1937 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 85

n het analoge geval in de geschiedenis der n a t u u r k u n d e : Uit de vele mislukkingen om een perpetuum mobile te construeren is men tot de uitspraak gekomen: het is onmogelijk een perpetuum mobile te maken). In de gehele n a t u u r k u n d e geldt bovengenoemde eis voor de formulering der natuurwetten. Deze eis heet het relativiteitsprincipe, zodat men in het kort kan zeggen: ledere algemene n a t u u r wet moet voldoen aan het relativiteitsprincipe. Heeft de invoering van dit principe d a n veel belangrijke gevolgen? D e mechanica voldeed er toch al aan! Dit laatste is niet meer juist. O m de leer van het licht, de electriciteit en het magnetisme met het relativiteitsprincipe in overeenstemming te brengen is tevens een wijziging van de mechanica nodig geworden. D e mechanica ging er van uit, dat begrippen als lengte, tijdsduur e.d. absolute betekenis h a d d e n . H o u d t men hieraan vast, dan komt men bij het electromagnetisme in strijd met het relativiteitsprincipe. M e n mag daarom aan genoemde begrippen geen absolute betekenis toekennen, zodat ook de mechanica, wil zij algemeen geldig zijn, wijziging diende te ondergaan. O.a. ziet men dit aan het volgende: volgens het relativiteitsprincipe zal in een physisch systeem de bepaling van de lichtsnelheid een uitkomst opleveren, die onafhankelijk is van de bewegingstoestand, welke het systeem als geheel bezit. Bepaalt men h a a r eerst in een systeem A en dan in een systeem B, terwijl A en B een relatieve snelheid t.o.v. elkaar hebben, dan krijgt men in beide dezelfde w a a r d e voor de snelheid van het licht (en voor alle electromagnetische werkingen als radiogolven, e n z . ) . Dit is al in strijd met een der regels van de schoolmechanica, die ons leert, hoe wij snelheden moeten optellen. H e t traditionele voorbeeld is hiervoor de man, die op een v a r e n d schip loopt in de bewegingsrichting — als men zijn snelheid meet vanuit het schip en vanaf de oever, dan krijgt men twee uitkomsten, die een verschil geven gelijk aan de snelheid van het schip. V o o r de lichtsnelheid geldt dit niet — meet men de snelheid van een lichtstraal op het schip én op de oever, dan krijgt men dezelfde uitkomst. V o o r het samenstellen der snelheden moesten dus zodanige formules gevonden worden, die in beide genoemde gevallen bij toepassing juiste resultaten opleveren. Deze formules zijn in m a t h e matische vorm. Zij kunnen niet aanschouwelijk zijn voor ons — immers onze aanschouwelijkheid is gebaseerd op de dagelijkse ervaring, maar deze leert ons de w a n d e l e n d e man en niet de bepaling van de lichtsnelheid. Hieruit ziet men, dat de grondbegrippen der mechanica, w a a r m e e wij ons van huis uit zo vertrouwd rekenden, in wezen toch anders opgevat dienen te worden. Z o volgt uit het relativiteitsprincipe ook, dat het onmogelijk is, dat een materiedeel een relatieve snelheid

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen