John Westep.

Aan Spsrgeon's nagedachtaois.

In den beginnen preekten de Wesleys van de kansels der kerken. Doch langzamerhand werden de kerken voor hun gesloten. De fout lag hier aan beide zijden, In de eerste tien jaren sprak Wesley steeds ten gunste van leer stellingen, buitensporige leerstellingen waren, het, welke hij zelf later weer liet varen, en die in scherpe tegenstelling waren met de leer der Staatskerk, Pas had hij zich losgemaakt van eene theologie, die een zonderling mengsel bleek te zijn van Moravische, Luthersche en Calvinistische leerstellingen, of op vele kansels werd hem volgaarne wederom toegang verleend. Zijn leven lang bleef hij de vriend van de uitstekendste leden der geestelijkheid. Zijn prediken werd gesanctioneerd door verscheidene aartsbisschoppen en bisschoppen. Ook heeft nog geen dier hoogeerwaarde mannen", zoo schrijft hij zelf, »mij ooit berispt bij gelegenheid van een der vele gesprekken, die ik met hen heb gevoerd. Alleen aartsbisschop Potter zeide eens: »Die menschen behooren niet thuis in ons kerkgenootschap'; maar zij hebben veel goeds gedaan en ik bid God, hun zijn onmisbaren zegen te schenken". Ook ontving Wesley van deze prelaten steeds goeden en vriendelijken raad, velen stonden hem toe, in hunne diocesen te preeKen, en bisschop Lowth was zoo zeer met hem ingenomen, dat hij eens tot hem zeide: »Mijnheer Wesley, moge ik hiernamaals aan uwe voeten nederzitten!" Toen buitoa Londen de toegang tot de kansels hem werd ontzegd, was juist de reden van die uitsluiting het scherpe contrast, dat zijne leer met den toestand des godsdienstigen levens rondom hem vertoonde. Het gevaar was niet, dat de kerk hem, , maar dat hij de kerk in den ban zoude doen. De Dissenters vooral waren zijn meest verwoede vervolgers. Zij strooiden het gerucht uit, als zoude hij door Spanje bezoldigd worden; terwijl op vele plaatsen de predikanten dezer secte zich op de bitterste wijze tegen hem uitlieten, en het volk tegen hem opstookten.

Wesley was bijna tot het einde zijns levens een getrouw zoon der kerk, en hij stierf zooals hij geleefd had, als een der kerk toegedaan aanhanger. Hij omschrijft het doel van zijn Genootschap als te zijn een poging, om overal leven te wekken, en dit zegt hij zullen wij niet kunnen doen, wanneer wij eene afgescheidene secte vormen. Hij heeft ook nooit den wensch doen kennen, dat een van zijne volgelingen met de kerk zou breken, sindien, " zoo zeide hij, »de Methodisten de kerk verlaten, dan had ik liever, dat mijne vrienden de Methodisten verlieten, en de kerk getrouw bleven. Blijkbaar is het echter, dat zijn eigen wijze van optreden, de breuk onvermijdelijk moest maken. Door dat hij eigenmachtig de bisschoppelijke functie der priesterwijding op zich nam, werd ongetwijfeld de scheuring slechts eene 'kwestie van tijd.

Er zijn echter bewijzen te over voorhanden, dat hij later berouw heeft gehad over het tot priester wijden zijner predikers. Bovendien moeten wij niet vergeten, dat hij die macht uitoefende op grond van de schijnrede, dat de Apostolische successie werd voortgezet in de priesterschap, zoowel als in het Episcopaat, en ook op grond der Presbyteriaansche theorie, dat presbyter en bisschop één zijn.

De gevolgen van Wesley's buitensluiting van de kansels, gedurende de periode van 1739— 1747, waren talrijk en gewichtig. Een der eersten was, dat hij gedrongen werd tot preeken in het open veld, tot hagepreeken. De resultaten waren verrassend, en geheel onverwacht. Hij en zijne volgers verzamelden een zoo talloos gehoor om zich heen, dat geen tempel door menschenhanden gebouwd, hunne • gemeente zou hebben kunnen bevatten. Wesley was niet zoo'n overweldigend meester van het woord als Whitefield, die hartstochtelijke redenaar, wiens stem, blik en gehoor, duizendtallen ketenden aan de plek waar hij sprak, en die tranen te voorschijn wist te roepen, in de oogen van de ruwste en meest verstokte zondaars. Wesley is koeler, of liever minder vurig temperam.ent, en zijn onverstoorbare kalmte, scherpe en puntige geestigheid, stempelden hem meer tot een eminent bestuurder, dan tot een uitstekend redenaar. Toch sprak hij met een gedrongenheid en een gespierdheid; een majestueuzen ernst, een helder geloof en een diepte van innige liefde tot God en den naaste, zoo groot, dal de indruk, dien hij op zijn gehoor teweeg bracht, hoewel minder levendig, toch weUicht duurzamer was, dan die van Whitefield's woord. Terwijl Whitefield na een vurige rede zat te snikken als een kind, steeg Wesley kalm op zijn hit en reed heen, om weer te preeken, naar een ander dorp. Luider en luider begon zijn stem dan ook te weerklinken; men moest naar hem luisteren, en weldra drong ze door tot in de meest verwijderde hoekjes van Engeland. Toen hij in zijn geboorteplaats Epworlh niet in de kerk mocht preeken, nam hij zijns vaders grafgesteente tot kansel, en verkreeg een gehoor om zich heen, »zooals Epworth nog nooit te voren had gezien."

Vijftig jaren lang trok deze onvermoeide apostel van stad tot stad, van dorp tot dorp, en roerde de gemoederen des volks tot in de diepste schuilhoeken. Door sneeuw en regen, storm en onweer, legde hij jaarlijks duizenden mijlen af, en preekte niet zelden vijf malen op één dag. Over de veenachtige moerassen van Yorkshire, over de sombere wateren van Cornwall, door de eenzame gebergten van Wales, droeg hij het vurige kruis des Evangelies, om in stallen, in herbergen, op kerkhoven, op marktpleinen, in straten en stegen, de leer des berouws en des persoonlijken geloofs te verkondigen.

Gwennap Pit, nabij Redruth, in Cornwall, een ontzaglijk groot rond amphitheater, trapsgewijze uitgehouwen in 't rotsgesteente van den bodera, en dat 30 000 personen kon bevatten, was zijne kathedraal!

Zijne wapenbroeders en medestrijders ontvielen hem de een voor de andere na, door den dood; doch steeds arbeidde de bejaarde patriarch door; met on verflauwden ijver schreed hij op zijn »heimaÜose" en moeilijke levensbaan voort.

Met alle denkbare laster en vervolging had bij eerst te kampen. Hij en zijne volgelingen werden voorgesteld en behandeld, als dolle honden, als papisten, als Jacobieten; steenen, stokken, vuil werden hun naar het hoofd geslingerd; veil 3 personen werden afgehuurd, om h«n van hun preekgestoelte af te brul-

len en af te jouwen; op groole horens werd geblazen, op trommen geslagen, met bellen geluid, om hunne stem onhoorbaar te maken, honden werden op hen losgelaten, woedende stieren onder het argeloos gehoor gejaagd. Maar Wesley duchtte geen persoonlijk geweld; geen verstoring had de minste uitwerking op zijne stalen, kalme volharding, en vóór zijn heengaan nog was hij ., ... de meest populaire man in het geheele koninkrijk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen