1946 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 17

11 strijdt, die het „vacuum" ontkent, valt hi) tevens Descartes aan, die overal een subtiele materie veronderstelt, die door geen enkel zintuig waargenomen kan worden 35) E n w a a r o m doet Descartes dat'? O m d a t hl] anders met begrijpen kan dat het licht door het luchtledig heendringt M a a r niet door ons vermogen om de dingen te begrijpen, moeten we over hun waarheid oordeelen" en „al w a t o n b e g n j gelijk is houdt daarom nog niet op te zijn" ^6) Ook Christiaan H u y g e n s (1629—1695), de groote Hollandsche wis- en natuurkundige, dien men gaarne tot de cartesianen rekent 37), kent de ervaring groote beteekenis toe Als Colbert hem in 1666 vraagt een plan voor de op te richten Academie des sciences op te stellen dan wil hij, dat men het voorbeeld van de Royal S o ciety m Engeland zal volgen werken aan een ,natuurlijke historie" m den geest van Bacon d w z feiten verzamelen op het gebied van de natuurwetenschap m den meest uitgebreiden zm, w a n t , de verzameling van alle ervaringen is steeds een zeker fundament om een natuurphilosophie te bouwen, w a a r i n men noodzakelijk van d e kennis der gevolgen tot die der oorzaken moet g a a n " ^s) Dg rationalistische zekerheid van Descartes ontbreekt bij hem geheel w a t b e w e ging is, vindt hl) zeer moeilijk te verklaren en hij acht het stoutmoedig van Descartes er een definitie van gegeven te hebben O n d a n k s het feit, dat hij zich er sterk mee bezig gehouden heeft, is hij nog niet tot een bevredigende slotsom gekomen 3^) D e bewijzen in de p h y ^5) Oeuvres II, p 105 un des plus celebres (physiciens) de nostre temps qui establit dans tout 1' univers une matiere universelle, imperceptible et mouye (Reponse au pere Noel 1647) ="•') Pensees, fr 430 ^•'i P Mouy, Le developpement de la physique cartesienne, 1646—1712 Paris 1934, p 183 •''*) Oeuvres completes de Chnstiaan Huygens Tome VI, la Haye 1895, p 95 La principale occupation de cette Assemblee et la plus utile doibt estre, a mon avis, de travaiUer a 1' histoire naturelle a peu pres suivant le dessem de Verulamius Cette histoire consiste en experiences et en remarques et est 1' unique moyen pour parvenir a la connaissance des causes de tout ce qu' on voit dans la nature (Huygens a Colbert, 1666), p 96 r assemblage de toutee; est toujours un fondement assure pour bastir une philosophie naturelle, dans laquelle il faut necessairement proceder de la connaissance des effets a celle des causes (op cit). ^^) Oeuvres VI, p 420—421 Pour ce qui est de vos remarques sur les Principes de Monsieur Des Cartes, je croy que la partie qu' on en peut combattre avec plus d' utilite est la Physique Cependant cette matiere du mouvement est tres-difficile a expliquer, et je ne m y suis pas encore entierement satisfaict quoy que je 1' aye fort estudiee (Huygens a F W de Nulandt 1669)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen