Omvang en invloed der Zuid-Nederlandsche immigratie van het laatste kwart der 16e eeuw - pagina 27

OMVANG E N I N V L O E D D E R Z U I D - N E D . IMMIGRATIE.

25

eeuw de wakkerste en krachtigste staat van Europa geweest, hebben die stoere, stijve oud-Hollanders, die amsterdamsche pikbroeken, na lang mokkend in een hoek te hebben gestaan, eindelijk eens den moed gegrepen om den handel van eenonsje-over-de-toonbank in echt zaken-doen om te zetten en daarvoor desnoods voor lang van moeders pappot afscheid te nemen, dan is het 't zuid-nederlandsche bloed, dat dat wonder tot stand heeft gebracht ). Billijkheidshalve dient erkend: alleszins verklaarbaar is het, dat die meening is opgekomen. Nog slechts kort hadden de im­ migranten de door hun verhuizing onderbroken broodwinning weer nieuw op 't getouw kunnen zetten, of — als paddestoelen op een herfstdag — springen hier te lande al die Compagnieën van Verre en andere handelsmaatschappijen uit den grond, waarvan Bakhuizen van den Brink zoo komiek plechtstatig zegt: „welke uiteen te houden een taak is, waarbij ik u meer geluk toewensen dan mij zei ven te beurt viel *)," en wier op­ richting en latere vereeniging tot de Oost-Indische Compagnie de aanzet is geweest tot onzen 17e-eeuwschenzegerit ophandelsgebied. Van het post tot het propter te concludeeren lag daarbij uiteraard voor de hand. Maar er was meer, dat die richting uit­ dreef. De pamflet-litteratuur van den tijd zelf, waarin onze natie dezen wondergroei doormaakte, suggereerde geheel een­ dere beschouwing. En met name dat deel daarvan, dat te dan­ ken is aan de hand en aan den invloed van den bekenden Wil­ lem Usselincx. Deze rustelooze werker heeft in 1623, als partij­ genoot der participanten van de Oost-Indische Compagnie, die in dat jaar hun bewindhebbers o.a. met 'n Tweede Noot-wendiger Discours ofte Vertooch aan alle Lantlievende te lijf gingen, zeer waarschijnlijk grooten invloed geoefend op den inhoud d a a r v a n ) . En vier jaar later vatte hij ook zelf de pen op. Als l

3

') R. FRUIN, Tien jaren uit den tachtigjarigen oorlog ('s-Grav. 1899), bldz. 191; S. MULLER FZN., a. w., bldz. 371, 373, 374, 377. *) R . C BAKHUIZEN VAN DEN BRINK, Studiën en Karakterschetsen, D. II (VGrav. 1911) bldz. 239. ) Pamflet Knuttel, no. 3350. Vgl. O. VAN REES, Geschiedenis der Staathuishoud­ kunde in Nederland, D. II (ütr. 1868) bldz. 148, 149, 159. 3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen