1910-1911 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 27

19 Met het oog op zulke tegenstrijdige inzichten achten velen een uitspraak in deze of geene richting voorbarig, en geldt als hoogste wijsheid het woord, dat LESSING Nathan der Weise laat spreken : Es eifre jeder seiner unbestochnen, Von Vorurtheilen freien Liebe nach ! Es strobe von euch jeder urn die Wette, Die Kraft des Steins in seinem Ring an Tag Zu legen ! komme dieser Kraft mit Sanftmuth, Mit herzlicher Vertraglichkeit, mit Wohlttiun, Mit innigster Ergebenheit in Gott, Zu Hülf'!

Wanneer ik echter in dezen strijd onvoorwaardelijk partij kies voor het vitalistisch-teleologisch denken, wil dit niet zeggen verantwoordelijk te willen zijn voor alles, wat BIER beweert, daar ik op tal van plaatsen de tegenwerpingen van THÖLE onderschrijf. Gebrek aan feitenkennis en verschil over de beteekenis aan bepaalde woorden gehecht, zijn de twee factoren, welke hier, zooals steeds, een der belangrijkste oorzaken zijn van verwarring. Aan de verdediging van het vitalistisch-teleologisch denken ga daarom vooraf een korte uiteenzetting van het verschil in de beteekenis, welke gehecht wordt aan de woorden: mechanisch, causaal, vitalistisch en teleologisch. Onder mechanica wordt verstaan de wetenschap van de algemeene wetten der beweging. Onder eene mechanische natuurverklaring zou men verwachten een terugbrengen van alle verschijnselen onder deze algemeene wetten. Gewoonlijk echter wil men hiermede uitdrukken, dat alles onbewust en planloos geschiedt, of wel, dat de physica en chemie, dus in het algemeen de anorganische krachten, voldoende zijn ter verklaring van het leven. Dit laatste merken we op bij THÖLE: „Für die Vorgange im Embryo und im Menschen nach der Geburt können nur dieselben physikalisch-chemischen Gesetze gelten wie für die ganze aüssere Natur", (pag. 16). ERHARDT geeft in zijn: „Mechanismus und Teleologie" aan mechanisch een beteekenis, die met de afleiding overeenstemt. Zoo is eene mechanische beschouwing overal op haar plaats, waar men met bewegingen te doen heeft; dus in physica, in

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen