1922 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 27

17

artikel te danken hebben. Het bankroet der natuurwetenschappen wordt door sommigen nog steeds als een voldongen feit beschouwd en oefent zelfs nog invloed uit op de richting van ons o-iderwijs. Het zou daaraan te danken zijn, dat de H.B.S. dank zij haar inrichting en methoden niet voldaan heeft en dat het reeds dood gewaande gymnasium in eere wordt hersteld. En daarom wenscht COHEN den handschoen nog eens op te nemen voor de bankroetierster en haar te verdedigen tegen de schim van BRUNETIèRE, die ook in onzen tijd nog steeds blijft ronddolen. Luisteren we dus naar het korte overzicht van de verdediging, die COHEN heeft gegeven in een vergadering, waar de corypheeën op het gebied van natuur- en geneeskunde aanwezig waren. De ontwikkeling der natuurwetenschappen heeft in de tweede helft der negentiende eeuw zonder eenigen twijfel een revolutie verwekt in de geestelijke stroomingen der menschheid, COHEN zoekt hiervan de indirecte oorzaak in de toenemende neiging tot populariseeren der wetenschap. Dit moet echter altijd op de rechte wijze geschieden en daarvoor heeft men noodig mannen van den allereersten rang, die bereid zijn hieraan veel tijd en moeite te besteden. Men verlangt niet naar de kennis van een bloot feitenmateriaal, maar wenscht ook de conclusies te vernemen, die daaruit zijn af te leiden en boven alles wil men ook een wereldbeschouwing, die in dit leven tot leidsvrouw kan strekken. Het eene hangt altijd ten nauwste samen met het andere. En nu is het volgens COHEN een groote fout geweest, dat sommigen zich met dergelijk populariseeren van de wetenschap hebben bezig gehouden, terwijl zij daartoe volkomen onbevoegd waren. Zij toonden daarbij een merkwaardige zelfoverschatting, die eigenlijk alle perken te buiten ging en als voorbeeld daarvan wijst hij op den beroemden zoöloog HAECKEL, Van hem wordt getuigd, dat zijn werk een schier ongelooflijke onwetendheid vertoont ten opzichte van de meest elementaire vraagstukken. Zelfs van de wet, welke hij tot ,,Leitstern" van zijn philosofie proclameerde, zou hij niet de minste elementaire notie hebben. Het populariseeren der wetenschap biedt dus gevaren, indien het geschiedt door mannen, die niet geheel het gebied beheerschen, dat zij aan hun beschouwingen ten grondslag leggen, aldus vervolgt COHEN, Vaak worden beloften afgelegd, welke de exacte wetenschappen onmogelijk gestand kunnen doen en die trouwens meer als gevolgtrekking dan als ware wetenschap beschouwd moeten worden. Om gepopulariseerde wetenschap goed te kunnen beoordeelen, moet men een gron-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen