1926 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 197

187 treft. Dat zou onjuist zijn. En bovendien niet bijzonder dankbaar, daar hij inderdaad me enkele dingen duidelijker heeft gemaakt dan anderen blijkbaar vermochten. Maar juist wijl hij zoo helder schrijft zijn de fouten bij hem ook zoo evident. De voornaamste wil ik hier even aanstippen, om te bewijzen, dat ook van deze zijde de physica gevaar dreigt. Allereerst dan onderscheidt men — ook H a e r i n g — niet altijd duidelijk het doorzien van wat de man van wetenschap doet en nastreeft met z'n verstaande schouwen van het gezichtsveld. Het schouwen is 'n onderdeel van het menschelijk optreden bij 't verwerven van waarheidsbezit. Maar wie den mensch in z'n doen, ook in z'n schouwen gadeslaat, schouwt niet het gezichtsveld der physica. M.a.w. anthrooologisch verstaan en kennend schouwen moeten wèl onderscheiden blijven. Doet men dit, dan zal men bemerken, dat het physicale gezichtsveld één uit vele is. Al deze velden hebben iets gemeen, n.l. dat ze gezichtsvelden zijn. Dat zijn ze niet van huis uit. Oorspronkelijk, in 't alogische, zijn ze alleen wets-sferen. Als zoodanig zijn ze doorsneden in den kosmos, die op elkander rusten — dat kunnen we afleiden uit het voorkomen van gewettigde analogieën uit de lagere in de hoogere gezichtsvelden — en naar de hoogere wetten van kosmische eenheden samenhangen. Vandaar dat kosmische eenheden nimmer liggen in één veld — doch altijd in vele. Deze velden nu komen, waarin ze ook onderscheiden zijn, in den logos voor als gezichts-veld. Het gezichtsveld staat tot de oorspronkelijke wetssfeer als vertegenwoordiger tegenover vertegenwoordigde. Het nadere inzicht in deze ordening ontbreekt ons: deze ordening is 'n onderdeel van Gods werk en de kennis daaromtrent behoort tot de kennis die God alleen bezit. Zelf, voorzoover we gekend worden en er dus ook waarheid omtrent ons is, staan we in datzelfde wonderlijk verband tusschen het alogische en het logische. Treden we echter kennend op, dan stellen we ons in 'n nog grooter wetssamenhang, dan die tusschen alogisch en gezichtsveld, n.l. in den samenhang van dit verband met ons als kennenden. Alle velden worden dus in den logos gezichtsvelden en in nog breeder samenhang kenterreinen. Maar — en dit is het tweede punt van critiek op H a e r i n g, als een der beste vertegenwoordigers der Romantiek, deze bree-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen