Omvang en invloed der Zuid-Nederlandsche immigratie van het laatste kwart der 16e eeuw - pagina 37

OMVANG

EN INVLOED DER ZUID-NED.

IMMIGRATIE.

35

wijzen, die het artistieke leven in het Noorden, in welken zin dan ook, beïnvloed hebben. En waar dat nu niet het geval is, büjft mij niet anders over dan in deze het stilzwijgen te bewaren. Tenzij dan dat ik de hoop uitspreek, dat onze kunsthistorici hun aandacht aan dit onderwerp niet te lang meer zullen onthouden De wensch om mijn beschouwingen niet langer te maken dan strikt noodig is, mag mij toch niet weerhouden mede de kwestie te berde te brengen welken invloed de immigratie op ons nationale leven gehad zal hebben, wat het zedelijk gehalte daarvan betreft. Brandt, Luzac, in zijn Hollands Rijkdom, en Ypey en Dermout in hun bekende Geschiedenis der Nederlandsen Hervormde Kerk oordeelen in deze weinig gunstig ) . Maar berust dat oordeel op feiten, of slechts op een indruk? Ik voor mij ben geneigd om het laatste aan te nemen. Een Vlaming en een Brabander zijn nu eenmaal van andere potaard dan een Hollander en een Zeeuw. Ook afgezien van hun levensbeschouwing, spontaner en gemakkelijker! Maar tevens uiterlijker en wat meer verliefd op een strik en een kwik. Ook drie eeuwen geleden was dat reeds het geval. Vertelt Brandt in zijn Historie der Reformatie niet van twisten, in 1566 in het Noorden van ons land gerezen tusschen friesche en geïmmigreerde vlaamsche Doopsgezinden, juist daar aanleiding van dit verschil : dat die Friezen „slecht in kleedingh, maer wat reinlijk en net in hun linnen en huisraedt", daarentegen „de Vlaemingen in huisraedt slecht, maer in hunne kleederen wat meer uitwen2

*) Zelfs op 't gebied van de geschiedenis der letterkunde is te dezen aanzien nog werk. Want als J A N TE WINKEL, a. a. O., S . 7 9 4 zegt, dat de Vlamingen en Brabanders „durchgängig gebildeter und literarisch entwickelter als die damaligen Holländer" waren, J . VERDAM, De Geschiedenis der Nederlandsche Taal (Leeuwarden 1 8 9 0 ) , bldz. 5 4 , 5 5 meedeelt, dat het hollandsche dialect zich tot schrijftaal heeft weten te verheffen, en G. KALFF, Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde D . IV (Gron. 1 9 0 9 ) de zuid-nederlandsche rederijkerskamer te Amsterdam niet alleen in aanzien maar ook in talent, de mindere van de Egelantier noemt, lijkt mij een consensus in dit punt nog niet gevonden. *) G. BRANDT, Historie der Reformatie D . 1 (Amst. 1 6 7 1 ) bldz. 7 0 8 , 7 0 9 ; E. LUZAC, Hollands Rijkdom, D . IV (Leiden 1 7 8 3 ) bldz. 2 7 2 ; A. I J P E Y en 1. J. D E R MOUT, Geschiedenis der Nederlandsche Hervormde Kerk, D . I (Breda 1 8 1 9 ) bldz. 263,

264.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen