Marnix' Byencorf - pagina 56

54

Misschien ook niet op den lof van den Vinum theologicum (I, 168; Bc. I 10, 11 187.) Aanvallen en kritiek, ook bij Erasmus voorkomend, hebben bij V. wijdere strekking, scherper vorm, meer kettersch karakter. Bij M. moeten we dan eer aan invloed van V. dan van E. denken; V. wiens boek door Calvijn met warme aanbeveling werd ingeleid, en wien M. zooveel nader stond. Zoo klinkt door heel de Oi~p. Chrest. telkens het verwijt: Roomsch is eigenlijk heidensch (I 74, 133-135, 163, 11 7,27, 167, 259, 291 vlg. e.e.) E. wees even op een enkele parallel. M. wijdt er een hoofdstuk aan: 1e st. ge cap. Hij ziet als V. in Numa Pompilius den vader van veel wat Roomsch is. (Bc. I, 107; O. chr. I, 113). De vergelijking van de heiligen met de antieke goden wordt uitgewerkt: elk heeft zijn eigen "ampt ende officie" tot genezing en bescherming (0. chr. 11, 18-27; Bc. 1I, 56-61: Cos mus en Damianus, heiligen als "apteker. ende doctor", e. a. gelijke dingen naast veel verschil). Volgens E. moeten de monniken hel en vagevuur wel ter plaatse hebben bestudeerd. V. schrijft uitvoerig over de "géographie infernale" (I, 100 vlg.): de docteuren der kerk hebben alles in kaart; ze beschrijven ze als de notaris huizen en landerijen; stellig zijn ze er zelf geweest (104-107). V.enM. beiden wijzen op zielkens, die verschenen, om van de zwaarte der pijnen te getuigen, D. chr. I 219, Bc. 1229. Beiden wijzen op de toegangen in Sicilië, Ierland, IJsland (deze twee bij M. zonderling samengesmolten); op Patrick en Odilio, Virgilius en Dante als zegslieden, D. chr. I. 109-127, Bc. I 227-229; en zien in Allerzielen den "merctdach," waarop de geestelijkheid haar grooten oogst binnenhaalt, D. chr. I 114, Bc. I 229. Want het Vagevuur is de groote geldbron, Bc. I 229 (vgl. ook Marnix' Cort begrijp, aId. 11234: het V. is "in der Papen borse".D.chr.II, 17); vooral Bc. 231-232, en Viret telkens: 1 141, 375, 384, 388. Bij V. vindt men ook de verbranding van muren en tusschenschotten van hel en vagevuur, zoodat slechts éen hel overbleef, I 131, 170; II 379 v. Bc. I 234, 236-237. Erasmus' meening (Coll. 429), dat de monniken het oorlogsvuur aanblazen "quia plus emolumenti capiunt e morientibus quam ex vivis", etc., dikte V. aan: les moynes et prestres vivent des charognes, I

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen