Met de zaak Lieftinck staat metterdaad

heel het karakter en het wezen, ja, het bestaan der „Nederland.sche Hervormde kerk" op het spel.

Men versta ons wel. Als algemeen begrip heefc er altoos een Nederlandsche Hervormde kerk bestaan, zoolang er in Nederland Hervormde d. i. Gereformeerde kerken waren. Dat hoeft waarlijk niemand ons te herinneren. En zoodra men, buiten het kerkrechtelijk geding, in algemeenen zin, van de kerk van Christus in Nederland, Frankrijk en Engeland sprak, heefc men van meet af, steeds en immer, ook de phrase: onze Nederduitsche of Nederlandsche Gereformeerde kerk, als gezamenlijk begrip, gebezigd.

Dat men aanvankelijk schier uitsluitend van .i^sé^ïduitsche kerk" sprak, lag alleen hieraan, dat destijds een deel onzer kerken in ballingschap waren, en zoodoende alleen de taal band bleef, waar men huisde in onderscheidene landen.

Maar spreekt men nu niet in algemeenen zin, maar treedt men over op kerkrecJitelijk gebied, dan staat het vast en zeker, dat er voor 1816 geen „Nederlandsche Hervormde kerk" zoomin staatsrechtelijk als kerkrechtelijk bestaan heeft.

Als Genootschap is de »Nederlandsche Hervormde kerk" in Januari 1816 geboren, en bestaat ze alleen door en krachtens haar Statuut of Organisatie.

Viel dus ooit dit .Statuut of deze Organisatie, dan hield hiermede ook dit „Genootschap" op te bestaan, en hield men niets over dan de oude kerken, gelijk ze van 1572—1816 bestaan hadden.

We verblijden ons er daarom hartelijk in, dat het besef, hoe in de Organisatie al het kwaad steekt, ook onder de Synodalen steeds meer veld wint.

Reeds vóór i860 was het Groen van Prinsterer, die aantoonde hoe in de reglementaire Organisatie ZQIVQ het kwaad school, en die in 1868 weerstand van den Haagschen kerkeraad in zake Zaalberg eischte, omdat men daardoor zou gekomen zijn , ., tot verbreking van den re^lementairen ioovercirkel, die telkens meer de gemeente onder de slavernij van het ongeloof brengt!' (Kerkgen. Overleg I, p. i).

In aansluiting hieraan is door schrijver dezes reeds in 1869 verklaard, dat»van een doorwerking langs den weg onzer kerkelijke tegenwoordige hiërarchie geen sprake kon zijn" {Artikel 23 p. 31), en op dien grond in 1870 de bijeenroeping eener Constituante geëischt, om een nieuwe Organisatie in het leven te roepen.

Toch vond dit streven destijds geen ingang, maar begon eerst van lieverlee door te dringen. Vooral oolc Dr. Hoedemaker hielp later hierin mede.

Nu echter zijn we reeds zoover, dat de Doleantie in bijna 300 kerken met deze valsche Organisatie brak ; dat ook de Hervorming er een kwaad in begint te zien; dat' Dr. Van Ronkel haar op 2 artikelen na ten doode opschreef; en dat onderscheidene Synodalen er tegen redeneeren.

Vandaar komt het dat een zaak als van Dr. Lieftinck thans de Organisatie zelve bedreigt.

Het gaat om de vraag, of er nog langer een „Genootschap" zal zijn, dat zich „kerk" noemt, of wel dat er weer kerken van Christus zullen blijken te zijn, die zich plaatselijk als Genootschap aandienen.

En nu gebeurt van tweeën één. Of Dr.

Lieftinck wordt het kind van de rekening, de zondebok, en het slachtoffer dat nog een tijdlang de aarzelende lieden met de Organisatie verzoent; óf wel Dr. Lieftinck wordt gered, maar dan ook gaat er een vernieuwd oordeel over de Organisatie uit.

Zoo het eerste geschiedt, dan komen de Modernen en Groningers tegen de Organisatie in gelid staan.

En indien het laatste, dan opent het weer voor een schare geloovigen deoogen, om het onhoudbare van een blijven onder zulk een Organisatie in te zien.

In elk geval gaat de Reformatie der kerken door.

Jammer slechts dat we dezen strijd nu niet met de Chr. Geref. broeders saam kunnen voeren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen