1937 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 17

9 tot U w e eeie bestemd, vergeef het m hefde en erbarmen W i l geven, tenslotte, dat deze uiteenzettingen mogen strekken tot U w eere en tot heil der zielen, en dat zij d a a r a a n nimmer en op geenerlei wijze m den weg staan " D e crisis der middeleeuwsche natuurconceptie v m d t h a a r einde m N e w t o n , wiens hoofdwerk, , Philosophiae Naturalis Principia Mathemacita", de grondslag wordt voor de opvatting van den nieuwen tijd H e t w a s dit jaar juist twee en een halve eeuw geleden, dat N e w t o n met dit grootsche werk voor het voetlicht van E u r o p a ' s geleerde wereld trad H e t gedicht van Alexander Pope, d a t later op N e w t o n ' s graf w e r d gebeiteld weerspiegelt den overweldigenden mdruk, dien dit werk op zijn tijdgenooten maakte -'') ,,Nature and N a t u r e ' s laws lay hid m the night, God said let N e w t o n be' and all w a s light " De verklaring van den diepen mdruk van N e w t o n ' s werk schuilr zoowel m mhoud als m vorm D e mhoud vat de resultaten van den strijd tusschen de w a a r n e m e n d e en metende n a t u u r w e t e n s c h a p tegen de Aristotelische speculatie samen m een machtigen greep Copernicus h a d het geometrisch wereldbeeld vernieuwd Galilei de physische gelijksoortigheid van aardsche en hemellichamen geconstateerd Stevm, Galilei H u y g e n s h a d d e n de grondslagen voor de cmematica der aardsche voorwerpen gelegd, en Kepler had de bewegingswetten der planeten gevonden N e w t o n coördineert de gezamenlijke resultaten Z i c h baseerend op de materieele eenheid van het heelal, legt hij aan de cmematica van het aardsche en hef hemelsche éénzelfde dynamische eenheid ten grondslag V a l en worp, eb en vloed, de beweging der planeten en kometen om de zon, en die der wachters om hun planeten, dit alles w o r d t afgeleid met een numerische nauwkeurigheid die zelfs het aanvankelijk a a n wezige waarnemmgsmateriaal overtreft, uit eenige mechanische grondprincipes en een eenvoudige krachtwet H e t IS waar, dat voor de idee der dynamische eenheid van hei heelal de kiemen reeds bij N e w t o n ' s voorgangers, bij Kep'er o a zijn te vinden, maar zij bleef d a a r kwalitatief O o k h a d Descartes op de basis van de materieele eenheid van het b e s t a a n d e reeds een geheel systeem van wereldverklaring ontworpen M a a r zijn systeem bleef philosophisch, litterair, speculatief als dat van Aristoteles N e w t o n echter voegt w a a r n e m i n g en experiment samen met wiskundige bewijsvoering en trekt uit dit hechte materiaal een gebouw op, w a a i i n de natuurwetenschap het Aristoteliaansch kader ontvlucht, voor eeuwen haar intrek kan nemen H e t w a s de wiskundige vorm, die aan N e w t o n ' s werk de overtuigende kracht en het hooge prestige gaf N e w t o n koos met opzet

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen