Zedelijkheid en recht - pagina 77

73

lijke normen is, had hem die waarneming geleerd. Opmerkelijk is ook, dat reeds in de antieke wereld, toen men, hetzij dan of door het conflict tusschen den rechtszin en het positieve recht, of door het conflict der zedelijke normen onderling, nog maar tot den wensch naar; hetzij, door de waarneming van het constante te midden van het veranderlijke in de ethische normen bij de verschillende volkeren, ook tot de ervaring was gekomen aangaande het bestaan van een noodzakelijk naast een toevallig element in die normen, — opmerkelijk is, dat toen óók de gedachte opkwam om dit noodzakelijke in verband te brengen met het goddelijke. Zoo Heraklitus in het u reeds genoemde fragment, en zoo ook Sophokles in zijn Antigone en Cicero in een ons, door Lactantius, bewaard fragment uit zijn DeRepublica. Maar, keeren wij terug tot Aristoteles. Met zijn physikon dikaion is hij de vader geworden van het, vooral in onzen tijd, door velen zoo verguisde natuurrecht. En ook hij, maar vooral de Stoa, heeft zich, naar den aard van het wijsgeerig denken, niet tevreden gesteld met vast te stellen dat er zulk een natuurrecht is, maar tevens een antwoord gezocht op de vraag naar de diepste gronden en laatste oorzaken van het bestaan daarvan. De Romeinsche juristen, minder zich bekommerend om deze vraag, hebben toen, al was het ook niet zonder invloed van de Stoa, door praktische motieven geleid, deze gedachte aan een natuurrecht overgenomen. Zij spreken van een ius naturale, hetwelk zij eerst vereenzelvigen met dat ius gentium quod apud omnes populos peraeque custoditur en dat de naturalis ratio dan heeft vastgesteld; straks zelfs met wat de natuur

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen