Johannes Maccovius - pagina 348

336

heid leerde. Caput Vil handelt in 16 bladzijden „de Vero." Maccoviiis definieert: ^^Verum est, quod principia rei eius,

quae dicitur

Hiermee wijkt

af van de ge„quod sit (scl. verum) congruentia cum intellectu" en dat dan nader bepalen als de intellectus divinus. Maccovius geeft als reden op waarom hij met de gewone definitie niet meegaat, dat de congruentia iets uitwendigs is (id esse rei externum), en de waarheid in iets inwendigs gezocht worden moet, en als voorbeeld geeft hij dan op: „Verus ergo homo est, qui veri hominis principia habet." We zien dus hier de consequente doorwerking van het empirisch beginsel bij Maccovius. Een waar mensch is niet een mensch die congrueert met de idee mensch in God, maar die in zich de menschelijke gegevens heeft. Er is drieërlei veritas, er is n.1. eene veritas rei, conceptus en orationis. De 1^ veritas hoort thuis in de Metaphysica, de 2^ in de Logica, de 3^ in de Ethica.

wone

esse, habet."

hij

definitie der Metaphysici, die zeggen:

De veritas rei is: „congruentia rei cum suis principiis." En ook hier moet weer tusschen drieërlei onderscheiden: veritas in significando,

a.

b.

veritas in essendo,

c.

veritas

in cognoscendo.

De

veritas in essendo is in de

noemt: Entis

zaak zelf

—

het

is

wat men

passio.

De veritas in cognoscendo is in het verstand (veritas in cognoscendo in mente tantum Jocum habet) en heeft in het

maken der concepties een dubbele taak, (quae ut dupliciter rem concipit, ultimate nimirum, et non ultimate) n.1. ten eerste een voorstelling der zaak, en dan het begrip. Het verstand moet van het bijzondere tot het algemeene opklimmen. Er voorstelling

zijn

species

van een leeuw of van een

begrip van een dier.

')

qni

notiones

quia

maar het

„Ultimate cognoscit res, qnando species imzegt dienaangaande immediate sua similitudine repraesentant obiectum. Talis enim conceptus,

proxime

Leonis,

beer,

de

*)

Maccovins

pressae

men

en genera. Zoo heeft

Ursi

:

attingit

essentiam

conceptus.

quasdam

illis

subiecti,

vocatur

ultimatus,

Deinde dum negotiatur intellectus similes,

qualis

quae vocantur notiones secundae,

non attingunt rem repraesentandam

proxime, sed

illi

est

ipsissimus

circa imagines, excogitat et

non ultimatae,

tantum propter

similitu-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen