Naast deze inaugureele

Naast deze inaugureele oratie van den Amsterdamschen hoogleeraar mag, zonder daarom den afstand uit het oog te verliezen, die een pas optredend hoogleeraar scheidt van een jongen doctor, die zijn eerste wetenschappelijke studie levert, met eere genoemd worden het proefschrift, waarmede Ds. G. C. Aalders den doctorstitel cum laude aan de Vrije Universiteit verwierf.

Ook dit proefschrift staat met de religie van Israel In het nauwste verband, want het handelt over de valsche profetie in Israel. Eerst wordt over naam en begrip dezer valsche profetie gesproken, waarbij de Schrijver vooraf het begrip der ware profetie onderzoekt, om daarna het begrip der valsche profetie vast te stellen. Vervolgens wordt de oorsprong der valsche profetie nagegaan, die de schrijver toeschrijft niet aan zekere demonische inspiratie, gelijk men oudtijds meestal deed, maar aan de zondige mantlsche neiging van den menschelijken geest en het verzet tegen de Goddelijke openbaring. Daarna wordt de geschiedenis der valsche profetie verhaald, die begint met de deeling van het rijk in Israel en dan, in vier periodes onderverdeeld, doorloopt tot den tijd van Nehemia. Een volgend hoofdstuk teekent dan het karakter der valsche profetie, waarb^ vooral van belang is de vergelijking van de valsche profetie • In Israel met de mantl«k der heidensche volkeren. Vervolgens worden de kenteekenen der valsche profetie a.axigewtz'sn, een hoofdstuk dat zeker een der belanr^kste Is, terwijl aan het slot nog kort gehandeld wordt over de beteekenis der valsche profetie voor Israel.

Reeds deze schematische opgave van den inhoud kan doen zien, hoe rijk de behandelde stof Is, hoe logisch en juist deze stof is Ingedeeld, en hoeveel belangrijks hier wordt geboden. De schrijver heeft op uitnemende wijze hier saamgevat, al wat de Schrift over dit onderwerp ons biedt; hij heeft een schat van litteratuur over dit onderwerp uit vroeger en later tijd niet alleen nageplozen, maar ook behoorlijk verwerkt; en hij geeft blijk van groote zelfstandigheid en rapheid van oordeel, waar hij telkens zijn eigen weg zoekt en zich niet slaafs aan de meeningen van anderen bindt. Op menig punt komt de schrijver dan ook tot resultaten, die afwijken van de communis opinio; maar hij weet het bewijs voor zi^n stelling zoo bondig te leveren, dat hij in de meeste gevallen u toch overtuigt. Zoo zal met name, wat hij over de kenteekenen der ware en valsche profetie zegt, voor menigeen wel een verrassing wezen, waar men gewoon Is ook In onze kringen de vervulling der profetie of de nletvervuUing als het criterium te beschouwen, waaraan de valschheld of echtheid der profetie erkend wordt. Volkomen terecht heeft de schrijver aangetoond, hoe voorzichtig men met dit criterium moet zijn. Natuurlijk blijven bg een zoo moeilijk onderwerp als dit, altoos vragen over. Zoo met name de vraag, of de oorsprong der valsche profetie toch niet saamhangt met een ztV.etmprofetischen aan^ leg in de menschelijke natuur, die ook buiten Israelln personen alsBileam, Mahomedenz.zich vertoond heeft. Dit psychologische probleem had in hoofdstuk II breeder kunnen behandeld worden; daardoor zou dan ook de moeilijkheid uit den weg zijn genomen, hoe de valsche profeten, die optraden met het: Alzoo zegt de Heere toch subjectief ter goeder trouw kunnen zijn geweest, al was de Inhoud hunner profetie niet door God geïnspireerd. En In dezen profetischen aanleg zou bij alle verschil tusschen het profetisme van Israel en de mantiek der heidensche volkeren, waarop de schrijver terechtwijst, toch een gemeenschappelijke trek zijn gevonden. Intusschen doet deze critiek aan de waardeering van het vele goede, wat Dr. Aalders ons bood, niets te kort. Hij heeft getoond een keurig stuk werk te kunnen leveren en verdiende den meesterstitel ten volle.

Het meest verblijdt ons echter het feit, dat hiermede de eerste dissertatie aan de Vrge Universiteit Is verschenen, die zich meer rechtstreeks bezig houdt met de aanvallen van de nieuwere critiek op het Oude Testament. Een van die aanvallen bestond juist daarin, dat mannen als Matthes, Kuenen e. a. het Goddelijk karakter der inspiratie van Israel's profeten ontkenden en daarmede ook het essentieel verschil tusschen de ware en valsche profetie; het verschil tusschen beide werd alleen gradueel en relatief genomen. Het was dus zeker van hoog belang, dat dit vraagstuk afzonderlijk onderzocht werd. En Dr. Aalders heeft daarbij zeer gelukkig de gewone fout der Apologetiek vermeden, die alleen in weerlegging van de argumenten der tegenstanders kracht zoekt. Hrj heeft zelfstandig uit de gegevens der Heiige Schrift zijn stelsel opgebouwd en daarmede aan de geloovige wetenschap een goeden dienst bewezen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen