1926 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 176

166 vergelijking, waarbij één der vergelekenen vergelijkingséénheid is, is 't mogelijk de bepaling op grond van de vergelijking te geven in den vorm van een benoemd ^etal, B.v, a ; b = 3 : 1. Is b nu 1 C.M, dan is A restloos te vergelijken met 3 c.M, A en 3 c.M. zijn dan gelijk. /^ ) De onderstellingen van het metend ver^elijksn der physico. in hel bijzonder. Tot nog toe beperkte 'k me bij de keuze der voorbeelden tot concreten in het ruimtelijk gezichtsveld. Voor het phoronomisch en physicale geldt het tot nu toe gezegde evenzeer. Alleen: de meting van een physicale grootte onderstelt meer. Allereerst dit: dat men zich helder rekenschap geve van wat men meet en waarmede men meet. In de tweede plaats bedenke, dat men een physicale maatstaf gebruikt, die binnen het physisch veld ligt. Zou dit meebrengen, dat de maatstaf al bewegend van lengt? verandert, loopt dan de meting geen gevaar? En in de derde plaats: dat men wete wat het metend subject in de ruimte doet. Laten we nu voorloopig de laatste vraag ter zijde, dan bedenke men vooral, dat men de beide overige in bovengenoemde volëorde heeft te stellen. Immers indien men het er niet eerst goed over eens is wat men meet en met welke maatstaven, zal 'n verschil 'n uitkomst al heel licht aan den dag treden. En als men dan ieder verschil gaat herleiden tot 'n physische verandering van den maatstaf, kan men het meten veilig staken. Blijft er na nauwkeurige overeenstemming in dit cardinale punt dan nog 'n verschil over in uitkomst, dus in erkenning der getalwaarde der grootte a in vergelijking met die der grootte b, eerst dan kan er 'n physische oorzaak voor worden gezocht. Daarom gaat de oplossing van E i n s t e i n vóór bij die van L o r e n t z. Immers de kern van E i n s t e i n's ontdekking schuilt allereerst hierin, dat hij de logicale prioriteit van deze vragen der uitkomsten-vergelijking boven het vraagstuk-L o r e n t z heeft ingezien. In de volgende excurs — die voor den gang van het betoog in zooverre bijkomstig is, als het resultaat in de vorige alinea werd omschreven — moge deze bewering worden gestaafd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen