Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 17

9 teele onderzoekingen bij leeren lezen en schrijven, evenals bij het onderhouden daarvan, veel belangrijker dan de auditieve^*; hoe zou trouwens ook anders de gemiddelde Franschman ooit de kunst meester worden, de o^klank op 30 en de èsklank op 55 manieren te schrijven, en altijd als o en è te herkennen? Om van het Engelsche volkskind maar te zwijgen! ^^ Zoo blijkt dan het bezwaar van de enkele paarsgewijs bij ons voorkomende ver? schillen van teeken bij eenzelfden klank (e - ee, o - oo, s - sch) uiterst gering, terwijl zulk verschil bij geheel gelijkluidende woor* den zelfs een niet te onderschatten voordeel gaat worden (bosch en bos; bedeelen en bedelen). Het passepartoutsargument, daar* tegen steeds aangevoerd: zie eens bij uzelf, mist elke waarde ^^ F u n d a m e n t e e l blijkt echter: degelijk onderwijs met veel oefe» ning, en éénheid^". Het meerendeel der Nederlanders, van Noord tot Zuid, zal wel dagelijks te lezen en te schrijven hebben; een niet gering gedeelte beheerscht evenwel het gesproken algemeene Neder* landsch niet geheel of bij lange niet. Maar allen stellen er prijs op, het althans naar het uiterlijk, in het schrijven, meester te zijn. Dat is de natuurlijke weg, waarlangs de algemeene beschaafde landstaal al verder doordringen zal — en zulk doordringen is goed, vind ik met Jespersen'" —: men zal niet zoo gaan schrijven omdat men zoo spreekt, maar voor het zóó gaan spreken aanleiding vinden en steun in hetgeen men zoo reeds schrijft, en veel meer geschreven ziet. Bij het beschaafd schrijven zal het beschaafd spreken in tallooze gevallen iets achter blijven; het omgekeerde zal altijd uit bijzondere omstandigheden licht te verklaren uit* zondering zijn. Het heeft geen zin, zulk verschil te wijten aan „dat ouderwetsche, verschrijftaalde onderwijs"; voor alle dialect* sprekers (en waar is geen dialect, het plat*steedsche inbegrepen?), volwassenen en kinderen van de lagere school, is natuurlijker* wijze het goed geschreven woord houvast en norm voor het goed gezegde. Hoe oneindig veel meer algemeen Nederlandsch wordt er ook gelezen dan gehoord: men behoeft alleen te denken aan dag* en weekbladen. Alleen de radio, in een edeler staat gebracht,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen