Het mystiek-religieuze element in de Grieksche philologie - pagina 27
Rede gehouden bij de aanvaarding van het ambt van Hoogleeraar in de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
28
Überlieferung
der Naturphilosophen nicht nur bisweilen
sehr
w i c h t i g erscheint, sondern auch, wie gesagt, nirgends ganz fehlt." Zal
ik n u n o g spreken over den invloed der mystiek op de
overige litteratuur? D e scheiding tusschen philosophische en andere litteratuur is eigenlijk reeds niet juist: ZELLER rekent E m p e d o c 1 e s tot de Philosophen, P h e r e c y d e s Empedocles
niet. W a a r o m ? O m d a t volgens hem
zijne ideeën
abstract-logisch uitdrukt. ZELLER
steunt hier weer op ARISTOTELES, die zegt dat de dichter H o m e r u s en E m p e d o c l e s
eigenlijk alleen het metrum gemeen
hebben. i!7) Maar indien iemand niet abstract-logisch
spreekt,
dan is hij h e t : i n niemand anders komt het verband tusschen den dichter en denker z o o uit als in E m p e d o c l e s . E n is het dan denkbaar, zouden
zijn
dat de (pthlx en de véïxog bij hem niets anders
dan namen voor
kracht? E m p e d o c l e s
de vereenigende en scheidende
is een profeet;
en z o u hij dan v o o r
zijne physiek zijn profetenmantel afgeworpen
hebben?
D o c h we behoeven ons niet tot dezen denker-dichter te bepalen. Ik wijs U op P i n d a r u s , door GOMPERZ met E m p e docles
onze
genoemd,
1 I 8
oudste zegsman
voor
de kennis der O r p h i e k
) die in heerlijken zang in O r p h i s c h e n trant bezingt
het lot der g e l u k z a l i g e n ; ik wijs U op B a c c h y l i d e s , op Aeschylus,
en zoo vele anderen; j a zoo zeer hangt deze
geheele strooming saam Petelia
met het leven, dat in de graven v a n
in G r o o t - G r i e k e n l a n d gouden
plaatjes
gevonden
zijn,
den dooden meegegeven i n het graf, waaruit de diepe ernst dezer mystiek U toespreekt, en de blijde hoop U roert, die ze schonk. ii9) Inderdaad is dit element de zilveren draad, die door het geheele vóór-Sokratische geestesleven heenloopt, zijne ontwikkel i n g beheerscht en daaraan diepte geeft. „In W i r k l i c h k e i t , " zegt ED. MEYER, i20)
„ist ohne richtige W ü r d i g u n g der O r p h i k die
griechische E n t w i c k e l u n g des sechsten und fünften Jahrhunderts, namentlich die der Philosophie, g a r nicht z u verstehen." En op,
1 2 1
)
deze lijn is tevens de historische. Reeds BÖCKH wijst er hoe in H o m e r u s
v e r d r a a i d ; 122)
e
mystiek in haar
de oorspronkelijke traditie veelszins is
n w e l ontkent LOBECK, 3) dat de O r p h i s c h e ,2
grondgedachten
ouder is dan de Homerische
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 september 1904
Inaugurele redes | 69 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 september 1904
Inaugurele redes | 69 Pagina's