Uit de Pers.

Over het gebeurde, en naar aanleiding van het gebeurde te Doesburg schrijft Ds. Gispen in de Bazuin dit:

Het kerkelijk treurspel te Doesburg heeft toch eene andere, daarom niet minder droevige, beteekenis, dan het bericht in het Nieuws van den Dag deed vermoeden.

Deze gemeente behoort niet tot de 40, in wier midden de Christelijke Gereformeerde kerk weder uit het stof herrezen is, maar prijkt nu als eene

nieuwe bloem in Hollands tuin, eene variatie van de soort: Gereformeerden, en komt in den catalogus voor met den naam; Vrije Christelijke Gereformeerd Gemeente.

Krachtens welk „beginsel" dit geschied is, is mij onbekend. Men schijnt daar tct eene overhaaste en ondoordachte ineensmelting gekomen te zijn. Na die daad verricht te hebben, wenschte men weder van elkander at te komen. Men maakte het elkander lastig, zoo lastig, dat de kerkeraad en het grootste deel der leden den toestand moede werd, en nu maar besloot, het kerkverband geheel te verbreken en op zichzelven te gaan staan, zonder verband met Èenige andere kerk.

Ofschoon mij de bijzonderheden van deze droevige historie onbekend zijn, kan ik mij toch wel eenige voorstelUng van den gang der zaken maken. Het eene gedeelte van de Doesburgsche kerk is afkomstig uit de Scheiding, en het andere uit de Doleantie.

Begreep men nu van weerskanten, dat er een hooger beginsel is, waarin beide deze stroomen inéénvloeien, namelijk het Gereformeerde beginsel, zoowel wat de leer als het kerkelijlc leven betreft, dan zou het niet moeielijk vallen elkander te verstaan en te begrijpen, en de genezing van sommige niet regelmatige verschijnselen aan den tijd over te laten.

Maar dit wordt, helaas! niet alleen te Doesburg, niet voldoende verstaan en doorzien. En zoo kan het gebeuren, dat men het elkander lastig maakt, dat de eene botsing de andere opvolgt, en eindelijk de eene partij zegt: het verveelt me langer zoo te leven, ik trek er tusschen uit, en ga op mijzelven staan.

Reeds dit bewijst het ongezonde en ongcreformeerde van sommig^ér'denkbeelden over de kerk en het kerkelijk leven.

Het gedeelte der Doesburgsche kerk, dat uit de actie van '34 geboren werd, is nooit bekend geweest als in gezond kerkelijk en Gerefornieerd leven uit te munten.

En het andere gedeelte, dat uit de actie van '86 is, schijnt niet te kunnen begrijpen, dat Keulen en Aken niet op denzelfden dag gebouwd zijn. Geest en toon van het stuk, dat men aan de schismatieke broederen zond, laat, in dit opzicht, aan duidelijkheid niets te wenschen over, en de toespeling op Korach, Dathan en Abiram getuigt waarlijk niet voor de aanwezigheid van ootmoed en verdraagzaamheid, ook jegens degenen die ons niet volgen.

Daar is in vele van onze kerken een soortgelijke botsing waar te nemen.

Aan de eene zijde is er gehechtheid aan het historisch gewordene, eene behoudszucht die zeggen doet: wij hebben 't altijd zoo gedaan, en onze ouders hebben 't ons zoo geleerd, en zouden die 't dan altijd verkeerd gedaan en niet geweten hebben, wat Gereformeerd is; is men dat eerst in '86 te weten gekomen, of is het alleen te doen om ons te overheerschen en in allo dingen de wet voor te schrijven ?

En aan de andere zijde poseert men met beginselen, die gehandhaafd moeten worden, al vergaal ook de wereld. Wat dan niet meé kan, moet maar achter blijven, en wat er niet in kan moet er maar uit; uit het oog verliezende dat beginselen langzaam werken, en dat er heel wat menschenkennis en lijdzaamheid noodig is, om aan een beginsel getrouw te blijven en niet tot eene tegenovergestelde uitkomst te komen, dan in het beginsel is neergelegd en bedoeld wordt.

Hetgeen in 1886 in ons land, op kerkelijk gebied, geschied is, lag, in beginsel, reeds in het adres van Ds, Molenaar aan al zijne Hervormde geloofsgenooten, uit den jare 1827. Die stem is toen gesmoord, en de persoon is aan de zaak, door hem aan de orde gesteld, ontvallen. Maar de zaak is blijven leven. Het beginsel, der scheiding van ja en neen, "• is blijven gisten en werken, totdat: de door God_ bepaalde tijd er was en de mannen Verwekt waren, ' die de bestemming hadden, dat beginsel toe te passen. Toen was het conflict gekomen.

Wie dat niet begrijpt, mist ook den juisten blik op de Scheiding van '34.

En die begrijpt ook niet, waaroin de mannen van '86 zoozeer aandrongen op vereeniging en samensmelting met de kerken uit de actie van '34 geboren,

Zij zien het punt van eenheid niet. En omdat zij dit niet zien, zien zij een menigte andere punten, waarin onderscheid ligt; onderscheid van formeelen aard; onderscheid, waarin de Iciemen van verdeeldheid liggen.

En van buiten af wordt er geweldig geïntrigeerd tegen de Gereformeerde kerken. De tijden, waarin een Koning een Dienaar des Woords het zwijgen kon opleggen en met zijn ongenoegen dreigen, zijn voorbij. Maar nu moet men zijn kracht zoeken in (Ie intrige, in alle kringen en onder alle standen. Zij die heerschen willen en-de heerschappij willen behouden in den lande, beginnen met te verdeelen. Dat is hun eerste voordeel.

En het gelukte hun, helaas! maar al te wel.

Mg zijn gevallen bekend, die aan het ongelooflijke gren/ten. Woorden en daden van lieden uit de hoogere kringen; gesprekken zelfs met dienstboden in de keuken, over de vereeniging, over de Christelijke Gereformeerden, en vooral over Dr. Kuyper, die de vraag-doen rijzen: hoe is het mogelijk, dat lieden van stand en beschaving, zoo min zich kunnen gedragen tegenover mcnschcn, die zij anders ïichten, tot de sprinkhanen en het stemvee te bohooren.

Doch ten slotte, richten we het oog naar boven. Er zijn zeker oorzaken aan onzen 'kant, en er zijn bedoelingen Gods, waarom alle deze beproevingen ons overkomen. Er is bij ons allen gebrek aan ootmoed en schuldgevoel. Een iegelijk komt op voor zijn recht, en werpt de sdiukl op zijn naaste. Dat lavetst het gemeenschapsgevoel, en wondt het broederhart.

Bij het graf van den beminnelijken Leeraar van Winterswijk, Ds. Sipl< ens, is door zijn ambtgenoot Dr. ïYanssen getuigd, dat hij was een conciliant man. Velen zal wellicht dit oordeel niet als een lofspraak klinken. Maar mij klonk het als muziek in ^.de ooren. Mij deed het in stilte zeggen: Beminne-**lijke broeder Sipkens! man, zoo helder van hoold, en met zulk een ruim, eenvoudig, liefhebbend hart, gij hebt veel geleden op deze aarde; gij waart geen verwend kind van uwen Hemelschen Vader, maar gij hebt ook veel liefgehad, omdat gij veel geloofdet; gij hebt u verheugd in de toekomst uws Heeren, en in de verwachting van zijn heerlijk Koninkrijk. En nu zijt gij verlost, terwijl wij nog midden in den strijd zijn. Gij behoordet tot de vredeinakers op de . aarde, en uw gedachtenis is gezegend, en blijft gezegend, bij allen die Jeruz.alems vrede zoeken!

Dit stuk getuigt van een wijzen, vroeden zin, die weldadig aandoet.

Wie met Icranke kerken onvoorzichtig omgaat, brengt ze zoo licht in levensgevaar.

En hoe kunnen we anders dan krank zijn, mannenbroeders ?

Of ligt dan niet de ellende van de achttiende en van de eerste helft der negentiende eeuw achter ons allen ?

En zoudt ge dan meenen, dat de zonen van zulk een verleden, ook al mochten ze zich door Gods goede gunste weer oprichten, niet nog geestelijk uiterst zwak zijn?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen