1944-1945 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 37

33 Materie Exaktheit anzustreben wie es unbillig ware, Sicherheiten zu fordern". Men zou inderdaad deze heele conceptie ter zijde kunnen schuiven met de bewering, dat het alles op een speculatieve redeneering berust. Wij zijn met de oergeschiedenis van de menschheid nu eenmaal slecht op de hoogte. Freud's theorie is echter wel van zulk een gehalte, dat zij een bestrijding waard is. Zij tracht alle verschijnselen, die wij aantreffen in de totemistische gemeenschap, van één gezichtspunt uit te verklaren. Van de zijde der godsdiensthistorici heeft men aan Freud's theorie betrekkelijk weinig aandacht geschonken. Degene, die zich het uitvoerigst met de toepassing der ps(ychoanalyse op de godsdienstgeschiedenis heeft beziggehouden, is Clemen 12) In een kritisch geschrift over deze materie wijdt hij ook een uitgebreide beschouwing aan Freud's ,,Totem und Tabu". Hij wijst op verschillende plaatsen waar Freud met zijn eigen opvatting in strijd komt. Zijn belangrijkste kritiek vat hij samen in 3 punten : 1. De identiteit van vader en totem is niet bewezen. 2. Een totemmaaltijd bestaat niet. 3. De exogamie behoeft niet innerlijk met het totemisme samen te hangen. Deze punten zullen in het vervolg van dit artikel vanzelf ter sprake komen, zoodat ik op het oogenblik er niet verder op behoef in te gaan. Ik wil mij bij mijn kritische beschouwingen niet beperken tot het uiten van enkele stekelige opmerkingen over het feit, dat dit niet bewezen is en dat iets anders niet vaststaat. Ieder, die F,reud's beschouwingen gelezen heeft, kan deze zelf maken. Zij liggen zeer voor de hand i^). Veel liever wil ik mij de vraag stellen of Freud de verschijnselen op de juiste wijze heeft geïnterpreteerd of dat er nog andere mogelijkheden van interpretatie zijn, die een grootere mate van waarSichijnlijkheid hebben. Teneinde het overzicht te vergemakkelijken zou ik vier punten achtereenvolgens willen bespreken : 1. Het totemisme als religie. 2. De identiteit van totem en vader. 3. Incest en exogamie. 4. De totemmaaltijd. 1. Het totemisme als religie. In het voorgaande wees ik er reeds op, dat het totemisme behoort tot de z.g. dynamistische religies. Er is bij de totemistische stammen geen besef van goden. Het eenige wat zij vereeren of, beter gezegd, cultiveeren is de macht. Hun ervaring leert hen, dat er dingen gebeu-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen