Buitenland.

Enseland. Lux Mundi.

In Engeland zag een boek het licht, dat groeten invloed hebben kan op den gang van zaken op kerkelijk gebied. Het is getiteld y> Lux Mundi'' (het licht der wereld) en bezat »eene reeks studiën van den godsdienst der vleeschwording." In dit boek vinden wij een onderzoek ingesteld naar de waarheid der schrift, hare beteekenis als regel des geloofs, de feilbaarheid des Heeren, op een wijze, die ten duidelijkste doet zien, dat de schrijvers geheel en al doortrokken zijn van den geest der moderne critiek.

Genoemd boek zou een bespreking onzerzijds in de onze rubriek met uitgelokt hebben, wanneer niet als de schrijvers zich aanmeldden, de predikanten H. S. Holland, A. Moore, Illingworth, Talbot, Moberly, Lytielton, Lock enz. die allen als voorstanders van de hoogkerkelijke partij beketid staan. Lux Mundi is daarom het wetenschappelijk manifest aan de geheele kerk, waarbij zich een Anglo-catholieke vooruitstrevende (? ) partij komt aanmelden om de leiding van zaken in handen te hebben.

Het spreekt wel van zelf dat andere partijleiders, waaronder de oude aartsdeken van Talon en, de bekende prediker Canon Liddon, aanstonds na het verschijnen van het boek alarm geslagen hebben, en in synoden der diocese — in partijvergaderingen, preeken hebben uitgesproken, dat het nieuw verschenen werk een godlasterlijk boek is. Deze aanvallen hebben echter niet veel uitgewerkt, want de verkoop van het boek dat ƒ8.40 kost gaat steeds voort, en het tijdstip schijnt nog verre, dat de uitgever eene volksuitgave van het werk in het licht zal geven. De menschen worden dus niet door den hoogen prijs afgeschrikt.

Het opzien, dat het verschijnen van Lux mundi gewekt heeft, is te wijten aan het feit, dat zijne schrijvers die zich «dienaars van het Katholiek geloof en van de Katholieke kerk" noemen, eene poging wagen om het Christelijk geloof voor de vorderingen der wetenschap te rechtvaardigen. De waarheid, zeggen zij, is niet eene zaak van toevalligheden, van vermoeden of van raden; zij wenschen het overgeleverd geloof te verklaren. Want VÖOC hen blijft Christus het licht der wereld, doch zij willen de kerk losmaken van de dwalenden en voor oordeelen, waarvoor de kerk in vele gevallen verantwoordelijk is. Met een Roomschen schrijver (pater Gratzy) zeggen de auteurs van Lux mundi de geheimenissen van den geest der Christenheid in formules te brengen, die als zijn zij Ook voor God waar, toch niet door het volk verstaan worden, is niet voldoende. Propieten en, apostelen hadden de gave om de donkere, diepzinnige formules voor de menschen van elke periode duidelijk te maken. De heilige en geheimzinnige taal van de Schrift in de gewone taal over te zetten, het Woord van God voor elke eeuw op nieuw te spreken in overeenstemming vooral met het nieuwe streven des tijds en met de eeuwige waarheid der Schrift, heeft de apostel Paulus op het oog, wanneer hij spreekt van het uitleggen van vreemde talen. Daartoe wordt in de eerste plaats een begrijpen van den geest des tijds vereischt. Onze tijd doet ons diepgaande omkeeringen op intellectueel en maatschappelijk gebied zien, en is rijk aan nieuwe behoeften, nieuwe gezichtspunten, nieuwe vragen Deze overtuiging eischt eene verandering van het denken op taalgebied der Godgeleerdheid ; eene reformatie in de Theologie is noodig. Zij moet eene nieuwe ontwikkeling ingaan. Onder ontwikkeling verstaan zij niet het wetenschappelijke streven, dat zich niet bekommert om de bewaring van hetgeen de Christelijke kerk en het Christelijk geloof kenmerkends bevat. Ontwikkeling is niet invoering van nieuwigheden of van ketterij. Maar eene ware ontwikkeling der Christenleer kan evenmin eene versterking van de bestaande Theologische strooming of naar Roomschen trant eene inkrimping van dat het Theologisch gebied door middel van verscherpte opvatting en vaststelling van begrippen of door vermeerdering van leerslukken zijn. De kerk, de godgeleerdheid die zich de weelde van eene gezonde ontwikkeling veroorlooft, staat vast bij het fundament van hare oude waarheden, maar zij sluit de oogen niet voor de nieuwe beweging op geestelijk en maatschappelijk gebied.

Op deze wijs gaan de schrijvers voort met te toonen dat zij eenvoudig den weg der Duitschen vermitlelungs theologen opgaan. Uit het oogpunt der Theologische wetenschap, heeft dan Lux mundi niet veel beteekenis, dan alken om te toonen dat de Engelsche Theologen steeds metrbij de DuitscheRitschliaanschcleer gaan leven. Men doet aan de ontkennende critiek eenvoudig eenige concessiën en noemt dit dan een nieuwen ontwikkelingsweg voor de godgeleerdheid openen.

In Duitschland zou dan het verschijnen van een boek als Lux mundi niet het minst verwondering wekken; men is aan dergelijke boeken reeds lang gewoon. Maar in Engeland beleeft dit boek, dat 525 bladzijden octavo bevat en ƒ 8 40 kost, reeds 15 drukken. Wij kunnen hieruit zien, dat de down grade zoowel in de Episcopale staatskerk als in de Vrije kerken is doorgedrongen.

Dnitscliland. Plan tot organisatie der Chr. Sociale part ij EenStöcker Kerk.

In eene vergadering van omtrent 3000 personen allen leden van de z. g Christelijke sociale partij; werd na een voordracht van den ontslagen hofprediker Siöcker besloten, alle Christelijk en nationaal gezinde mannen des rijks uit te noodigen, leden te winnen voor eene sociaal-monaichische vereeniging. De Statuten dier vereeniging doen zien. dat men den strijd wil aanbinden tegen de sociaaldemocratie en tegen het Jodendom. D e sociaalmonarchische vereeniging wil de bestaande lokale Evangelische vereenigingen van burgers of arbeiders niet opheffen of op zijde dringen; doch voor den staatkundigen strijd moeten alle krachten in een bond vereenigd worden. Er behoort eenheid van plan en van actie te komen, om niet langer doelloos te strijden.

In i> het Volk, " een Christelijk sociaal blad, leest men, dat de oplossing van alle sociale en staalkundige vraagstukken afhangt van de macht die men ontwikkelen kan. Duilschland's staatslieden kan men wijs maken dat de Christelijk sociale partij maar weinig aanhangers onder het volk heeft, zoodat men met haar niet behoeft te rekenen. Tot hiertoe heeft de partij zich laten gebruiken om de slippen van anderen te dragen, wanneer de verkiezingsstrijd was aangebroken. Dat moet nu anders worden. Laat ons onze krachten verzamelen, zoo heet het.

Het is er dus om te doen, om allen die het met den ontslagen hofprediker eens zijn, onder eene organisatie te vereenigen. Dit is de eer ste daad van den man, die zich thans vrijer gevoelt, nu hij niet meer aan het hof verbonden is.

Opmerkelijk is het dat »het volk" alle vereerders van Siöcker oproept om gaven bijeen te brengen voor het bouwen van een Stöckerkerk te Berlijn. »Welaan dan, gij die Blocker liefhebt, vult uwe handen en legt uwe gaven bijeen, ieder naar zgn vermogen, opdat na jaar en dag in Berlijn dat aan kerken zoo arm is, een nieuw Godshuis kome te staan, dat onzen Stöcker «toebehoort, zijn leven lang."

Het kon wel eens zijn dat de Duitsche keizer er ten slotte spijt van hebben zal, dat hij aan zijn hofprediker een afscheidsbrief zond. Zijne Berlijnsche vrienden zijn er opgesteld dat hij in hun midden blijve. Jammer maar dat zij eene kerk toch willen bouwen naar zijn naam genotfmd. Maar als protest van de zwenking van den jeugdigen Duitschen keizer naar dit liberalisme, heeft het voornemen van den vrienden van Stocker beteekenis. Niet minder is het van gewicht dat men eindelijk in Duitschland er mede begint om de antirevolutionaire krachten in eene organisatie te vereenigen.

Dit kan groote gevolgen voor kerk en staat hebben.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen