Oorlog en vrede - pagina 97

91 en expedities onder heerschappij van het vrijhandelsstelsel, door Engeland, het vrijhandels-land, aangevangen. Vandaar bij N o r m a n A n g e l l de schampere minachting voor „het nationaal prestige" als „klein en nietswaardig gedoe", vandaar bij hem en de zijnen het stout beweren dat voor het economisch leven landsgrenzen en nationale cultuur zonder wezenlijke beteekenis zijn. De verwantschap tusschen veel wat thans in vredeskringen den toon aangeeft en de klassieke school met haar Manchesterrichting is onmiskenbaar. Eenmaal is over het Europeesch economisch denken gegaan een vloedgolf van kosmopolitisme, dat de natie als een on-wezen, eene nulliteit schold, dat, voor den vrijhandel eerbiedig buigend, van wereldproductie en wereldwelvaart droomde. Kloeke mannen hebben zich toen opgemaakt om deze denkrichting te weerstaan en aan de historische school komt de eer toe het nationale element in economische leer en leven weer een plaats der eere te hebben gegund. A d a m M u l l e r leverde het pionierswerk, maar vooral F r i e d r i c h L i s t opende hier nieuwe banen. Zeker wat hij, de man van rijken impuls en overvloeiend gevoelsleven, dikwijls onvolledig en eenzijdig voorstelde, moest door R o s c h e r , K n i e s e n H i l d e b r a n d wetenschappelijk worden gefundeerd, — maar hij was toch de bezielende geest. ') Geen was als hii zoo tot spreken bevoegd. Hartstochtelijk minde hij zijn vaderland; al werd hij uitgestooten, al moest hij in Amerika een veilig tehuis zoeken, hij kon Duitschland niet loslaten: „Achter al mijn plannen ligt Duitschland" — de terugkeer naar Duitschland; „het is waar", zoo schrijft hij, „ik zal me daar ergeren over de „Kleinstadterei" en „Kleinstaaterei", 1) Voor een overzicht van den strijd vóór en tegen het kosmopolitisme in de economie is te vergelijken A r n o F r i e d r i c h s , Klassiiche Pliilosopliie und Wirtuchaftsioisse^ischaft, Gotha, 1913, blz. 100 en vlgg., blz. 157 en vlgg., blz. 223 en vlgg., blz. 270 en vlgg., blz. 523 en vlgg.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen