KRONIEK.

„Zijt gij....? "

Eerst Lenin, nu Wilson.

Eerst de bloedvergieter, nu de vredesapostel.

Eerst de man, die de oogen dicht deed, enkele dagen voor dat zijn republiek eindelijk erkenninig vond; daarna de man, die zijn levenswerk heeft zien .begraven voor hij zelf de ooigen sluiten kon.

Dood is nu Wilson.

Er is een tijd geweest, waarin die ©ene man bijna de heele wereld in boeien had. Volkeren veroverde zijn woord. Wilson en Lenin, ze zijn beide op de schouders van het volk naar boven geklommen en ongelukkiger ladder is er niet. Lenin heeft dat begrepen. Al heeft hij in het aangezicht bet volk gezegend, hij heeft hel toch wezenlijk van zich weggedaan; zoo blééf hem deze zijne grootheid. Maar Wilson was de geleerde en geleerden hebben wel eens wat te veel respect voor het volk. Hij, heeft de schouders, die hem naar boven droegen, vertrouwd, en dat was zijn ramp: de schouders van het volk kunnen wel opbeuren, maar niet op-houden. Zoo is Wilson ondergegaan en hij moet dood zijn, om weer geëerd te worden; de dood is niet alleen van anderen, maar soma, 0; ok van den gestorvene het brood. Wie, als Wilson, aan zijn ie eerlijk hart gestorven is, die kan na zijn dood op eerherstel rekenen. Eerlijkheid is een deugd, die het volk graag: op papier laat; en de doode heeft niets meer dan papieren. En daarom-bouwt men zoo graag: de graven der profeten en daarom, kan dit opi zichzelf verdienstelijke werk den Profeet van Nazareth in toorn zetten: de gebouwde graven der profeten zijn niet maar de plaats, waar men hun gebeente in verstopt heeft, maar ook de gemakkelijke, straks, heilige bergplaats voor de martelwerktuigen, die hen vermoord hebben. Des eenen dood is toch ook vooral zijns moordenaars brood. Vooral als er een profeet vermoofd is.

Wilson is dood. Hij is aan zijn eerlijkheid bezweken. Wat vindt het Vulgus mooier dan eerlijke oogpn, die een anderen kant uitkijken? Maar Wilson keek ze allemaal in 't gezicht. Dat was zijn ramp.

O zeker, Wilson heeft zich ook vergist. Hij heeft zichzelf bedrogen. Maar dat was zijn ongeluk niet. Hij heeft de menschen niet willen bedriegen en de schouders, die hem hadden opgebeiird, niet willen verdoen. Dat was zijn ongeluk: de wereld wil bedrogen wezen. Wie dat weigert, moet .weig.

In een volksblaadje van Vlaardingen heeft de heer T. V. d. Kooy eeins een vers geschreven 'over Wilson, waarvan ik mij den laatsten regel herinner. Het was een vraag:

„Zijt gij de Ziener van het Beest? "

Zeg van die vraag geen kwaad, de vraag, die gesteld is toen - de man op het toppunt van zijn glorie stond. Wees gereformeerd, en schromend onderzoeker van dé teekenen der tijden, .... en ge staat te hoog, niet alleen voor de bewering: hij IS het, maai ook voor de veroordeeling van de vraag, OF hij het is. Ik zeg, als niemand roept: „malligheid!", als in 1921 de vierde druk verschijnt van een boekje, waarin de bedrieger Josef Balsamo uit Palermo, die den naam van Graaf Cagliostro gedragen heeft, voor • den Antichrist uitgegeven wordt, niettegenstaande de man in de gevangenis te Rome gestorven is nog voor hij. iets kon weten van zelfs „maar" de Fransche revolutie, dan heeft de mensch, die Wilson heeft aangekeken met de gedachte; zijt gij het, of.... verwachten wij een ander? , .... dan heeft' die mensch, zeg ik, recht op erkenning. Die eene regel, geschreven toen de man van het Witte Huis de wereld betooverde, bevat meer wijsheid dan het heele boekje, waarop ik doelde, i) Temeer, omdat van Wilson werden binnen enkele uren over de aarde draadloos gebracht.

Kent gij, het werk van Benson: De God der Wereld? Hij teekent een toekomstbeeld: de rol van den Antichrist is toebedeeld aan Julian Felsenburgh, en dat is de man, die onet de leus van algemeene verbroedering; der volkeren de wereld gevangen neemt-Als Felsenburgh spreekt, dan „is een nieuw tijdperk aangebro'ken, waar. naar profeten en koningen, de lijdenden en stervenden, .... tevergeefs hebben uitgezien. Niet alleen is er een einde gekomen aan den volkerenstrijd, maar ook tusschen de menschen onderling heerscht nu vrede en eendracht Allen hebben begrepen, barbaren zoowel als beschaafde volkeren, dat Oorlog voor goed is uit­

gesloten. ..." 2) Hebt gij de-zelfde klanken niet vernomen, toen Wilson zijn voertien p'unten, zijn twee .maal zeven dogmata uitgaf? Ook om hem hing het mysterie, gelijk om ïelsenburgh; ook hij kwam en spralc in de steden van de groote wereld, als Felsenburgh. Ook in hem-was iets van dat persoonlijk overwicht, dat doet denken aan De Merode:

Hij was der aarde lang 'verbeide god • En ieder schikte ^èicli naar zijn geboden.

Neen, Wilson was het Beest niet; hiji was er te mooi en te eerlijk voor; ik bedoel: mooi van-binnen. En wie het mooie boek van Prof. Hepp over den Antichrist zich heeft eigen g: em.a.akt, zal over dien Groote andere gedachten hebben, dan Wilsons dood opwekt. Maar zijn leven, en dan zijn verschijning in de wereldcrisis, die wij hebben meegemaakt, nog maar zoo kort geleden, heeft iets doen zien van die mogelijkheid, die eens werkelijkheid worden zal —: een man, die met blinkende leuzen de wereld gevangen neemt, wiens woord als profetie wordt verheerlijkt door hen, die voor de oude profetie te zwak zijn of te. vijandig.'De ziener van het Beest dat is immers' de valsche profeet, . redenaar, wijsgeer^ denker, dichter. En dan los van God. Niet de gedachte, maar mogelijk wèl de methode van den valschen profeet heeft eenigermate in Wilson ons gegrepen. Aan den ra, nd van het wereldgraf heeft hij de wereld een oogenblik doen gelooven aan zichzelf.

En eens komt hij toch, die dat langer zal vermogen, dan \Yilson. Hij komt, die eenmaal spreken zal naar het hart van allen, die niet van Jeruzalemi zijn. De vraag uit het Vlaardingsche blaadje is gerechtvaardigd, omdat het maar ©en vraag was. En nu de man dood is, nu zien wij weer tw^felend rond en .... hij, was het niet, wij verwachten een ander. Een ander, krachtiger, meer los van God en zonder de eerlijkheid. Maar het luitzien wordt er niet gemakkelijker op. Want de Mensch is God, zoo' zal het eens heeten. Een mensch zal dan ook zijn profeet zijn. En daarom is het zoo moeilijk hem te ontdekken, eer hij er is en spreekt: de mensch der zonde, de ziener van het Beest.

T'oen al de plannen van Felsenburgh niet konden verhinderen, dat het bloed vloeide van tegenstanders, zocht een van zijn bewonderaarsters den dood uit wanhoop. Er zijn er ook geweest voor wie het mislukken van Wilsons werk een nagel aan den doodsschrijn geweest is, gelijk het na fToet-ank-Amen heet. Zeg mij: niet, hoeveel er lachen als gij; spreekt, maar hoeveel er schreien als gij zwijgt, en ik zal u zeggen, wat uw woord geweest is.

En intusschen hebben ze voor de deur van Wilson op straat gebeden. Voor hen, die alleen hier in het polderland een lusthof Gods kunnen erkennen, om. met schaamte te onthouden.

De mis in het Stadion.

Roomsche bronnen laten het bericht los, dat het groote internationale eucharistische oong: res, dat Rome dit jaar in Nedeiland belegt (23—26 Juli) zal trachten, het Amsteirdamsche Stadion te bemachtigen voo-r dit internationale doel. De duizenden trekken er heen in den regel tot den eeredienst van de Spier; Rome m.aakt er een centrum van voor den geest. Ho-me is zeer modern, en daarbij; zóó sterk, dat het niet eens, gelijk wij; , ove-r elk oprispinkje van den tijdgeest, kranten behoeft vol te schrijven en dagen vol te praten. Wij co-nstateere-n, dat we de natuur opeischen voor de genade en het Stadion desnoods voor den Tempel; en niemand .gelooft ons. Rome constateert he.t heelemaal niet; ein iedereen weet het.

Zoo zal dan op de plaats, waar anders ter eere van de spieriijkh-eden der „professionals" en der „Welterkampioenen", op den heeten cigarette-n-adem der ongetrainde zielige zielen het loflied van de „Training" de lucht pleegt te besmetten, straks kuische priestermond het miserere ziugen. Zoo heeft eens de toien van Sichem de kroning van • een avonturier (Abimelech) èn een heilige handeUnjg; (de bondssluiting) beleefd.

Rome trekt dus op naar h-et Stadion. Waarom ook niet? D© pastoor van Loosduinen wijdde nog onlangs den bal van de Rooimsch-e voetbalclub met Zijn Eerwaardes eersten trap en .in de mooie Roiomsche Kerk van Meerss-en hangen tusschen de be-el-den en onder gotische boigen de gel-e en blauw© reclamebiljette-n van voetbalmatches. Wat is klassieker dan het gumnasion, de worstelplaats ? Latijn in het Stadion is in elk geval mo-oier dan het pluksel uit alle taaltj-es, dat men gewoonlijk uitstrooit over de burcht de-r „bokstechniekers" (heusch, zoo heeten ze), en der licht-en zwaar-gewichtkampioenen.

Rome naar het Stadion.

En wat het Stadion anders mist, zal het nu krijgen Ge-woonlijk geeft men alleen het oO'ig], er werk; nu zal ook het oor een beurt krijgen: een lou-dspeaker zal het gesproken woord voor de duizenden verstaanbaar •maken. Zou men niet óók nog een draadlooze installatie inrichten, o-m op Zondag 27 Juli aan de wereld het o-ogenblik kenbaar te maken van het gpoo-te lof mei processie in tegenwoordigheid van alle bisschoppen? En ook dat andere moment, als bij de misbediening van kardinaal Van Rossum het lichaam van Christus neerkomt in het Amsterdamsche Stadion, het o-nbloedigo heilige offer in de plaats der ruwe bloederighed-en? Waarom eigenlijk niet? Het is hier alles internationaal, wat de bel slaat of klinkt. En in Bensons werk heeft ook de paus der toekomst het radio-verkeer in zijn heiligen dienst genomen.

De mis van het internationale Rome in het Stadion: het is de moeite van een radiotoestel waard. Erasmus is toch al lang vergieten, de man, die de zotheid zicli laat rechtvaardigen door het doen van haar theologische kinderen; de zotheid, die spreekt, dat de apostelen nooit hebben nagedacht o-ver de vraag, „op welk tijdstip de transsubstantiatie plaats heeft, daar toch het geheel der rede, waardoor zij tot stand komt, zich in elkaar opvolgen-de woorden laat oplossen". Zeker, Erasmus is grondig do-od. En als het oogenblik dei' international-e Stadion-mis aan de wereld radio-grafisch wordt kenbaar gemaakt, dan zullen zij, die het bericht opvangen evenmin over d i e vragen nadenken als volgens do zotheid de apostelen deden. Ze zullen alleen wat diepeiT in hun cigaretj© knauwen. En zoo zal Rome behalve het heusche Stadion o-o-k nog het echte Stadion-publiek verm-eesteren. Eén draadlooze installatie, on van het Stadion zal over alle breedten het Roomsche woord 'uitgaan. De apostelen, o-Erasmus, hadden ©en mee-tsno-er, dat in stadiën de afstanden mat in den heirgang van het jonge Christendom. Maar wie het Stadion achter Rom-e binnenstapt, weet alleen langs antiquarischen weg de stadiën te berekenen. Zelf werkt hij met zooveel golflengte.

Kortom: Ro-me is nog niet dood, hetgeen trouwens bekend was.

1)Leo Peruiz, „Die Gebiirt des Antichrist", Wien etc. Rikola Verlag, • 1921, W. 128. • Cagliostro met zijn rozekruiserij en geheimdoenerigheid niet wereldomvormer wezen kon: doch de woorden

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen