Kerk en Konênkrijk Gods

(IX)

Om de aanklachten van Dr Westerink te kunnen beoordeelen volgen we zijn betoog op den voet en onderzoeken, gewapend met de kennis die wij in het voorgaande uit de Schriften hebben vergaderd, de Zondagen 12, 31 en 48 van deH Heidelberger Catechismus op hun schriftuurlijkheid.

In Zondag 12 wordt van den Christus beleden, dat Hij verordineerd en gezalfd is ook tot onzen eeuwigen Koning, die ons met Zijn Woord en Geest regeert, en ons bij de verv^'oryen verlossing beschut en be­

houdt. Dr Westerink werpt hier vanuit zijn constructie van een scherpe scheiding van kerk en koninkrijk problemen op, die er niet behoeven te zijn.

Hij „zit" nl. met de vraag, of hier in den Catechismus bij de omschrijving van Christus' koninklijk ambt het koninkrijk dan wel de kerk is bedoeld. Volgens zijn sterke (onder) scheiding is de Christus slechts Koning in het rijk Gods. Toch gebruikt de Catechismus hier in de omschrijving van het koninklijk ambt van den Christus termen („ons met Zijn Woord en Geest regeert en ons bij de verworven verlossing beschut en behoudt"), die naar de opvatting van Dr Westerink eerder een relatie tot de kerk aangeven dan tot het koninkrijk.

De Catechismus moet hier dus volgens Dr Westerink wel verwarrend werken. Immers over het koningschap van Christus — iets dat naar de theorie van Dr Westerink alleen het koninkrijk van (3od raakt — te spreken in woorden die op de kerk wijzen, is voor den schrijver niet anders dan een uiting van slecht ondei> scheidingsvermogen en moet tot vertroebeling van gedachten voeren.

Toch probeert Dr Westerink den inhoud van Zondag 12 nog zooveel mogelijk met zijn theorie' in overeenstemming te brengen. Op een tweetal gronden komt hij tot de conclusie, dat de Catechismus, hoewel de formuleering van antwoord 31 zulks z.i. in het geheel niet duidelijk doet bhjken, bij de behandeling van het koninklijk ambt van den Christus meer ziet op het koninkrijk dan op de kerk.

Het eerste argument voor deze conclusie is het feit, dat hier over het koninklijk ambt wordt gesproken. Hier gaat Dr Westerink uit van hetgeen juist in het geding is: de opvatting, dat van het koninklijk ambt alleen gesproken kan worden in verband met het koninkrijk Gods.

De tweede grond voor zijn conclusie vindt de schrijver in de formuleering van het koninkUjk ambt van den christen ("vr. en antw. 32), waarin een duidelijke verwijzing ligt naar het Koninkrijk in onvolkomen en volkomen bedeeling.

Op deze twee gronden fundeert Dr Westerink zijn oordeel, dat bij de omschrijving van 't koninklijk ambt van den Christus in Zondag 12 meer het koninkrijk dan de kerk is bedoeld. Hij voegt er aan toe „hoewel de woorden wellicht anders doen vermoeden hier".

Uit heel dit geknutsel, dat Dr Westerink noodig heeft om Zondag 12 eenigszins met zijn theorieën in overeenstemming te doen schijnen, bUjkt o.i. zonneklaar dat zijn constructies vreemd zijn aan den Catechismus.

Ons treft telkens dezelfde fout bij den schrijver: hij nadert met zijn verkeerde beschouwingen inzake de verhouding van kerk en koninkrijk Gods tot de Schrift en ook tot de beUjdenis der kerken en tracht door een gewrongen uitlegging de laatsten met zijn stelsel in overeenstemming te brengen.

Ook hier is dat het geval. Reeds de probleemstelling van Dr Westerink is den Heidelbergschen Catechismus vreemd. „Ons regeeren en ons beschutten en behouden is eerder een relatie tot de kerk dan tot het Koninkrijk" zegt Dr Westerink. Even later concludeert hij, dat toch „meer het Koninkrijk dan de kerk bedoeld is".

Heel deze redeneertrant berust op de voortgezette idee van een scherpe scheiding van kerk en koninkrijk Gods. Alleen wie van die idee uitgaat, kan spreken van „eerder een relatie tot de kerk dan tot het koninkrijk" en van „m eer het koninkrijk dan de kerk bedoeld".

Maar juist omdat Dr Westerink den Catechismub nadert met een vooropgezet eigenmachtig ontworpen schema, dat dit belijdenisgeschrift zelf niet kent, kan hij Zondag 12 niet verstaan en moet hij deze afdeeling van den Catechismus zeer gedwongen en gewrongen gaan lezen en verklaren.

Wie echter uit de Schriften heeft gehoord, dat de Christus zoowel Koning is van de kerk als ook van het rijk Gods, dat kerk en koninkrijk der hemelen zelfs meer zijn dan een personeele unie en dat de kerk is de volksvergadering van het rijk, kan ook Zondag 12 van den Catechismus ongekunsteld naspreken en uitleggen.

We willen er nog op wijzen, dat er een nauwe samenhang is tusschen Zondag 12 en Zondag 19, dien wij hierboven bespraken. Die samenhang blijkt ook uit den woordenkeus van den Catechismus. In beide Zondagen wordt beleden dat Christus de Koning der kerk Zijn volk beschut en behoudt.

Hij doet dat met de macht, die Hij als Hoofd boven alle dingen, Koning in het rijk van God, heeft ontvangen.

Zondag 12 en Zondag 19 rusten beide op de verkondiging der Schrift, dat de waardigheden van den Christus nauw aan elkaar zijn verbonden.

Er is ook een sterk verband tusschen Zondag 12 en Zondag 21.

Dr Westerink heeft ter verdediging van zijn theorieën opgemerkt, dat Zondag 21, handelend over de kerk, met geen woord naar het koninkrijk verwijst.

Deze opmerking, die misschien op het eerste gezicht als fundeering van het betoog van den schrijver sterk schijnt, blijkt uitermate zwak te zijn, zoodra men acht geeft op de eenheid van den Catechismus en op de overeenstemming van de gedachten in de verschillende Zondagsaf deelingen.

De samenhang van Zondag 12 en 21 blijkt ook weer uit de terminologie, waarvan de Catechismus zich bedient.

Zondag 12 doet belijden, dat Christus als Koning ons (dat is: Zijn volk. Zijn kerk) met Zijn Woorden Geest regeert. En Zondag 21 zegt, dat de Zoon Gods Zich een gemeente vergadert door Zijn Geest en Woord.

Zondag 12 vertroost de geloovigen: Christus als Koning beschut en behoudt ons bij de verworven verlossing. En Zondag 21 jubelt erover, dat Christus Zijn gemeente beschermt en onderhoudt.

Zondag 12 spreekt van den Christus als den eeuwigen Koning. En omdat deze Koning niet zonder onderdanen zijn kan, zegt deze zelfde Zondag, dat de christenen hiernamaals ineeuwigheid over alle schepselen zullen regeeren. Volkomen daarmee in overeenstemming spreekt Zondag 21 over de kerk als de gemeente, tot het eeuwige leven uitverkoren, waarvan wij belijden een levend lidmaat te zijn en eeuwig te blijven.

De redeneering van Dr Westerink inzake Zondag 21 breekt — geUjk wij nog zullen zien — stuk op de eenheid van Zondag 21 en Zondag 48, maar nu reeds blijkt zij onhoudbaar vanwege den engen samenhang van Zondag 21 met Zondag 12.

Dit nauwe verband tusschen Zondag 12 en 21 rust op de verkondiging der Schrift, dat de Christus Koning is zoowel van de kerk als van het rijk Gods en dat de kerk de volksvergadering is van het koninluijk. Op grond van die verkondiging wordt in Zondag 12 beleden, dat de eeuwige Koning Christus ons. Zijn kerk, met Zijn Woord en Geest regeert en bij de verworven verlossing beschut en behoudt.

Alleen wie uit het Woord van God zich heeft laten onderrichten over den onlosmakelijken samenhang van kerk én koninkrijk der hemelen, kan Zondag 12 en Zondag 21 ongekunsteld naspreken.

Hij zal niet, gelijk dr Westerink, vanuit vooropge-, zette verkeerde constructies, bij het lezen van den Catechismus gaan balanceeren zelfs in het stellen van de vraag: „is hier meer het koninkrijk dan wel de kerk bedoeld? "

Want hij weet: wie kerk zegt, zegt ook koninkrijk en omgekeerd.

Wat God heeft samengevoegd, zal door ons zelfs in vraagstelling niet worden gescheiden!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen