1939 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 88

84

uit de derde wet van Kepler, gecombineerd met de formule voor de centrifugale kracht, daarna uit de vergelijking van de beweging van de maan met den val der lichamen op de aarde. Optreden van groote theoretische moeilijkheden. 1679. Afleiding van de baankrommen uit de kwadratenwet. 1685. Bewijs van de stelling over de aantrekking van een homo­ gene bol op een uitwendig gelegen punt. Voltooiing van de theorie en uitspraak van het algemeene gravitatiebeginsel. Ik zou bijna in de verzoeking komen U nog veel mede te deelen uit den zoo rijken en belangrijken inhoud van dit geniale werk, maar het zal U duidelijk zijn, dat de tijd daartoe te kort schiet. Ik wil echter één uitzondering maken ten opzichte van de laatste pagina’s van de Principia, waarin de diepgeloovige schrijver, na de voleinding van zijn grootschen taak, in de meest treffende bewoordingen zijn geloofsbelijdenis heeft vastgelegd. Dit is het beroemde ..Scholium generale”, waarmede het werk besluit en waaruit ik U enkele pas­ sages wil voorlezen 60) : ,,Alle lichamen moeten zich in de wereldruimte geheel vrij bewe­ gen; en daarom moeten de planeten en de kome^-en voortdurend in banen van gegeven soort en ligging wentelen, volgens de boven uiteengezette wetten. Zij zullen weliswaar in hun beweging volhar­ den, maar zij hebben de regelmatige ligging van hun banen oorspron­ kelijk geenszins door deze wetten kunnen verkrijgen....... Deze zeer schoone schikking van zon, planeten en kometen is niet kunnen ont­ staan dan door het overleg en het vermogen van een denkend en machtig Wezen. En als de vaste sterren middelpunten van dergelijke stelsels zijn, dan zijn al deze volgens hetzelfde plan samengesteld en onderworpen aan de heerschappij van Eén : ....... Deze regeert alles, niet als Ziel der wereld, maar als Heer van het heelal; en op grond wordt hij de Heer God Albeheerscher (navz ox^ütoq) genoemd....... Het is de heerschappij van een Wezen, die Hem tot God maakt: zij is waar in den waren God en strekt zich tot alles uit in den God, die boven alles is, maar zij is slechts denkbeeldig in de valsche Goden. En uit Zijn heerschappij volgt, dat de ware God leeft, wijs is en machtig; uit Zijn overige volkomenheden, dat Hij boven alles is en volkomen volmaakt. Hij is Eeuwig en Oneindig, Almachtig en Al­ wetend, dat wil zeggen: Hij is van eeuwigheid tot eeuwigheid en aanwezig van het oneindige tot het oneindige, Hij regeert alles en weet alles, dat is, en alles, dat kan zijn....... Hij is overal tegenwoor­ dig, niet alleen door Zijn werking, maar ook door Zijn zelfstandig­ heid, want werking zonder zelfstandigheid kan niet bestaan. In Hem zijn alle dingen en bewegen alle dingen, maar zonder wederkeerige werking....... Zooals een blinde geen denkbeeld omtrent de kleuren heeft, zoo hebben wij geen voorstelling op welke manieren de alwijze God alles waarneemt en kent....... W ij hebben denkbeelden om trent Zijn hoedanigheden, maar ter zake van zijn zelfstandigheid weten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen