Psychische Aktiviteit - pagina 17

15 tegelijk wetten der objekten. Bij het terugzien en herkennen van een huis kan deze „akt" gericht zijn op de zintuiggewaarwordingen of op het objekt. O p dezelfde wijze kan het begrijpen der beteekenis gericht zijn op de zintuiginhouden, kleuren, helderheid, ruimtelijke eigenschappen of op de objekten, de tafels, sleutels, straten, die we door bemiddeling van zulke gewaarwordingen waarnemen. De inhouden kunnen wisselen, terwijl het gemeende objekt hetzelfde blijft '). De betrekking tusschen inhoud en „Gegenstand" is de symbolische betrekking of relatie, niet af te leiden uit een associatieve betrekking. Het eenvoudige of „schUchte" denken of meenen van objekten of dit, dat ik alleen eenvoudig objekten tegenover mij of mij tegenover objekten plaats, kan genoemd worden de „geestelijke drempel". Dat objekten voor mij aanwezig zijn, is volgens LiPPS het punt, waar het bewustzijn aanvangt geest te zijn, waar het terrein van den geest of der eigenlijke geestelijke werkzaamheid begint.Zoo is het denken der objekten een zien met het geestelijk oog of een hebben in't gezichtsveld van het „geestelijk" oog. Het alleen hebben van de beelden is een zien met hét zintuigelijk oog. Z o o krijgt men den overgang naar de funktie-psychologie, zooals deze door S T U M P F F is gegrondvest ^). „Als psychische Funktionen (Akte, Zustande, Erlebnisse) bezeichnen wir das Bemerken von Erscheinungen und ihren Verhaltnissen, das Zusammenfassen von Erscheinungen zu Komplexen, die BegrifFsbildung, das Auffassen und Urteilen, die Gemütsbewegungen, das Begehren und Wollen". Functie wordt dan in denzelfden zin bedoeld als waarin men spreekt van de hartcontractie als een organische functie. Terwijl dus de associatie-psychologie alleen de verschijnselen als onmiddellijk gegeven kent, werden 1) De beteekenis van dit onderscheid voor het onderzoek op agnosie bij KüLPE, Psychologie u. Medizin, S. 244. 2) S T U M P F , Erscheinungen und psychische Funktionen. Abhandl.derKönigl. Preuss. Akademie der Wissenschaften, 1906.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen