Buitenland.

Snitschland. Nieuwe kerkgebou" wen te Berlijn. Domela Nieuwenhuis als machine de guerrein Duitsch-1 a n d. Zedelijke verslapping.

Niet minder dan 17 plannen tot kerkbouw zijn te Berlijn bij de btvoegde autoriteit ter goeikeuring ingediend.

Bekend is het dat er in Pruissen's hoofstad veel te weinig kerken zijn; in menig deel van de stad moet men een half ilur loopen vóór dat men een kerkgebouw bereiken kan. Vergissen wij ons niet dan begint in de kringen der Evangelischen te Berlijn het kerkelijk bewustzijn weder te ontwaken. Zeker is het te prijzen dat een man als de gewezen hofprediker Stöcker een »Stadszending" op groote schaal organiseerde, - uitgaande van een vereeniging van particulieren. Door het op zoeken van het weggedrevene en door het verspreiden van kleine preeken onder tramkoetsiers en anderen die verhinderd zijn om op den dag des Heeren ter kerk te gaan, deed die vereeniging reeds veel. Doch men komt tot het besef dat het meer overeenkomstig Gods woord is, dezulken die van de kerk vervreemd zijn door dienaren der kerk op te zoeken, dan door zendelingen eener vereeniging

Jammer maar dat bij den voorgenomen bouw van zoovele kerken de zucht op den voorgrond treedt om met Rome te concurreeren in pracht van gebouwen. Doch de gedachte dat men daar waar menschen zijn, men ook gelegenheid geven moet om te komen onder het vischnet der kerk, is een goede.

De kerk is geroepen om te gaan zoeken wat verloren is. Zeer naief lezen we in een Luthersch orgaan, dat de ouderlingen der kerk eene roeping in deze hebben, maar om dadelijk er aan toe te voegen, dat zij er niet allen voor te krijgen zijn en dat velen er ook niet geschikt voor kunnen geacht worden. Een Itkin begin is hier en daar gemaakt om de ouderlingen aan hunne roeping te doen beantwoorden, doordat in sommige plaatsen de gemeente in wijken verdeeld is, doch dit is slechts hier en daar een klein begin. De geldquaestie is ook hier een beletsel om meer te doen dan tot hiertoe. En geen wonder. Men is in Duitschland gewoon, dat de staat schier uitsluitend voor het onderhoud der kerk zorgt, zoodat men niet gewoon is, offers voor haar te brengen.

Men zoekt in Duitschand propaganda te maken voor de sociaal-democratie, door de uitgave van twee in het Duitsch vertaalde preeken van den leider der Nederlandsche socialisten, Domela Nieuwenhuis, waarbij deze uiteenzet, wat hem bewoog het leeraarsambt bij de Luthersche kerk neer . te leggen. De vertalers zeggen in de voorrede, dat nu de geestelijke stand in Duitschland tegen de sociaal-democratie mobiel gemaakt wordt, de twee preeken een bruikbaar wapen zijn tegen de vijanden die met een toga zijn omhangen. Het doel der uitgave is, om te laten zien hoe een Luthersch predikant sociaal-democraat werd.

Van Luthersche zijde voegt men de sociaaldemocraten, die Domela Nieuwenhuis tegen de Luthersche predikanten die het socialisme bekampen, zoeken uit te spelen, toe, dat het blijkt dat Domela Nieuwenhuis nooit in waarheid Luthersch geweest is. Alleen de eisch van gewetensvrijheid die door de reformatie gesteld werd, was de losse band die Domela Nieuwenhuis met de kerk vereenigde. Volgens zijn eigen eerlijke verklaring mocht Domela Nieuwenhuis als dienaar der kerk en door haar bezoldigd niet het kerkgebouw misbruiken als een openbare spreekplaats, terwijl hij beleed dat hij van uit den kansel datgene ondergraven had wat het wezen der kerk is. Men zoekt nu van Luthersche^zijde partij te trekken van twee genoemde stukken van Domela Nieuwenhuis door er de modernen in de Evangelische kerk op te wijzen, hoe dat deze Nederlandsche modern het verfoeid heeft in de kerk eene inrichting te zien, waarin men levenslang verzorgd wordt, terwijl men niet nalaat er op te wijzen hoe dezelfde gewezen predikant onverholen uitsprak, dat eene moderne kerk een onding is, terwijl eene kerk zonder belijdenis gelijk is aan een huis zonder fundament. Ook laat men niet na er op te wijzen, hoe Domela Nieuwenhuis uitspreekt wat men moet belijden als men de lijn der moderne gedachten afloopt.

In de derde week van September hadden in Berlijn een paar moordaanslagen plaats en wel in de zg. betere standen. Opmerkelijk is het, als bewijs van zedelijke verslapping dat het publiek daarbij zeer onaandoenlijk bleef Ten deele is dit te verklaren uit het feit, zegt een Duitsch blad, dat in één geval allen die tot den moordaanslag in betrekking staan Joden zijn, die als zoodanig aanspraak schijnen te hebben om door de pers te worden ontzien, daar toch bijna alle bladen van beteekenis in joodsche handen zijn; ten deele.is het te verklaren uit de omstandigheid dat de misdaad schier geen opzien meer baart omdat het zedelijk bewustzijn zoo verslapt is. Alleen wanneer de openbare veiligheid door mannen als Jack de Ripper in gevaar gebracht wordt is er een tijdelijke ontroering op te merken, gelijk bij de jongste moorden die te Spandau plaats hadden.

Bij dit alles is het zoo te betreuren dat men van Gereformeerde zijde geen krachtig geluid doet hooren, als wij den leeraar van Stuttgart Dr. Zahn uitzonderen. De Gereformeerden moeten hunne Luthersche broeders met zieldoordringenden ernst toeroepen: alleen wanneer gij de banier van Gods heilig en onfeilbaar Woord opheft tegen de verleiding der sociaal-democratie, zult gij in den strijd kunnen bestaan. Maar laat gij u mede afdrijven op den stroom van de vermittelungstheologie, laat gij dus Luther's leer van de souvereiniteit Gods los, dan zult gij het bemerken hoe de invloed der kerk op het volksleven steeds vermindert en daardoor de leiders der socialisten steeds meer gelegenheid krijgen om de volksmassa op hun hand te houden of te krijgen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen