1946 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 125

117 Terwijl dergelijke tochten, als ,.expedities", min of meer geïsoleerd zijn blijven staan, heeft men met onbemande ballons zeer veel waarnemingen van groote hoogten verzameld. Men liet dan zelfregistreerende instrumenten mee omhoog gaan, welke later, nadat de ballon ten slotte is gesprongen (naarmate de luchtdruk geringer wordt, zet de ballon uit, doch er is een grens natuurlijk!), aan een parachute of aan een kleinere ballon weer naar beneden komen. Alle succes hangt dan af van het door eerlijke vinders weer opsturen van de instrumenten. Het spreekt vanzelf, dat altijd een belangrijk percentage van dergelijke ballonoplatingen, wegens verloren gaan van de instrumenten, moest worden afgeschreven. Bovendien ging er vaak geruimen tijd overheen alvorens de waarnemingen binnen waren. Voor geregelde ,,sondeeringen" van de atmosfeer heeft men daarom reeds vroeg naar andere middelen omgezien, die deze bezwaren niet hadden. Behalve ,,kabelballons" hebben vooral vliegers in dit opzicht langen tijd nuttige diensten aan de meteorologie bewezen. Zoo heeft men op het z.g. ,,aeronautisch observatorium" te Lindenberg (bij Berlijn; de naam stamt uit de tijd van de boven vermelde ,,wissenschaftliche Luftfahrten" per ballon) tot vlak voor de tweede wereldoorlog nog dagelijks dergelijke meteorologische vliegeroplatingen uitgevoerd. Men had hiervoor speciaal geconstrueerde groote vliegers; de lijn w^erd met behulp van een lier bediend. Dit behoort nu inmiddels in hoofdzaak tot het verleden. Tegenwoordig wordt de dagelijksche exploratie vooral verricht met vliegtuigen (die weer zelf-registreerende instrumenten, meestal onder een vleugel gemonteerd, meenemen) en —• meer nog, met name na de laatste wereldoorlog — met radiosondes. Gaat het alléén om de kennis van de luchtstroomingen op grootere hoogten (de ,,hoogtewind"), dan bedient men zich van de z.g. loodsballon, die van de grond af, hetzij met een of meör theodolietkijkers, hetzij door middel van radiopeiling, in zijn loop gevolgd wordt. Voor de geregelde directe waarneming van druk, temperatuur en vochtigheid der atmosfeer op zeer groote hoogten is het meest efficient de radiosonde. Radiosondes hebben een ingebouwd radiozendertje, welks uitzending geregeld wordt door de standen van de barometer, de thermometer en eventueel de vochtigheidsmeter, die in het instrument zijn aangebracht. Het geheel wordt opgelaten aan een ballon en de ,,uitzendingen" worden op de grond per radio-ontvanger voortdurend w^aargenomen en verwerkt. Voor speciale onderzoekingen, als het nemen van luchtmonsters of het fotografeeren van het zonnespectrum op zeer groote hoogte (zie paragraaf 4), blijft men echter aangewezen op het terugvinden van aan een ballon opgelaten apparaten. De grootste hoogte, waarvan met een registreerballon directe Waarnemingen van druk en temperatuur zijn binnengekomen, bedraagt 36 km (1931, W i g a n d en F r a n k e n b e r g e r ) , althans

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen