GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Uit de Pers.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Uit de Pers.

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

De heer docent De Gi3ck geeft In de Bazuin een critiek ten beste, die in één zelfden

9e toonaard met het schrijven van Ds. Van Lingen j ' • J-' J-•^^-1 j — peelt, en hierop neerkomt, dal de Doleerende niet meenen wat ze zeggen, en iets anders voorwenden dan wat ze bedoelen.

Hij noemt dit kwaad «hoogere politiek, " blijkbaar zinspelende op het »considerations, of higher policy, " maar zonder ook maar eenigszins rekening te houden met wat de Engelsche staatsman hieronder verstaat.

Docent De Cock kent tweeërlei politiek, een hoogere-tn een lagere, en van de eerste zegt hij dit:

Er is, zoo zeide onlangs iemand tot mij een lagire en een hoogere politiek. Tot de hoogere politiek behoort dat men een bepaald doel voor oogen heeft en dat doel zoekt te bereiken door dat doel niet dadelijk te openbaren, maar de bereiking er van door verschil' lende wegen voor te bereiden en hiervoor verschillende personen en middelen te gebruiken.

Dat deze hoogere politiek, o zoo licht kronkelpaden gaat betreden en zich niet alleen van strikt eerlijke middelen bedient ligt voor de hand, en evenzoo, dat alleen de ingewijden de gangen van de hoogere politiek kunnen nagaan.

Wat mijn betreft, ik heb nog nooit in die hoogere politiek lust gehad, en betreur het altoos als ik van die hoogere politiek op de erve van de kerk meen overgebracht te zien. Wat op het gebied van den Staat misschien geheel of voor een deel zich rechtvaardigen laat, is dit nog in geen geval op het gebied van de kerk en laat zich niet verdedigen met het woord van den Apostel: «Alzoo ik listig was heb ik u met bedrog gevangen" Zeer terecht toch merken onze randteekenaars op, dat niet Paulus zelf dit zegt van zich zelven maar dat het eene beschuldiging is tegen hem ingebracht van de valsche apostelen; eene beschuldiging die hij van zich werpt en waartegen hij zich verdedigt. (2 Kor 12 )

De geschiedenis te Noordvvijk, of liever het door de Heraut over die geschiedenis geschrevene en hetgeen, vooral in den laatsten tijd, zooal geschreven wordt in verschillende kerkboden, doet mij vreezen dat de hoogere politiek thans zoo sterk mogelijk in practijk wordt gebracht in zake de vereeniging der Doleerenden en Christelijke Gereformeerden.

Met de leus: Vereeniging van alle Gereformeerd in den lande is plicht loor God, gaan alle gereformeerden mee; en zij vond van den beginne af bij de Chr. Geref. kerk onvoorwaardelijke instemming.

Dat achter die leus verborgen kon liggen, dat de Chr-Geref. kerk haar standpunt zou moeten opgeven; de afscheiding van de Hervormde kerk als eene valsche kerk zou moeten verzaken, om in de wateren der doleantie te vervloeien; werd wel door enkelen uitgesproken en door velen vermoed, doch in de Conceptacte werd het niet met evenzoo vele woorden gezegd; en wat nu onlangs door de Synode te Leeuwarden als grondslag der vereeniging werd aangegeven schesn dit vermoeden als geheel ongegrond te veroordeelen.

Maar nu komt ter goeder of ter kwader ure de ge schiedenis te Noordwijk, en de redacteur van de Heraut heeft een kijkje op die geschiedenis gegeven waardoor het ons gegund is een kijkje te doen achter de scher men en waardoor het vermoeden of de vrees van velen dat de leus: Vereeniging van alle Gereformeerd in den lande is plicht voor God, niet minder als middel dan wel als doel werd gebruikt, zeer is versterkt, indien al niet bevestigd.

Ook hier is dus iemand aan het woord, die in het hart kan lezen en iemands verborgen bedoelingen bespiedt, en zich op dien grond het recht aanmatigt hierover een oordcel te vellen.

Dit zal dan nu zeker de onvolprezene i> lagere politiek" zijn, die tegen de afgekeurde - ^hoogere" o verstaat.

Doch hoe dit zij, we weten nu waaraan we toe zijn.

Nu men au bout de son Latin is, begint men de eerlijkheid %an ons bedoelen te ontkennen en ons karakter aan te tasten.

En dat doen mannen, die zich als broeders aandienen.

Gevoelen ze dan niet, hoe ze door zoo ellendige, hunner onwaardige tactiek, althans den persoonlijken broederband afsnijden ?

De Hoop vernam dat de Genootschapskerkeraad te Rotterdam, bij manier van een voorjaarsschoonmaak, op eenmaal een geheele massa «Doleerenden" met den ragebol uit zijn huis heeft verwijderd.

Het W3S zoo aangelegd, dat men een verklaring thuis kreeg, die men teekenen moest, en waarbij men den eed van trouw aan de Synode in Den Haag zwoer. Wie dat stuk nu niet teekende, kreeg de bons.

Hiervan nu zegt de Hoop:

Zietdaar nu een afdoend bewijs, dat, volgens de reglementen van het Hervormd Genootschap, geen „vonnissen" worden uitgesproken, of »straf' wordt toegepast!

In maar . . . hier geldt het geen Pelagianen, Arminianen, Groningers; geen Modernen; geen Atheïsten, maar . . . «DOLEERENDEN." En op die kan niet anders toegepast worden dan HALSEECHT. Schreit het niet ten hemel!

Waar de zich noemende «Kerkeraad der Ned. Herv gemeente te Rotterdam, " zelfs de hoeren en tollenaars Jaat staan «fatsoenlijke zondaars, " maar die toch nooit een voet in de kerk zetten, gelijk alle open, bare vertreders der zuivere leer «ongemoeid" Iaat, „ONTZET" hij «uit het lidmaatschap der Kerk" personen onberispelijk van leer en wandel, maar die hun naam niet geplaatst hebben, of gehouden worden dit niet gedaan te hebben, op een zekere verklaring, dat zij «in geenerlei verbinding staan tot de vereeniging zich noemende Ned. Gereform. Kerk Doleerende."

Geheel daargelaten de vraag, of hij. zelfs volgens de reglementen van het Genootschap het minste recht h zulk een verklaring van wie ook te eischen; en verder, zonder eenigen grond, aannemende, dat het stuk ter onderteekening in handen van de betrokken personen is gekomen, en zelfs de mogelijkheid niet onderstellende, dat zij het geteekend kunnen hebben teruggezonden, maar dat het op de post is verloren gegaan, ontzet deze zich noemende «Kerkeraad" personen van het «lidmaatschap der Kerk" omdat zij gehouden worden te zijn, leden van «eene Vereeniging, zich noemende: Nederduitsche Gereform. Kerk (doleerende.)"'

Van iedere andere Vereeniging; bijv. van de Vri]metselaarsloge, ven het Tooneelverbond, van moderne predikanten tot verbreiding der leugen, van kroeghouders tot bescherming van den drankhandel enz., kan men lid zijn zonder dat deze «Kerkeraad" daarin eenig bezwaar ziet, dat men ook lid zij der Nederl. Hervormde Kerk, " met uitoefening van al de rechten, en in het genot van al de voorrechten daaraan verbonden. Doch tot de «Vereeniging zich noemende: Neder duitsche Gereformeerde Kerk (doleerende), kan me mand «behooren zonder zich schuldig te maken aan verstoring van orde en rust in de Nederlandsche Hervormde Kerk." En daarom werpt de zich noe mende «Kerkeraad" dezulken uit de Kerk; ONTZET ze van het lidmaatschap; snijdt ze af als verrotte leden; geeft ze over aan den Satan.

Dus luidt de ondubbelzinnige verklaring van den zich noemqpden «Kerkeraad" in dit «vonnis, " maar daarmede is dan ook zijn geheele handeling, en staat geheel de Synodale Organisatie geoordeeld.

Het pleit voor de taaiheid van de Hoop, dat haar redactie zich over soortgelijke extravagantiën nog warm kan maken. Ons gelukt dit niet meer. Het is misschien niet goed, maar zulke machtsvertooningen laten ons ten eenemale koud.

Over het Synodaal «gescharrel" met de leertucht, laat de redactie van de Hervorming zich niet minder kras uit dan wij:

Wij hebben er ons overigens geen oogenblik mede gevleid, dat de Synode er toe zou komen een voorstel te doen tot wegneming van de bedoelde woorden uit het Reglement voor O. en T. Zulke radicale dingen durft men niet aan. En van het standpunt, dat de Synode gewoon is in te nemen en waarop van principieele behandeling der zaken geen sprake is, is dit te rechtvaardigen. Maar waarom dan het Isind niet eenvoudig bij zijn eigen naam genoemd? «Zoolang wij aan 't roer zijn, kan dat voorschrift geenerlei kwaad; en we krijgen allerlei geharrewar, als wij 't zouden willen wegnemen." Men kome er voor uit, dat dit der lange rede korte zin is, dan behoeft men «van de overtuiging dat men als Christenenen Protestanten prijsstelt enz. enz." niet te gewagen. Zij wordt trouwens door niemand in twijfel getrokken, al zijn er die haar voor zelfbedrog verklaren.

Zóó is het.

Totaal beginselloos. Pure opportuniteitstactiek. «Zoolang wij het heft in handen hebben, loopt het toch goed, en anders krijgen we geharrewar!"

Wat realistisch-plat uitgedrukt, maar zoo is metterdaad der heeren intieme redeneering.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 14 september 1890

De Heraut | 4 Pagina's

Uit de Pers.

Bekijk de hele uitgave van zondag 14 september 1890

De Heraut | 4 Pagina's