Buiteuland.

Duitschland. Dr. Luthardt door Dr. Hölscher.

Wegens gevorderden leeftijd, heeft de bekende hoogleeraar Dr. Luthardt de hoofdredactie van de Allg. Ev. Luth. Kirchenz, moeten nederleggen. Zijn opvolger is Dr. Hölscher, die zich in het jongste nummer van genoemd orgaan aan de lezers voorstelt en zijn programma voor de toekomst ontvouwt. In dat programma neemt Dr. Hölscher positie tegenover het rationalisme, dat opnieuw het hoofd opsteekt. Het gaat vol gens den redacteur om de vraag, of het Christendom een product is van den natuurlijken godsdienstigen geest der menschheid, eene evolutie van het natuurlijk bewustzijn of eene scheppende daad Gods, tot verlossing van de zondige menschheid. Zelfs bij de vraag naar het wezen, de waarde en de autoriteit der Heilige Schrift als het Woord Gods, wordt het ant woord beheerscht door het bescheid, dat men geeft op een andere vraag, die luidt: „Wat dunkt u van den Christus, wiens zoon is Hij?

Uit deze woorden kan tot ons leedwezen nog niet worden a%eleid dat het Luthersche hoofdorgaan zich principieel stellen zal tegen de negatieve critiek, die in Duitschland vooral op het Oude Testament toegepast wordt. Meer duidelijk laat Dr. Hölscher zich hooren tegenover het streven van de Unie. Het zal onzen lezers bekend zijn, dat in 1817, door het beleid van Pruisen's koning Friedrich Wilhelm III, eene vereeniging tot stand werd gebracht tusschen de Luthersche en Gereformeerde kerken. Het hinderde den koning, dat hij en zijn Huis de Gereformeerde religie beleed, terwijl de meerderheid van zijn volk tot de Luthersche kerk behoorde. Bij de Gereformeerden waren de scherpe punten der belijdenis afgesleten en de Lutherschen, die op de leer hunner kerk stonden, waren zoo goed als uitgestorven, en daarom kon de Unie, vooral toen een*man als Schleiermacher er zich vóór verklaarde, gemakkelijk tot stand komen. Daarbij kwam, dat bepaald werd, dat in de Vereenigde Evangelische kerk, elke plaatselijke kerk haar eigen belijdenis zou behouden, ofschoon er een gemeenschappelijke agenda of liturgie werd ingevoerd. Daar de Unie alleen kon tot stand komen, doordat men de geschilpunten tusschen de Luthersche en de Gereformeerde kerk voor onwezenlijk hield, zoo heeft meer de geest die de Unie tot stand bracht, dan wel het feit der Unie aan de kerken schade gedaan. Terecht maakt dan ook de nieuwe redacteur, Dr. Hölscher, de opmerking, dat er verwantschap bestaat tusschen unionisme en rationalisme, en dat het rationalisme in de Unie zijn recht, om in de kerk te bestaan, zoekt. Wel is waar, zoeken de positieve aanhangers van de Unie zich van dien lastigen vriend te ontdoen, doch zij zullen hem moeilijk kwijt kunnen raken. De Unie is van buiten af opgelegd en niet uit de kerken geboren. Van lieverlede heeft men dan ook een objectieven maatstaf voor de leer verloren, en is de subjectiviteit daarvoor in de plaats gesteld. En wat is daarvan het gevolg geweest voor de Luthersche kerk? De Gereformeerde predikant Dr. Adolf Zahn heeft ten slotte gelijk gehad, toen hij in zijn beoordeeling van de kerkelijke ontwikkehng van Duitschland in de 19de eeuw sprak: „De Unie heeft de Gereformeerde kerk in Duitschland opgelost en de Luthersche kerk in hare ethiek en kerkorde, door een Gereformeerd' zuurdeeg ontbonden.”

Toch zal het streven van den nieuwen redacteur niet zijn, om de Unie ongedaan te maken j ij zal zich alleen kanten tegen den geest, die aar in het leven riep. Hij is er van overtuigd, at eene kerk zonder eene vaste aelijdenis rank in den wortel is en hare rotj^> irg, om en zuurdeeg in het volksleven te zsjn, met kan volbrengen.

Ten slotte belooft de redacteur, dat zijn oraan hoopt te toonen, dat het, om het Lutherom, niet het rijk Gods over de gansche aarde it het oog verliest.

Wij houden het er voor, dat, wanneer de ereformeerden in Duitschland zich met belistheid rondom de banier hunner belijdenis charen, en de Lutherschen dit evenzeer doen, en dat ieder in zijn eigen kerk, deze kerken veel meer een zout voor het volksleven zouden zijn dan thans, nu de vlag van de Unie eene ongelijksoortige lading dekt.

Wij hopen dat het optreden van Dr. Hölcher zal medewerken om te scheiden wat niet, en te vereenigen wat wil bijeen behoort.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen