1940 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 71

55 onder ook het geloof Eigenaardig echter is, dat dit laatste w o r d t opgevat als modaliteit van het intellect als een bovennatuurlijke uitbreiding daarvan Aristoteles zegt de mensch ontvangt bij de generatie de dierlijke anima sensitiva van buitenaf komt de IO/K; Nu kan een wezen slechts hebben een wezensvorm D e (dierlijke) anima sensitiva moet dus vernietigd door de anima rationahs D e intellertueele ziel regenereert nu van bovenaf de functies, die eerst verstoord zi]n Dit klopt met de opvatting dat alle functies van de menschehjke ziel bepaald worden door de vods, dus dragen een redelijk karakter Z o o gezien heeft D r H o o y k a a s gelijk M a a r niettegenstaande de verscheidenheid der functies w o r d t geleerd, dat de wezensvorm het intellect, deze functies gaat beheerschen Dr H o o y k a a s Dit raakt niet het substantiebegnp als zoodanig In de wetenschap moet men abstraheeren van de volle werkelijkheid H e t wetenschappelijk substantiebegrip put de werkelijkheid niet uit, maar is daarom niet onjuist Prof D H e t substantiebegnp zou te aanvaarden zijn, als men er niets anders onder verstond dan de relatieve duurzaamheid van een ding M a a r m alle concepties bedoelt het de w a r e werkelijkheid (de essentia) te vatten Dit kan het substantiebegnp met, het kan de volle werkelijkheid met bevatten, dus ook met de w a r e werkelijkheid De bedoeling is met behulp van het theoretische denken een ware werkelijkheid tegenover de subjectieve toevoegselen van het bewustzijn te stellen Prof Sizoo Is het nu juist om deze redenen het begrip over boord te gooien^ W i j moeten het begrip een andere inhoud geven W i j moeten een naam geven aan het geschapene en noemen dit sub stantie' Prof D D a n handhaaft U den naam maar werpt het begrip over boord Prof Sizoo W I J hebben er iets mee willen aanduiden ( b v het begrip atoom) Ik mis m de beschouwing van de wijsbegeerte der wetsidee het positieve Er moet iets anders voor m de plaats komen Prof D W I J hebben natuurlijk iets noodig dat aangeeft het constante in de wisseling Het substantiebegnp maken wij niet he^ heeft vanaf de antieken een ontwikkeling doorgemaakt Ontneemtmen het essentieele er aan (de bedoeling i z een theoretische omvat tmg van de ,,ware werkelijkheid") dan laat men het begrip los Hef moderne substantiebegnp (Descartes, Kant) berust op dezelfde gedachtengang Er is volgens Descartes een hchaams-substantie, die buiten den tijd staat als res extensiva Er komt sterke reactie tegen dit substantiebegnp uit functionahstischen hoek Dit dilemma substantiebegnp of functiebegrip wijst D af In de gewone ervaring spreekt men met van den mensch als substantie V r a a g t men w a t moet men daarvoor m de plaats stellen, dan antwoordt D de con-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen