Oorlog en vrede - pagina 39

33 dusverre, dat twee personen tot den oorlog besloten en millioenen den krijg uitstreden, terwijl het beter ware geweest, dat millioenen er toe besloten en twee den oorlog uitstreden." Velen stellen zich met die democratiseering niet tevreden. Lapmiddelen baten hier niet; algeheele vervorming der maatschappij is noodzakelijk. In de sociaal-democratische literatuur wordt deze kapitalistische maatschappij met haar moordende concurrentie als de schuldige voorgesteld. Het was alleen liet internationaal socialisme, dat in 1912 op het Bazeler congres tot eene indrukwekkende demonstratie tegen den krijg in staat was. De wereldvrede zal eerst aanbreken, wanneer de socialistische dageraad zal gloren en niet moede wordt men van luide te zingen het loflied op de nieuw^e maatschappij. Ook minder sterk ingrijpende voorstellen zijn gedaan. Ijveraars voor de coöperatie zien in haar een treffelijk instrument om de solidariteit van het menscheüjk geslacht te versterken en de komst van den wereldvrede te bespoedigen. ^) De wakkere econoom G i d e , die zijn school als de ^^école cooperative" of y,solidariste" aandient, wordt niet moede van het betoog, dat het geen hersenschim is te hopen, dat de coöperatie, wanneer zij de sociale conflicten zal hebben beslecht, ook op afdoende wijze zal werken aan de oplossing van de internationale conflicten en van de oorlogen der volkeren". ^) Op zijn voetspoor '") Verschillende uitlatingen van de strekking kan men aantreffen in het Jaarboek van den Nederlandsclien coöperatieveri Bond, 's-Gravenhage, 1894, blz. 2,57 en vlgg. Ook zie men het artikel De coöperatie en de wereldvrede van H e n r i M. W o l f f in Jaarhoelc van den Nederlandschen coöperatieven Bond, 1909 en een opstel van H. J. R o m e ij n, De vredesbeweging en de coöperatie in Vrede door Recht, 1913, blz. 21 en vlg. '^) Leerzaam is zijn La cooperation. Conférences de Propagande, 2e druk, Parijs, 1906. Hier de uitspraak: „Les consommateurs réunis en association ne peuvent pas avoir des interets hostiles entre eux: ils n'ont qu'un seul intérêt, la même pour tous, se procurer la plus grande abondance de biens avec Ie moins de frais possibles: et eet intérêt n'est autre que celui de la sociéte dans son ensemble et de l'htimanité tout entière. Et c'est par tó

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen