Buitenland.

Frankrijk.Misnoegen over de houding van het hoofd der Roomsche kerk.

Men is in verschillende kringen van Frankrijk niet te spreken over de houding, die de Paus tegenover de oorlogvoerende volken aannam. Ook de radicalen kunnen het maar niet verdragen, dat het hoofd der Roomsche kerk niet openlijk voor Frankrijk partij heeft gekozen. De protestantsche Louis Lafon schrijft in Evangile et Liberie: »in het Katholicisme komt, trots de strenge discipline die daarin heerscht, een zekere weerzin tegen een Paus op, die geleid door aardsche overwegingen, het niet waagt een' veroordeelend vonnis over de misdaad uit te spreken en niét eens een woord van erbarming en liefde over heeft voor de martelaars. Hij is een herder, die de schapen aan de wraak van den wolf overlaat. De macht of het recht — tusschen beide moet men kiezen. Dat zijn de idealen die natiën en partijen, die kerken en geloofsbelijdenissen opnieuw indeelen. Geheel Frankrijk heeft het voor het recht op; genomen, en dit vormt de heilige unie van al zijne kinderen».

Ook »Le Christianisme au XXe siècle" neemt met instemming de volgende woorden van Clémenceau over: ik meen te weten dat de Fransche patriotten daarover ontevreden zijn, dat de paus zich boven alle sterfelijke menschen stelt, zonder zich om de oudste ex-dochter der kerk te bekommeren. De Fransche patriotten worden allen gedreven door de vaderlandsliefde die hen bezielt. Maar kunnen wij van den paus verlangen dat hij Franschman zijn zal? Ik weet wel, dat men gepoogd heeft in het pausdom een hoogere menschelijke macht te laten zien, die het menschheidsideaal van Frankrijk moest te hulp komen! Maar welk een ontgoocheling is er juist op het critiekste oogenbhk gekomen, voor hen die deze gedachte gekoesterd hebben. Het bleek een droombeeld te zijn geweest, dat nu voor altijd verdwenen is! De paus vindt niet eens voor zijn België, dat Roomsch geregeerd werd en nu verbrand, geplunderd en verwoest is, een woord-Wat kon het republikeinsche Frankrijk verwachten? Ik weet wel dat onze bisschoppen en onze Roomsche pers zich uitputten in gewrongen verklaringen om ons de gedachte in te blazen, dat de paus aan ons gedacht heeft, terwijl hij niet van ons sprak. Maar tegelijkertijd spreken de Beiersche bisschoppen dezelfde taal tot de familiën van de bombardeurs van Reims, en ik noodig den paus uit te zeggen welke verklaring de juiste is. De paus is noch Franschman, noch Belg noch Beier. Hij is internationaal en wil dit tot eiken prijs blijven. Dit is een tamelijk goede grond, die het hem onmogelijk maakt, zich voor het recht of de onderdrukking te verklaren. Wij zijn van de aarde. Hij is van den hemel. Daarom moeten wij erkennen dat het een van het ander ver verwijderd is."

Het is opmerkelijk dat radicalen als Clémenceau zich druk maken over de houding die de paus aanneemt. Het blijkt dat zij zijn gaan gelooven dat het toch niet gelukt is om voor alle Franschen, de lichten van den hemel uit te dooven. De ontzettingen van den oorlog waardoor Frankrijk geteisterd wordt, hebben velen er toe gebracht om troost te zoeken bij de religie, die te voren daarvan afkeerig waren. Sprak nu maar de paus een woord waaruit bleek, dat ook deze overtuigd is, dat het den geallieerden met om de macht, maar om het recht van een verdrukte kleine natie te doen is, dan kon men den moed er in Frankrijk beter in handen. Nu wordt zoo nu en dan de gedachte uitgesproken: »gij Franschen brengt weergalooze offers voor de macht van Engeland." Hoe jammer dat de paus zich er niet toe laat vinden, om naar den zin der bewindvoerders te spreken.

Wij deelden mede, dat de Fransche regeering het bidden van het door den paus voorgeschreven vredesgebed op 7 Febr. 1.1. verboden heeft. Dit is echter niet juist geweest. Het verbod om het gebed te bidden, werd opgeheven nadat de bisschoppen verklaard hadden, dat geen andere vrede kon bedoeld zijn als die gegrond was op den duurzamen grondslag van de wederherstelling 'der gerechtigheid. Kardinaal Amette heeft, kennelijk met het oog op de bedenkingen van de regeering, de omschrijving die Augustinus van den vrede geeft, namelijk dat hij de door orde verzekerde rust is, zoo uitgelegd, dat in de eerste plaats de ongerechtigheid moest weggedaan worden. . In de Madeleinekerk te Parijs voegde de abt Sertillanges bij het formulier door den paus voorgeschreven, de volgende woorden: »Den vrede, o God! den waren vrede begeeren wij, die alle dingen in orde brengt, want vrede is slechts rust en orde. Den vrede, die alten recht verschaft, aan Frankrijk en zijnbondgenooten, aan de onderdrukte, de beklagenswaardige en bijna doode volken, nameüjk België, Elzas-Lotharingen. Polen, het bloedend Servië, kortom voor ieder die van ons bevrijding of hulp verwacht; en den vrede waardoor een einde aan onze vijanden gemaakt wordt, maar als een rechtvaardige straf en zoen voor hun misdaad. Den vrede, o God, den Uwen, maar niet dien van Duitschland!" Zooveel is echter wel van de gezindheid van den paus bekend geworden, dat deze toevoeging in strijd moet geacht worden met den geest, die hem er toe bracht om het bekende gebed voor den vrede voor te schrijven. In elk geval bhjkt uit alles, dat de Fransche radicalen, die meenden dat de kerk in Frankrijk eene macht geworden was waarmede men niet te rekenen had en die men in de wet op de scheiding van kerk en staat den genadeslag had willen geven, zich misrekend hebhen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen