Uit de Pers.

Da aan te vragen subsidie voor het Kamper gymnasium gaf aan Ds. Littooy een breede reeks van ardkelen in de pen, waarin hij een uitvoerig overzicht gaf, hoe in de vroegere Christ. Geref. kerk over de Staatssubsidie aan de kerk gedacht werd.

De slotsom, waartoe hij komt, is deze:

Over de ondersteuning, die de Kerk te Smilde (R) vroeg aan, maar niet ontving van de Prov. Staten van Drenthe en die de Kerk van Smilde (AJ — volgens de Utrechtsche Kerkbode — reeds korter of langer ontvaogen heeft, schrijven we eerst een enkel woord.

In het algemeen gelooven en zeggen we: Onze Kerken moeten rein en heilig bewaren en versezeclijken het Bijbelsch beginsel, dat de Heere Jezus, de Koning Zijner Kerken, aan Zijne dienaren 't levensonderhoud geeft, niet door Hem vaak vijandige corporatiën, maar door de lidmaten Zijner Kerken. Dit te doen, zijn wij aan onzen Koning verschnldigd Daarenboven de tijden, die in Nederland reeds beleefd zijn en elders, • coral in Frankrijk, beleefd worden, zeggen, ja gebieden den Kerken niet alleen om des Heeren, maar ook om haar zelfs wille dit te doen.

In plaats van dankbaar te zijn voor de uitleiding en voor het ontkomen aan de strikken, begeerig om te zien, om te zien naar hetgeen, om 's Heeren wil, moest achtergelaten worden, kan niet Gode welgevallig, niet voordeelig, maar moet gewis nadeelig zijn; wij kunnen er zelfs als Kerken Gods, bij omkomen.

Nu is het waar — en wij vestigen er gaarne de aandacht op, opdat de bovengenoemde Kerken niet hard worden gevallen — dat er een groot onderscheid is tösschen de Staatstraktementen en hetgeen scholen en Kerken te Smilde ontvangen uit dit, naar ik meen, oorspronkelijk plaatselijk fonds, waarin voor vrome doeleinden is gestort gewo.'den.

Her schijnt dat de Provinciale Staten, die het beheer er van niet hadden, dit zich hebben toegeëigend.

Doch wijl deze Staten op en top liberalistisch zijn, is het niet zonder gevaar er maar eenigermate afhankelijk van te zijn of te worden.

Een onderzoek door meerdere vergaderingen, krachtens het Kerkverband, ts, wellicht zeer gewenscht; want hoe het er in bijzonderheden in elkander zit, zullen velen evenmin weten als wij. Ea oordeelen v6ór den tijd mogen wij niet. Doch dat de Kerken, die er thans van hoorden, gerust gesteld worden, kan wel niet anders dan gunstig werken.

Over het beginsel toch, en het heilig houden van het beginsel kunnen, mogen en moeten wij oordeelen.

Ea zelfs een inkruipsel, dat tegen het beginsel ingaat en het ondermijnen kan, mag niet blijven, maar moet weggenomen worden. Naar ik hoop, wordt dit door allen, als zeer raadzaam ingezien en erkend. Is het noodig dan moeten wij allen daar wat voor over hebben.

Een zoodanig inkruipsel is m. i. het vragen van subsidie aan en het aannemen er van, van den Staat door de Herken voor het "Gereformeerd Gymnasium Terbonden aan de Theologische School van de Gereformeerde Kerken in Nederland'. (AI200 verlangde de Regeering dat de titel van het door haar goed te keuren reglement luiden zou). En alzoo werd het gewijzigd en luidt het thans. Dit nu is in orde.

Maar dat het Curatorium m t alle stemmen, na advies van die Hoogleeraren, in Zijne vergadering van 22 Februari 1906 besluiten kon, sde Rijkssubsidie voor het Gymnasiura aan te vragen, ' heeft mij bevrerrïd. Ee - r. t vof. Ladeboom, die aanteekening verzocht saai hij geadviseerd heeft tegen het doen van deze aanvrage".

Zoolang het Gymnasium verbonden is aan de Theologi'^che School, maakt het er één geheel mee uit, heeft ze ook ééne kas, en is het dus of de subsidie ook gevraagd wordt, voor de opleiding tot den dienst des Woords, Het zijn de Gereformeerde Kerken die, vertegenwoordigd door hare Curatoren, besloten deze subsidie te vragen.

Ik herinner mij echter niet dat de Kerken, in Synode te Ui recht vergaderd of dat een vroegere Synode, daartoe aan de Curatoren opdracht hebben gegeven.

En of zulk eene, in ieder geval niet onbetwiste en ongevaarlijke aanvrage, zoüder opdracht kon en mocht geschieden, neem ik de vrijheid in twijfel f e trekken, ja te weerspreken. Dat de aanvrage slechts als tijdelijk gedacht werd, (immers omdat de Curatoren meenden dat het Gymnasium weldra aan eene vereeniging zou overgaan) geeft zelfs dat recht niet. Daarenboven is nu reeds gebleken, dat, wat als zeer tijdelijk werd aangezien, wel eens een geruime tijd zou kunnen voortduren.

Onverklaarbaar is ook, dunkt mij, dat de broeders konden denken dat het zeer tijdelijk zou zijn, wanneer het waar is, dat de Curatoren, toen zij het konden overdoen aan eene Vereeniging, beweerden, dat door de Synode hun daartoe geen macht en recht gegeven was.

Is het laats'e waar, dan toch kon de aanvrage om subsidie onmogelijk zoo ras voorbijgaand zijn. Zat het bezwaar om het over te doen sin het verbonden aan de Theol. School", dan kan ik begrijpen, dat de Synode der Kerken zwarigheid zou knnnen maken bij een overdracht, waarmee eene aanvrage om subsidie gepaard ging. Dan toch werd je gevraagd, door eene Vereeniging, wier Gymnasium verbonden is M.n de Theologische School der Kerken. Dus tot op zekere hoogte ook voor de School der Kerken. En over eene zoodanige overdacht sprak zij zich, n ar ik weet, niet uit Maar dat kan by de Curatoren het bezwaar niet jijn geweest; want de Curatoren vroegen thans zelven de subsidie aan. Maar of aan het besluit al uitvoering is gege ven, en de Kerken dus voor een fait accompli s'aan, wePt ik niet.

Van harte hoop ik, dat het tegendeel het geval is; ja, dat het genomen besluit om de bijdrage te xogen ontvanger, zal ingetrokken, en dus de a; nvrage niet zal gedaan worden.

Met het oog op hetgeen het sverbonden" zijn van het Gymnasium »aan de Theologische School", zonder de subsidie, kosten zal en met het oog op de toenemende tekorten, komt het mij voor, dat het thans [van wijs beleid ea van liefde voor de Theologische School gettdgen zou, wanneer het Gymnasium aan eene vereeniging overgegeven werd, met prijsgeving van het s verbonden aan". Sinds 1892, toen ook door mij voor s't verbonden aan" werd gepleit, is er èn te Kampen èn in de verhouding tot den Staat, zooveel veranderd, dat wij m. i. kunnen zeggen, dat het tij anders is, en dat daarom dus ook de bakens moeten worden verzet.

Met behoud van het veel besproken i-verbonden aan", en met het vragen van subsidie tevens door eene Vereeniging die het overneemt, zal het dunkt mij niet gaan. Daartoe gaf, naar ik weet, zooals gezegd is, de Synode geen opdracht. Doch, naar ik altijd gemeend heb, gaf ^ij dat wel, wanneer slechts van toezicht op de Gereformeerde leer aan het Gymnasium door een Kerkeraad sprake was en bleef, en dus het s verbonden aan' niet langer gold.

Bij de onderhandelingen met de Vereeniging te Groningen lag dit dan ook, meen ik, zonder dat daarover zelfs gesproken werd, uit den aard der zaak voor de hand. Met het overbrengen naar Groningen, dat eerst ieder zoowat verwachtte, viel immers het s verbon den aan" ajs van zelven weg.

Ik dacht dat de Curatoren met de Groningsche Vereeniging in dien geest wilden onderhandelen en aan het onderhandelen zijn geweest. Daarom dacht ik ook, toen er de onderhandelingen afsprongen, dat zij, onder gelijke voorwaarde, met de sNationale Vereeniging" onderhandelen kon en onderhandelen zou. Ware dat geschied en goed gegaan, dan zon door deze Vereeniging — want dan geschiedde het niet door en niet voor de Kerken — de subsidie, zonder de Kerken er in te moeien, knnnen zijn aangevraagd. Het beginsel bleef dan ongerept, de Kerken werden met een ƒ 10, 000 ontlast en feitelijk behield men wat men heeft. Ook over dit een en ander moet voor niet geheel ingewijden nog meer licht opgaan, zal het duidelijk zijn waarom het thans niet vlot. Ik mag en wil niet gelooven dat er een spaak in het wiel wordt gestoken, omdat het thans de Nationale Vereeniging geldt.

Met den hier geuiten wensch van Ds. Littooy zijn we het, gelijk onze lezers weten, eens. En naar we gelooven, het meerendeel onzer kerken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen