Het mystiek-religieuze element in de Grieksche philologie - pagina 67

69 gus zeggen w i l : de mensch, van het geslacht Gods zijnde, zoekt de gemeenschap met God, die hij door de zonde verloren heeft, te herstellen : maar dit is alleen mogelijk door den Christus; van dien Christus en Zijne opstanding wil het heidendom niet weten: en daarom komt het niet verder dan tot een zoeken en tasten. ) Joh. 14: 6. — Het zij mij vergund, hier ten slotte enkele opmerkingen van meer algemeenen aard aan toe te voegen. Dat ik in deze bladzijden geen schets van de ontwikkeling der Grieksche mystiek heb willen geven, spreekt wel van zelf: ook voor de beste kenners behoort dit voorshands vrij wel tot de onmogelijkheden: een op het standpunt van de »moderne Forschung" staande geschiedenis van de Grieksche mystiek ontbreekt dan ook, gelijk trouwens eveneens van de Grieksche religie in het algemeen. [LOBECK'S Aglaophamus (1829, zie aant. 123), schoon van fundamenteele beteekenis en nog altijd bruikbaar, beantwoordt natuurlijk niet meer aan de tegenwoordige eischen, en schenkt bovendien aan de religieuze zijde der quaesties te weinig, aan de mythologische te veel aandacht. V g l . E D . M E Y E R , Gesch. d. A. II, pagg. 733, 735, 736. Het door U B E R W . - H E I N Z E O. 1. pag. 36 vermelde, mij niet bekende, werk van C . D U P R E L over de mystiek der oude Grieken (Leipzig 1888) is, reeds wijl het vóór R O H D E ' S Psyche (1894) verscheen, verouderd: hetzelfde geldt van de studie van G I R A R D , Le sentiment religieux en Grèce d'Homère ä Eschyle (Par. 1887. Ouvr. couronné (pagg. 211—365), die buitendien volgens G R U P P E , Myth. II, 2 pag. 1030, »mehr in die Breite als in die Tiefe geht;" evenmin voldoet naar G's oordeel C A M P B E L L , Rel. in G r . litt. 245 sqq. De »Anhang'" in H . G O M P E R Z ' S werk »Die Lebensauffassung der Griechischen Philosophen", 1904, dat ik overigens moet laten rusten, (Einige Beiträge zum Verständnis der Mystiker) handelt niet over de oudGrieksche mystiek. Het beste werk is op het oogenblik wel G R U P P E ' S Griechische Mythologie und Relionsgeschichte (Handb. d. KI. Alt. Wissensch. V . 2), II, 2., pag. 1016 sqq.; vgl. de beoordeeling van S A M W I D E , Berl. Phil. W. 1905, N ° . 24, coli. 770 ssq.; daarnaast verdient JOKI/S aan ideeën overrijke, schoon wellicht wat eenzijdige verhandeling (vgl. aant. 24) met eere vermeld te worden.] 152

Ik heb dan ook niet getracht, den inhoud dezer mystiek te preciseeren: de Grieksche mystiek is als zoodanig niet eene éénheid: er bestaat zeer zeker verschil tusschen het mysticisme van Empedocles, van de Pythagoreërs, van Pindarus, van Aeschylus, van Plato: en het kon toch niet mijne bedoeling zijn, zelfs indien het mij mogelijk ware, al die uitingen in hare individualiteit te schetsen. Zoo moest ik me noodzakelijk bepalen tot eene bespreking van de richting, waarin alle deze uitingen zich bewegen, van dat vage, onbestemde, hun allen gemeen: de verschillen moest ik laten rusten. Dit voor hen, die van deze bladzijden meer mochten verwachten, dan ik bedoelde te geven. Verder op de speciale litteratuur in te goed orienteerend overzicht, waarin het mystiek, kort wordt medegedeeld, vindt S A U S S A Y E , Lehrb. der Religionsgesch. II,

gaan, acht ik onnoodig; een gewichtigste der Grieksche men bij C H A N T E P I E D E L A pagg. 140 sqq. (in de nieuw-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen