125 jaar Faculteit der Godgeleerdheid aan de Vrije Universiteit - pagina 217

ingrijpende veranderingen

grote wereldproblemen gingen beslag leggen op de synodale gemoederen. Oorlog en vrede, racisme, honger en onderontwikkeling, zij zouden langzamerhand de leerkwesties van het eerste plan verdringen. Daaruit blijkt dat ook het oude onderscheid tussen de kerk als organisme en de kerk als instituut haar betekenis had verloren.

216

In feite is het opnieuw, als in de jaren dertig, buitengewoon treffend hoe de ontwikkelingen in de samenleving terug te vinden zijn in de Gereformeerde Kerken. Een voorspel in de jaren vijftig, aan het begin van de jaren zestig een stroomversnelling en een crisis aan het eind van de jaren zestig en het begin van de jaren zeventig. G. Dekker, van 1969 tot 1996 als godsdienstsocioloog aan de theologische faculteit verbonden, heeft vanuit een sociologisch perspectief aangetoond dat de grote kerken zich inderdaad aan de ontwikkelingen in de samenleving hebben aangepast.25 Hij spreekt van een ‘stille revolutie’. De term, die niet nader verklaard wordt, schijnt te suggereren dat een en ander met weinig rumoer gepaard is gegaan.26 Dat geldt wellicht de veranderingen in de jaren vijftig. Maar net als de overige delen van de samenleving kende ook de kerk haar roerige jaren zestig. Dat behoeft geen verwondering te wekken. De revolutie was van dien aard dat Dekker ten tijde van het onderzoek (1992) sprak over een dreigend gevaar voor het voortbestaan van de Gereformeerde Kerken in Nederland als gereformeerde kerken.27 Deze aanpassing aan de veranderingen in de samenleving betrof niet alleen de uiterlijke aspecten van het kerk-zijn, zoals de centralisering, bureaucratisering en professionalisering. Ze raakte ook de innerlijke kenmerken, zoals de opvatting over de Schrift en haar gezag, en de houding ten opzichte van de belijdenisgeschriften. Het proces van subjectivering valt in kerk en theologie overal aan te wijzen, evenals de verschuiving van een ontologische naar een functionele cultuur. Ethiek en praktische theologie werden belangrijke theologische vakken, de synode sprak over de grote wereldproblemen. Op alle fronten volgden de kerken de ontwikkelingen in de samenleving. Er was, zo betoogt Dekker aan de hand van de theorieën van de godsdienstsocioloog Peter Berger, ook een andere weg geweest.28 De Gereformeerde Kerken hadden bijvoorbeeld kunnen kiezen voor de weg van de deductie. Daarmee bedoelt hij dat de Gereformeerde Kerken

Faculteit der Godgeleerdheid; Perfect Service; pag 216

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen