„Evangelist”

j) (Nieuwe spelling).

Ieder meelevend man weet, dat de zending een brede plaats inneemt in het synodale agendum. En dat er wel eens stemmen opgaan, die een pleit ervoor. voeren, de gebrulkelijlïe naam „missionair dienaar des Woords" te vervangen door die van „evangelist".

Als ik nu over deze aangelegenheid Iets opmerk in dit rubriekje, is dat niet verklaarbaar vanwege een of andere in volle synode al opgedane indruk: de zaak is nog niet in behandeling geweest. Neen, ik heb alleen maar erover horen spreken in de , , wandelgangen" der synode, en ook nog wel in ander verband. En onder het spreken en horen spreken kwam de idee op: daar kon je wel eens wat over schrijven in „De Reformatie". Niet uitputtend, want dat zou andere copie verdringen, wat op dit ogenblik ongewenst is, maar bij wijze van enkele losse opmerkingen.

Voor mezelf geloof ik namelijk, dat het ongewenst zou v, fezen, als een synode op de voorstellen of voorslagen inging van hen, die zeggen: noem speciaal zo'n „zendeling" voortaan uitsluitend , , evangelist", want dat wil de bijbel, en.als we het nalaten, dan verzuimen we, een gepeste erkenning van een vroeger toch wel van Godswege ingesteld, door de eerste kerk in ere gehouden, apart, en scherp van andere diensten onderscheiden ambt daaraan te geven. We zijn dan In verzuim.

Voor mijn besef nu is tegen deze redenering wel wat in te 'brengen.

Om te beginnen: je moet zo'n nieuwe en officiële naam alleen Invoeren als iedereen goed overtuigd is, althans als we allemaal goed de tijd gehad hebben om overtuigd te raken. Daar Is het nog ver vandasm. Bovendien: je moet een nieuwe, mgrljpende wijziging in taalgebruik alleen mvoeren, als je redelijke grond hebt voor het geloof, dat je straks opkomend misverstand óf voorkomen, óf genezen kimt. Is dit hier zo? Ik bedoel: stel, dat wij,

gereformeerden van de ouwe kleur en keur, voortaan officieel en over heel de linie over onze „zendingspredikanten" gingen spreken onder de enige naam van „evangelisten", zouden we dan begrepen worden? Geen sprake van: onder evangelist hebben ook wijzelf, en evenzo ontelbare anderen, tot nu toe altijd begrepen: die mensen, , die ergens op de kermis tractaatjes ronddelen, die op een marktplein staan te preken op Zaterdagavond, die huisbezoek doen in donkere wijkeu, of arbeiden op andere manier, vlak in onze buurt. Ga nu maar ineens in volkomen andere zin spreken van „evangelist", — je kunt er zeker van zijn, dat je niet begrepen wordt. Hoe onkundig kunnen sommige hervormde bladen, geredigeerd door theologen zelfs, reageren op ons gebruik van het woord „liturg" (of „liturgie"), in de zin waarin de bijbel het gebruikt, en het woord van ouds bekend was? Die theologische heren móesten weten, wat het betekent; maar je merkt : ze begrijpen je niet. Wat zal .dan met de kerktaal gebeuren onder „de gewone man" ? Kerktaal Is een merkwaardig fenomeen, en tóch al dagelijks meer gevaar belopend van niet begrepen te worden. Laten we de distantie tussen kerktaal en leven niet nodeloos vergroten.

Natuurlijk zeggen de voorstanders van de nieuwe benaming: akkoord, broeder, maar — we hébben toch betoogd, dat de verandering nodig w4s? En door de bijbel vereist? En dat het zendelingenwerk in de eerste christentijd altoos genoemd is evangelistenwerk ? En dat we dus een oud ambt hebben laten verkommeren? En dat "we dus op onze weg een heel eind terug móeten?

Ja, ik hoor het. Maar ili kan het nog niet geloven.

Om te begimien: evangelist is iemand, die de blijde boodschap brengt. Ik laat de betekenis van: , , orakelspreker" nu maar lopen, al is die wel in acht te nemen als je weten wilt, hoe vroeger, in heel oude tijden, de mensen de term evangelist hebben aangehoord. Je mag de Here Jezus gerust Gods Evangelist noemen. Al bleef Hij in het palestijnse land, al is Hij nooit naar Griekenland, Italië, Spanje gereisd. Hij was „de^' Evangelist. Doordat Hij zijn ambt bediende, het ambt van Messias. Dat ambt bracht onder meer de eis van verkondiging van de blijde boodschap mee. Hoewel het daarboven nog heel wat meer vorderde, b.v. rechtspraak (op bepaalde wijze, en in bepaalde verbanden), tekenen doen, zieken genezen, discipelen werven, bestraffen, lijden, sterven. Met andere woorden: alle evangelistenwerk bij de Heiland is messiaans. Maar alle messiaanse werk is nog geen evangelistenwerk.

Zo staat het enigermate ook weer met de apostelen. Alle apostelen zijn evangelisten (al doen ze veel meer dan evangeliseren, ook in hun zendingswerk). Maar alle evangelisten zijn lang geen apostelen. De helpers, die soms met de naam evangelist werden aangeduid, staan onder de apostelen. Zoals op een opkomend zendingsterrein de goeroes min of meer staan onder anderen, die aan hun werk leiding geven. Moet men nu „goeroe" als aparte ambtsnaam vastleggen? Ik geloof het niet.

Men zal zeggen: ja, maar, er staat toch die eerbiedwaardige reeks namen in de bijbel: apostelen, profeten, herders en leraars, evangelisten? Zie je wel: evangelisten krijgen daar een aparte vermelding. We antwoorden: zeker, zeker. Maar er staat ook: „profeten". Wil iemand soms het profeten-ambt weer , , gaan erkennen" ?

Ik vrees dat soms de discussies over dit overigens onschadelijke onderwerp door een klein bezw^aar gedrukt worden. Dit bezwaar: dat men onbewust zich wijs maakt, dat wij zo maar een ambtsdragers-lijst met numerus clausus (gesloten getal) kunnen overnemen van de eerste nieuwtestamentische 'gemeente. Maar daar is het ver vandaan. De ambtsbedieningen lopen niet door elkaar, maar ze worden wél gecombineerd. En daarbij maakt primo het aantal van de beschikbare mensen, en secundo de gedienstigheid van de practijk uit, welke werkzaamhedengroep, ruw getaxeerd, aan een bepaalde werkgroep zal worden toegekend, die onder déze naam uitgaat, en welke combinatie van werkzaamheden zal worden opgedragen aan een andere groep, die onder een andere naam wordt uitgezonden, gemachtigd en geïnstrueerd. Dat instrueren kun je voor wat de details betreft niet uit de bijbel zomaar aflezen. Niet alleen kün je dat niet, maar je mag het ook niet. Want de bijbel liet welbewust als Boek des Lévens en des practischen levens, die detaillering over aan onze binnen de perken der gehoorzaamheid feest-van-Gods-gelegenheden vierende „christelijke vrijheid". In zoverre is dat „machtigen" dus altijd onderworpen aan de wil van de kerk. Ze kan de ene keer dominees machtigen om, laat ons zeggen: te dopen; de andere maal mag ze het óók aan ouderlingen vergunnen. Met preken staat het niet anders. Vergeet nooit, dat de begrenzmg der ambtsbevoegdheid en de indeling van de onderscheiden ambtsplichten staan aan de ufspraken van de plaatselijke kerken, samenkomend in generaal synodaal verband. Onmogelijk, de nieuwtestamentische toestanden te eopiëren. Dwaas bovendien; want de tijden zijn anders, de mensen zijn anders, de plaatsen en de behoeften en de plichten zijn anders.

Trouwens: wie kan de diensten scheiden? Een dominee preekt, maar regeert ook: dat doen ook zij, die alleen maar ouderling heten. Een ouderling vermaant en troost; dat doen diakenen ook, volgens hun opdracht handelende. En dan: als men het Werk der , , zendelingen" zou typeren exclusief door het de evangelische boodschap brengen, dan dient men zich te realiseren, wat dat is. Dat is niet maar: een weg-naar-de-hemel wijzen, maar dat is Christus prediken. Niet maar als Priester, die een offer bracht, maar ook als Koning en Profeet. Als Koning van een Rijk. Het is daarna dus ook: het koninkrijk la, ten zienv zoals het in de wereld is, en werkt, en een eigen orde heeft en meebrengt. Daar zit al heel wat in, ook voor de vraag, of de kerk, als ze ergens een schop in de grond zet, moet zeggen: meneer de zendeling, je gaat preken, en houd je handen af van alle andere werk. Als men wat verder komt, dan gaat men doen wat de eerste christenen deden, en wat iedere groeiende organisatie voor een zich verbredend werk gaat invoeren: de taakverdeling. Zeg maar: hoofd-dienst en hulp-dienst. Maar vergeet het asjeblieft nooit: eerst is er „de" dienst, en dan pas komt er „een" (regelmatige) dienst. Eerst het dienstwerk, dan pas de werkdienst. Eerst dienst, dan diensten. O, die gezegende sing-ularis, die wel zo vaak voor al die pluralissen is vergeten. Geen mens zal de „diensten" niet willen onderscheiden, als ze eenmaal van elkaar afgrensbaar zijn. Maar in Adams familie waren alle diensten in één man aanwezig, dacht ik zo. En in de eerste jeruzalemse gemeente dito. Later pas gingen ze onderscheiden: jij doet dit, en jij dat. Zo moet je tot een zendeling, of een heel, heel klein team, niet zeggen: denk eraan, we beginnen bij de hoofddienst, en van de hulpdiensten trekt de kerk, de kerk, zich geen steek aan. Maar Je zegt: denk eraan: voorlopig krijg je de taak, niét van een manusje-van-alles, maar wél van een bóde-van-alles, en van een vertegenwoordiger-in-alles, en van een dienaar-omtrent-alles. Steek ergens hi de rimboe de spa in de grond, vertoon Christus Jezus op alle manieren, als Verlosser van het ganse leven, overal, waar zijn Woord komt, meteen al zijn eigen orde stichtende, en ga dan later onderscheiden in hoofd-en bijdienst, of, beter gezegd, in dienst van het eerste werk, èn dienst van het tweede werk. Maar de eerste dienst houdt altijd alle diensten in zich zelf als in een notedop besloten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen