Buitenland.

Duitschland. School, Kerk en Staat. Wat zal er in Duitschland van kerk en school worden? Deze vraag stelden wij ons dikwijls en zochten de beantwoording in allerlei bladen, doch konden tot hiertoe geen definitief antwoord vinden. Wel hebben wij over het algemeen den indruk gekregen, dat de sociaaldemocratische regeering van Pruissen tegenover de kerk gematigd wil optreden. Dit is denkelijk te danken aan het Bolsjewistisch gevaar; men wil kerkelijke kringen niet verbitteren.

De Minister van Eeredienst Haunisch had zich voigenderwijze over de verhouding van kerk en school uitgelaten:

De school heeft als taak de kinderen des volks als staatsburgers op te voeden. Zij hebben aanspraak op onderwijs in alle vakken dat niet beïnvloed is door confessioneele inzichten, en dat in het niveau staat van den tegenwoordigen stand der wetenschap. De kerk heeft alleen met hare leden te rekenen; haar taak is, in de Godsdienstige behoeften, naar haar gevoelen, te voorzien.

Bij scheiding van kerk en school zullen beide pas rechten verkrijgen.

In de staatsschool moet Godsdienstonderwijs gegeven. worden, doch in een wetenschappelijken geest, zoodat niet alleen de geschiedenis der religie verhaald wordt, maar ook uitkomt welke cultuurverschijnselen een Godsdienstigen grondslag hebben. Ook behoort het Godsdienstonderwijs op het gemoed der leerlingen te werken, het mag niet vervallen tot een oppervlakkige moraal. Dit onderwijs kan van wege de Kerkbesturen worden aangevuld in dogmatischen zin. Als men van beide zijden taktvol optreedt, zijn conflicten tusschen Kerk en School uitgesloten. Wederzijds moet men vervuld zijn met de begeerte om te voldoen aan de innerlijke behoeften der menschelijke ziel. Op-de staatsscholen zal aan het dogmatisch catechetisch onderwijs, dat in opdracht van de kerk of ook door onderwijzers, die dit vrijwillig wenschen te doen, gegeven wordt, een plaats op den rooster der lesuren in het schoolgebouw ingeruimd worden.

De vraag van scheiding van Kerk en Staat gaat de Pruisische wetgevende vergadering aan. Deze alleen zal moeten beslissen of ze zal plaats hebben en op welke manier zij zal geschieden. Het is bekend, dat zich de Kerk reeds sedert tal van jaren op die scheiding heeft voorbereid. Ons is daarvan niets bekend. Wel is jirenlang over hetgeen komen kon, gediscussieerd, doch van eenige voorbereiding, behalve de bespreking van het vraagstuk, is tot ons niets doorgedrongen.

De Kerk moet het lecht op haar eigendommen behouden en mag niet in haar Godsdienstigen, zedehjken en liefdadigen arbeid belemmerd worden.

Omdat alle Kerken gelijk zijn voor de wet, moeten ook de bijdragen van den Staat aan de Kerk ophouden. Doch dit zal niet plotseling geschieden, men wil het overgangstijdperk ruim nemen.

Over het algemeen genomen, klinkt dit alles niet onwelwillend. Als de heer Hoffmann aan het bewind gebleven was, zou men zeker iets anders vernomen hebben, maar laat ons niet vergeten, dat de minister van eeredienst Hannisch van zijn vroegeren collega niet in beginsel maar alleen in taktiek verschilt. Hoffman was brutaal en4iet uitkomen dat hij de Kerk knechten wilde, maar Hannisch is voorzichtig. Doch ook hij wil de Kerk, al zal zij uit de staatskas op den duur niets meer ontvangen, aan den Staat onderworpen houden. Hij liet zijn medewerker Dieterich, die volgens zijn opdracht in onderscheiden steden voordrachten hield, verklaren, dat de regeering zich beschouwde als de opvolgster van het Pruisische Koningschap en dat zij daarom voorloopig het sumepiscopaat over de Evangelische Kerk zou uitoefenen. Dit woord «voorloopig" is weer taktisch goed gekozen. Maar wij vreezen dat de Ev. Kerk aan den greep van de socialistische regeering niet zal ontkomen. Opmerkelijk dat men over de Roomsche Kerk niet spreekt, en ook niet over de oden, maar alleen van de Evangelische kerk. Als straks, naar wij hopen, het Bolsjewistisch gevaar niet zoo dreigend meer is, zal men zien dat er een college aangesteld wordt, om uit naam der regeering als sumepiscopus (opperste bisschop) der Ev. Kerk te fungeeren. Door elen die de Ev. kerk liefhebben, is tegen het umepiscopaat van den Pruisischen Koning eprotesteerd. Daarom werd de bekende hofrediker Stöcker door Wilhelm II ontslagen; de D a Z g é K r Koning kon van hem niet dragen dat hij «meer vrijheid en meer zelfstandigheid" voor de Ev. Kerk vroeg. In plaats van nu het sumepiscopaat aanstonds af te schaflFen, gaat de socialistische regeering het bestendigen!

Zwitserland. Een oproeping aan de Protestanten van alle landen.

Een opr^bping van de kerkelijke pers van alle richtingen in Zwitserland wordt gericht tot de christenen van alle landen. De Protestanten van Frankrijk, Engeland en Amerika worden nadrukkelijk gewezen op den vreeselijken nood, waarin Duitschland en Oostenrijk verkeeren, waardoor te vreezen is dat honderdduizenden kinderen en vrouwen door ondervoeding en honger ten gronde gaan. Het is te vreezen, dat onder dezen druk zich een geest van verbittering zal meester maken van het Duitsche volk, waardoor een werkelijke vrede onmogelijk gemaakt en de begeerde volkengemeenschap van meet af tot werkeloosheid veroordeeld wordt. Voor de Christelijke gedragslijn moet alleen de regel van Christus maatgevend zijn, die den scheidsmuur heeft doen vallen, die tusschen de volken en hunne schuld staat. Voorts spreken de Zwitsersche Protestanten het uit, dat zij oprecht deelnemen in den nood van hunne geloofsgenooten in Duitschland. Ook in den tegenwoordigen noodtoestand moeten zij vast blijven staan in de onverliesbare geestelijke kracht van het Duitsche volk en in de hoop, dat een betere toekomst te verwachten is, en dit te meer, wijl door de politieke omwenteling de grondslag voor een toenadering der Duitsche christenheid tot de democratische landen gegeven is. Aan het Duitsche volk zal een nieuwe geboorte gegeven worden, waarbij het beste en gewichtigste van zijn historisch erfgoed, het erfdeel der reformatie, op nieuw zal uitspruiten. Ook het ongeluk van een volk moet naar het Goddelijk plan de komst van Zijn rijk dienen, en wanneer alle landen en kerken er ernst mêe maken zich aan den Geest van Jezus te onderwerpen, zal ook het alles verwoestend materialisme overwonnen worden, dat de hoofdschuld van den oorlog draagt.

Het komt ons voor, dat in geloovige kringen van Duitschland dit woord van deelneming en bemoediging in den zwaren tijd die doorleefd wordt, niet zal opbeuren, hoe goed het ook bedoeld is. De nieuwe democratische koers die in Duitschland gevolgd wordt, dreigt al te zeer alles wat de Reformatie ten goede van het Duitsche ' volk gewrocht heeft, te verwoesten, dan dat de geloovigen zich kunnen voorstellen, dat daaruit iets goeds voor de komst van Gods Koninkrijk zou voortkomen. Wanneer waarlijk de beginselen der Reformatie op nieuw in Duitschland nieuwe uitspruitsels gaan geven, zal dit tot uitwerking hebben, dat men de beginselen gaat verfoeien die het land aan den rand van den afgrond hebben gebracht. Luther leerde, de rechtvaardigmaking door het geloof alleen, èn Gods Woord de eenige regel voor geloof en leven — ook voor den Staat. Deze twee begipselen worden door de Duitscherevolutionairen als met voeten vertreden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen