Wetenschappelijke bijdragen aangeboden door hoogleraren der Vrije Universiteit ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan - pagina 104

De eenheid der syntaxis 92

bleken, vertoonen daarin hun verwantschap : niet in alle gevallen

onderscheiden zij zich. Hielden wij ons aan de eigen taal alleen, dan

zou die verwantschap slechts bedacht worden, in zoover beide voor-

zetsel zijn. Binnen deze eenheid zou echter alleen hun onderscheid

in het oog vallen en dit zou niet leiden tot het gezichtspunt van de

eenheid van hun oorsprong, hetwelk de blijkende verwisselbaar-

heid suggereert.

Gelijk opgemerkt, vertoonen andere voorzetsels evengelijke ver-

wisselbaarheid. De vraag is, of alle rededeelen gelijkelijk, elk voor

zich of sommige meer dan andere, deze eigenschap bezitten. Nog

hoogere variatie binnen equivalentie zou het zijn, indien ook rede-

deelen onderling in de taalvergelijking equivalentie vertoonden : de

eenheid van oorsprong van de categorieën van alle talen zou daar-

door in uitzicht gesteld kunnen worden. Voorshands is het zaak,

de verwisselbaarheid binnen het ééne rededeel voorzetsel te onder-

zoeken en den graad daarvan vast te stellen ten opzichte van de

verwisselbaarheid binnen de andere rededeelen afzonderlijk.

Het gebied van het voorzetsel heeft het voordeel, niet om-

vangrijk te zijn (eenige tientallen oorspronkelijke leden). Het

merkwaardige is, dat binnen dien kleinen voorraad van onder-

scheidingen de verwisselbaarheid zulk een rol speelt. Vergelijken

we het gebied van het substantief ; dit is van onbegrensden om-

vang ; binnen dien omvang zijn wel ook synoniemen, maar de

weionderscheidenheid van het type père = vader overheerscht daar.

Binnen het naamwoord is de groep : benamingen van kleuren in

omvang vergelijkbaar met het voorzetsel, echter overheerscht hier

de weionderscheidenheid. Soortgenooten schijnen hoogstens te

kunnen worden verward, niet in equivalentie verwisseld. Bij het

meerendeel der substantieven kan verwisseling niet plaats vinden :

voor boom kan niet water staan, noch binnen eenzelfde taal, noch

binnen vergeleken talen.

a, |8, equivalentie van voorzetsels en morphemen.

De verwisselbaarheid der voorzetsels is dus wel iets bijzonders

van deze categorie. Vermoedelijk hangt zij samen met de eenheid

van oorsprong, die bij deze beperkte menigvuldigheid eer door-

schemert dan elders ; ook de nietigheid van beteekenis van het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen