1944-1945 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 27

23 ze niet. Hij ervaart iedcren dag het opgaan der zon, maar bemoeit zich niet met de wetten, die den loop der zon beheerschen. Maar hij is er van overtuigd, dat hij aan dit natuurgebeuren moet meehelpen en dat het daarom noodig is iederen dag bepaalde riten te volvoeren en dat, wanneer hij dit zou nalaten, de zon niet zou opgaan. Het zou een primitieven mensch niet verwonderen als de zon haar loop zou staken. Hij zou dit niet beschouwen als een wonder, maar zichzelf Vcin deze afwijking der gewone gang van zaken de schuld geven. Over het feit, dat de primftieve mensch geen of weinig distantie maakt tusschen subject en object, tusschen Ik en niet-Ik, moet ik iets meer zeggen in verband met het totemisme. Voor ons besef is het vanzelfsprekend, dat ik niet een ander kan zijn. Ik kan slechts mijzelf zijn. De primitieve mensch kan zichzelf en tegelijkertijd een ander zijn. Hij kan zich hier, maar tevens ook op een andere plaats bevinden. Wanneer bij de Caraiben een kind geboren is, blijft de vader de eerste week thuis en werkt niet, aangezien dit het kind zou schaden. De tweede week gaat de vader weer naar het bosch, maar niet te ver, want anders zou het kind te moe worden. Komt hij voor een tweesprong, dan verspert hij met takken het eene pad, opdat het kind niet zal verdwalen. De vader blijft op eerbiedigen afstand van de beek, uit vrees dat de watergeesten zich van het kind meester zullen maken. Middelerwijl is het kind steeds bij de moeder en de vader heeft het nog niet eens gezien! De man gedraagt zich dus alsof het kind met hem door het bosch wandelde, terwijl in werkelijkheid het kind bij de moeder is en hij dit ook weet. Voor het besef van den primitieven mensch kan hij ook iets anders of iemand anders zijn. Trilles had dit sensationeele avontuur toen hij verbleef bij den Bantoestam der Fan. Hij ,,logeerde' bij een oud opperhoofd, die hem een deel van zijn kamer als verblijf had aangewezen. Midden in den nacht hoort Trilles een ritselen in de kamer en bemerkt tot zijn grooten schrik een enorme slang, die zich opricht om zich op hem te werpen. Hij grijpt zijn geweer en wil aanleggen, maar plotseling wordt zijn arm naar boven geslagen en het opperhoofd roept: ,.Schiet niet, want als u de slang doodt, doodt u mij!" De oude man omhelsde de slang, drukte haar tegen zijn borst en maakte het beest weer rustig 5). Hier hebben wij een duidelijk voorbeeld van een man die zich identificeert met een dier. Voor het besef van den ouden man is hij de sjang, beider leven is nauw met elkander verbonden. Door dit voorbeeld zijn wij in aanraking gekomen met het individueele totemisme, ook wel het Nagualisme genoemd. Hierbij verbindt zich één mensch met een bepaald dier en sluit met dat dier een bloedverbond. Beide wezens kunnen elkaar vervangen, zouden wij zeggen. De mensch beschouwt zich als het dier en het dier is volgens zijn besef hijzelf. Niet alleen de grens tusschen persoon en omgeving is bij den

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen