Op verstrooidenreis

„Import" was het scheldwoord waarmee de vrijmaking in Indië door velen werd afgedaan.' Alsof import zelf een slechte zaak is. Is het evangelie soms overal geen „import" van boven, terwijl afwijking van het evangelie onder inheemsche Christenen vrijwel overal import is, en wel van beneden?

De beide militairen, waarover ik het vorige maal had, woonden aanvankelijk de diensten bij van de Protestantsche Gemeente te Menado.

Zij meenden aanvankelijk in die gemeente de kerk van Christus Ie moeten zien, hoezeer ook gedeformeerd. Maar al spoedig kwamen ze tot een ander inzicht. Al veel eerder immers was die gemeenschap tot reformatie opgeroepen, maar had zij aan dien oproep geen gehoor gegeven. Dus staakten zij al spoedig hun bezoeken aan de diensten van deze gemeenschap. In den kring van synodalen verkeerden zij daarna. Op hun beurt v/erden ook zij uitgenoodigd in de bijeenkomsten van dien kring een preek te lezen. Maar ook in de practijk bleek spoedig, dat men niet waarlijk één was. Toen br Kappinga eens een preek las van ds Drost van Loppersum, die zonder onnoodige scherpte toch - duidelijk tegen den Wereldraad van kerken en het vals oecumenisch drijven van dezen tijd was gericht, werd achter den rug van broeder Kappinga om. ergernis over den inhoud van deze preek geuit. Hem en zijn collega, broeder C. Maan, werd gesuggereerd voortaan alleen preeken van synodalisten te lezen. Daarop zijn die broeders gelukkig niet ingegaan. Zij zouden in het vervolg ook preeken lezer; waaün de zaak dei* vrijmaking onomwonden v/ordt gesteld. Hoe het verder gegaan is weet ik niet. Maar als die broeders zich aan hun voornemen gehouden hebben weet ik wel hoe het afgeloopen is.

Aan beide genoemde broeders heb ik midden in de week Woord en sacrament bediend. We hebben ons daarbij laten leiden door de belofte van Mattheus 18 : 19, 20. Helaas heeft mijn gastvrouwe, de eerder genoemde onderwijzeres, geen deel genomen aan dezen dienst, en later berichtte zij mij, dat zij zich gevoegd had bij de synodalistische gemeenschap van Soerabaja. Een betrekkelijk groot percentage van onze menschen heeft zich op die manier vrijwillig beroofd van den grooten zegen die in Indië het trouw blijven aèlf reeds was. Niemand die niet in de rimboe geweest is, kan intusschen verstaan hoe groot de verzoeking ; s om overstag te gaan. Als ik zelf met onze menschen midden in de eenzaamheid van een verstrooideupost verkeerde, heeft me altijd zwaar gewogen de vraag of ik geen lasten oplegde, die te zwaar waren om te dragen. Confrontatie met mijn ambtsopdracht in het Woord gegeven, maakte het vinden van het antwoord steeds weer licht. Ook in de verstrooiing maken we het ons alléén maar „moeilijk", door van het Y^oord af te gaan en den daar gewezen weg om „omstandigheden" onbegaanbaar te verklaren. Maar wie er ook ginds op wandelen wilde, sommigen zelfs geheel alleen, anderen met nog twee of drie, gewaagden van den grooten zegen, die daarin ligt, en zij spraken daarvan heusch niet alleen onder den onmiddellijken indruk van een pas gehoorde preek of een juist gevierd avondmaal. Neen, ook later kreeg ik soortgelijke verzekeringen in brieven te lezen, nadat ik zelf allang weer hoog en droog in Batavia zat, of inmiddels een andere verstrooidenreis begonnen was naar andere oorden.

De synodalistische kring te Menado had besloten mij dadelijk na aankomst uit te noodigen voor het houden van een praatavond. Was ook ik geen „protestantsch" dominee? Derhalve zou ik gaarne aanvaard worden als gast-geestelijke verzorger, gelijk het Concertgebouw-orkest soms zijn gastdirigent heeft. Er was echter een beperkende bepaling bij de uitnoodiging gevoegd : er mocht niet worden gepraat over de „vrijmaking in Indië". Ik heb toen dadelijk gezegd, dat deze uitnoodiging voor mij onaanvaard-

baar was. Immers diende juist dit onderwerp de bespreking te beheerschen, zouden we niet met elkander en voor (ïods aangezicht schuilevinkje spelen. De voorzitter van den kring was het daarin met me eens. Voor een gewijzigde uitnoodiging kon echter niet meer worden gezorgd. Ik stelde hem toen voor individueel alie leden van den kring uit te noodigen tot een praatavond met mij. Dat is gebeurd en een zevental kringleden gaf aan de invitatie gehoor. Het bleek echter het oude liedje: bij doorpraten komen de echte synodocraten ook als zoodanig voor den dag, blijven staan voor wat hun synoden hebben misdaan, maar probeeren in Indië vooral aan de consequenties van deze synodale daden te ontkomen. Zij willen vrijgemaakten wel in hun kring accepteeren, mits deze zich niet verzetten tegen hun syncretistisch streven. Men wil zich rust verschaffen door een algemeene taktiek van : zwijgen over netelige kwesties. Zoo werd immers ook als van God gewild parool uitgegeven: zwijg over de „Indische Kwestie, van Godswege zijn we geroepen geen uitspraak te doen". Maar zulke „roepingen" bleken duidelijk genoeg gedicteerd door het eigen hart.

Men is er wel in geslaagd door het opvolgen van deze „roepingen" de mensehen bij elkaar te houden. Maar voor werkelijk profetischen arbeid had men daardoor zichzelf ontmand.

Zooals gezegd vormde de arbeid te Menado een on-derbreking van dien te Makassar. De terugreis naar Makassar liep gevaar door zoodanige vertraging te worden getroffen, dat alle afspraken daar gemaakt niet zouden kunnen worden gehouden. We waren op den morgen van het vertrek weer bar vroeg present. Het was verschrikkelijk weer. Zelf mocht ik meerijden met den agent van de K.L.M, ter plaatse, die voor den goeden gang van zaken op het vliegveld verantwoordelijk is. In den stroomenden regen namen we den kilometers langen ongeplaveiden weg naar het eenvoudige stationsgebouw. Prompt om zeven uur hoorden we geronk van vliegtuigmotoren. De machine die ons naar Makassar zou vliegen was anderhalf uur te voren van het eilandje Morothai zijn dagschema begonnen af te werken. Boven het vliegveld van Menado ontbrak echter alle grondzicht boven een hoogte van honderd meter. En rondom het vliegveld verraderlijke bergwanden. De radiomast was door atmosferische storingen onbetrouwbaar, en radar is er op een vliegveld in de buitengewesten al heelemaal niet. Het toestel keerde dan ook terug naar zijn punt van uitgang: Morothai, en liet dat aan het vliegveld via de radio weten. Er was ook geen kijk op, dat het weer binnen enkele uren zou opknappen en aangezien het vliegtuig volgens zijn dagschema nog naar Batavia moest was de kans groot, dat de tocjit vier en twintig uur zou worden uitgesteld. Inderdaad kondigde de stationchef ons dit aan, en we keerden na enkele uren terug, den langen weg af naar Menado. Onderweg hadden we elkaar al op zitten warmen: je zult beleven, dat we in Menado weer bericht hebben, dat de tocht tóch doorgaat.

Voor alle zekerheid gingen we dan ook maar mee naar het kantoor van de K.L.M., en jawel hoor: er werd ons prompt gemeld, dat het vliegtuig uit Morothai zoo juist was geland (het was inmiddels half elf geworden). Dus maar weer terug naar het vliegveld, en daar stond de machine al op zijn nieuwen last te wachten. Met vier uur vertraging stegen we eindelijk op, en na een reis door veel slecht weer kwamen we behouden te Makassar aan. Toen was ook het einde van de verstrooidenreis in 't zicht. Op 15 Maart werd het vliegtuig beklommen, dat mij na een voorspoedige reis 's avonds om half zeven weer te Batavia op den beganen grond afleverde. Afgehaald door vrouw en kinderen en door luitenant van BoUiuis, die voor vervoer had gezorgd, keerde ik na een afwezigheid van ruim zes weken weer in den kring van gezin en gemeente terug. Ik was heel wat ambtelijke en andere ervaringen rijker geworden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen