waar er slechts kinderen üods te zamen zijn en elkander vertellen, wat zij ondervonden hebben aan hun ziel. 2*) De nieuwe opwekking heeft haar doel bereikt, als alles, en ook de kerk, tot .groep geworden is. Dan zal zij van strijdend in naam weer strjjdend inderdaad zijn 23) en daarin niets verschillen van elke andere menschen-gemeenschap, die het leven weer leidt van den Heiligen Geest. *

Evenmin als de Geest in de Buchman-beweging ijvert voor kerkreformalie, evenmin doet Hij dit voor bekeering tot de waarheid. Hoe zou Hij ook! Vooreerst valt het zoo uiterst moeilijk uit te maken, wat waarheid is. Er bestaan op het oogenblik bij voorbeeld veertig theorieën over de verzoening. En waar de kerk nog nooit één bepaalde theorie aanvaard en tot dogma om^gezet heeft, hoe zou dan een aanhanger van de Buchman-beweging in staat zijn tot datgene, wat de kerk niet heeft gekund? 30)

Daarbij schuift ook de bijbel nooit de waarheidskwestie naar voren. Jezus zelf vroeg nimmer: wat dunkt u van den Christus? Hjj vroeg de menschen niet eerst, wat zij van Hem dachten, maar of zij den wil Gods deden. ^0

En wat alles afdoet, — waarheid kan, naai- het woord van Goethe, nooit uitgedrukt, doch enkel geleefd worden. 2-) Zij is eigenlijk nog in wording. Zij moet nog uit de werkelijkheid geboren worden. De praktijk moet ons nog leeren, wat waarheid is.

Wij moeten daarom nooit met een bepaalde doj^maüsche beschouwing over de verzoening, of waarover ook, beginnen. Maar wat in de werkelijk-" heid van het leven verlost en vrijmaakt — dat is waarheid 2^); waarbij het wel eens blijken kon, dat sport soms meer helpt dan orthodoxe religie. '*) Het moge al dan niet waar zijn, dat God berouw had over Zijn schepping, dat Christus op' aarde kwam om verzoening tusschen God en menschen te brengen, en dat God ter wille van dit lijden van Christus bereid is, ons oprecht berouw over lonze zonden aan te nemen — het al dan riïet aannemen van deze leerstellingen doet niets af of toe aan de groote en wonderlijke ervaring der bekeering. ^s)

Zorg gij maar voor de praktijk, en dan zal de theorie wel voor zichzelf zorgen. 2»; Het leven is de leer. 2') Wanneer iemand de heilige ontvangenis of den zoendood of de lichamelijke opstanding van Jezus niet kan gelooven, — laat hem dan gelooven wat hij kan; de rest hindert niet. ^8) Religie moet voor alle dingen op de praktijk gericht zijn; en dan maakt de praktijk wel uit, of zij een ware is. Want die godsdienst gaat uit het gericht van de praktijk als de ware heen, die zichzelf als het meest bruikbaar en nuttig en doelmatig heeft bewezen. Aan hun vruchten worden zij gekend. °3)

Polemieken worden er dan ook in de Buchmanbeweging niet gehouden. Argumenten kunnen geen zielen redden. Geen enkel theologisch bewijs bevat de kracht, om iemand tot de zelfovergave van zijn leven te brengen. Men disputeert niet, maar laat liever de overwinning aan den Heiligen Geest.'"')

De opwekking, die de Heilige Geest in de Buchman-beweging gebracht zou hebben, bestaat dus niet in kerkreformatie of in herstel van de belijdenis der waarheid, maar in den terugkeer tot een gemeenschap en broederschap als uit den eersten Christelijken tijd. En deze gemeenschap kenmerkt zich vooral door de volgende dingen:

1. 'Het rentmeesterschap. Tijd en geld, landen en 'huizen, zaken en boeken, familiebetrekkingen en sexueele verhoudingen — het behoort alles aan dien God toe, die wil, dat wij dit zullen behandelen als Zijn eigendom, overeenkomstig 'Zijn verlangen en naar Zijn leiding. *i)

2. Het beoefenen van de vier Christelijke hoofddeugden:

a. De eerlijkheid, waardoor wij ons masker afleggen, geheel transparent worden, volstrekt open leven met mannen en vrouwen, die het even open met ons doen, en samen alles eerlijk deelen: onze zonden, onze gewaarwordingen, onze plannen, onze fouten, onze bezittingen.

b. De onzelfzuchtigheid of onbaatzuchtigheid, waardoor wij fneer negatief ons egocentrisch standpunt opgeven en bij onze overwegingen en daden niet allereerst naai' ons ik met zijn belangen vragen.

c. De liefde, waardoor wij positief met anderen meeleven, hun lot tot het onze maken, en steeds meer tot gedeelde persoonlijkheden worden.

d. De reinheid, waardoor wij getrouw zijn aan den besten kant onzer natuur; in volkomen natuurlijkheid door God aanschouwd worden, als onze ziel naakt voor Hem staat, en waardoor wij niet tot ongeoorloofde vertrouwelijkheid vervallen, ook als wij volkomen open met lieden van de andere sexe omgaan. *^)

3. Het leven op geloof en gebed, waaronder vooral dit verstaan wordt, dat zij, die speciaal voor de groepsbeweging arbeiden, geen vast inkomen genieten, nimmer geld vragen of collecten houden, en toch zeker vertrouweUj dat zij niet van Ijonger omkomen zullen. *^)

4. De praktische oplossing van de beide hoofdproblemen, die het leven zoowel van de enkele individuen als van de menschheid in haar geheel beheerschen, n.l. dat der sexualiteit en dat van den eigendom. Het eerste, doordat men de geslachtsdrift niet onderdrukt, maar verheft en veredelt. Het tweede, doordat ieder eerst alles wat hij bezit onvoorwaardelijk aan God overgeeft; waarvan dan het ftioodzakelijk gevolg is, dat hij het daarna voor en onder de groep uitdeelt. In de groep hcerscht een Christelijk communisme, dat zich van het marxistische hierin onderscheidt, dat het laatste het goed van anderen opeischt, terwijl men in de groep het zelf vrijwillig weggeeft. Het marxistisch communisme wil het koninkrijk der hemelen met geweld stichten; de groep-beweging wil het door liefde langzamerhand brengen. ^^)

5. H e t d o o r g e V e n, e n h e t b e k e e r e n der wereld. De gToote ontdekking, die Buchman deed, en waardoor de Oxford-beweging grootendeels ontstaan is, bestond hierin, dat hij geen bekeerlingen maakte als de eerste Christenen. *^) Het eenige middel, om dezelfde resultaten als zij, ja nog grootere, te behalen is, om tot hun levenswijze terug te keeren en om zich, ook in onderscheiding van vroegere opwekkingsbewegingen, niet op de massa te werpen, doch zich tot den enkeling te richten. In dezen tijd van ont-persoonlijking van allen arbeid, kunnen verbetering en vooruitgang alleen intreden door een allerpersoonlijkste evangelisatie, i^) Het is geen gewoonte, oogenzalf van twee-hoog naar beneden te

gooien.*')

1) S. M. Shoemakers Jr, Twice-born ministers, 101 noot.

2) Harold Begbie, Life changers, 161.

3) Shoemaker, t. a. p. 140.

4) A. J. Russell, Alleen voor zondaars, 185. 5) Idem, t. a. p. 21.

6) S. L. Ollard, art. Oxford movement, in Hastings' Ency- •clopaedia of religion and ethics IX, 585—589; Yngve Brilioth, Three lectures on Evangelism and the Oxford movement; H. Flury, Die Oxford-bewegung, art. in Internationale kirchliche Zeitschrift, XXIII, 160—175, en 257—269; Joh. Haarselhorst, De Moeder der Oxford-beweging, art. in Studiën, deel CXIX, 277—299, 480—504; CXX, 6—34.

7) Dr J. C. Rullmann, art. R. P. Smith in Kok's Christel. Encyclop., V, 204; Dr H. M. van Nes, Hedendaagsch Revivalisme, art. in Nieuwe Theol. Studiën, XVI, 263.

8) Russell, t.a.p. 389.

9) Russell, t. a. p. 50.

10) Idem, Één ding weet ik, 156.

11) Begbie, t.a.p. 43; Shoemaker, t.a.p. 98 en 198.

12) Russell, Alleen voor zondaars, 27.

13) Wat is de Oxford-groep? Verslag van een leek, met een voorwoord van L. W. Grensted, 142.

14) Geoffrey Allen, He that comes, 213; Russell, t. a. p. 372

15) Idem, t.a.p. 389.

16) Allen, t. a. p. 217.

17) Shoemaker, t. a. p. 87.

18) Russell, t.a.p. 33, 36, 106, 156, 249; Shoemaker, Realizing religion. Introduction VII.

19) Russell, 343.

20) Idem, t.a.p. 28, 161.

21) Idem, t.a.p. 161.

22) Russell, Eén ding weet ik, 20; Shoemaker, Twiceborn ministers, 11.

23) The conversion of the church, 9—10, 13—29, 115; Twice-born ministers, 11—19.

24) Idem, Realizing religion, 105.

25) Wat is de Oxford-groep? 13; Russell, Alleen voor zondaars, 52.

26) Shoemakers, t. a. p. 106; The Conversion of the church, 108.

27) Russell, t. a. p. 52.

28) Theophil Spoerri. Der Herr des Alltags, 45.

29) Allen, He that comes, preface XIII.

30) Russell, Eén ding weet ik, voorwoord, XI.

31) Begbie, t.a. p. 123.

32) Idem, t.a.p. 180.

33) Idem, t. a. p. 76.

34) Idem, t.a.p. 143.

35) Idem, aangehaald bij Arno Clemens Gaebelein, Buchmanism, 6.

36) Idem, Life changers, 76.

37) Russell, Alleen voor zondaars, 96.

38) Shoemaker, aangehaald bij Gaebelein, t. a. p. 7.

39) Begbie, t.a.p. 184—185.

40) Russell, t. a. p. 43—45.

41) Idem, t.a.p. 47; Allen, t.a.p. 71 v.v.

42) Russell, t.a.p. 23, 360—371; Shoemaker, The conversion of the church, 95—96, en verder 89—106; Wat is de Oxford-beweging ? 87—129.

44) Russell, t. a. p. 40, 42 v.v., 164—165; Shoemaker, t. a. p. 108 v.v.

44) Russell, t.a.p. 38-^1; Begbie, t.a.p. 175—179.

45) Russell, t.a.p. 162.

46) Begbie, t.a.p. 169.

47) Idem, t. a. p. 27.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen