Borgen baart zorgen.

IV. (Slot.)

III. Hoe men hel ook beziet, buiten, maar ook in. het zakenleven, blijven v^e hier zitten voor gevaren. Dat deze gevaren niet denkbeeldig zijn en ook niet terwille va; fl de uitwerking van een artikel als dit, grooter zijn voorgesteld dan ze verdienen, is wel duidelijk geworden voor ieder, wie eenigszins regelmatig de economische ontwiKkeliag volgt. Zoo is toch weer uit de geschiedenis van het laatste jaar bekend, hoe een groote vennootschap, in het buitenland gevestigd, ten groade is gegaan door een ])orgstelling, welke de directie van dcize vennootschap had verleend. De catastrophe kwam helaas, nadat ook een groot aantal Nederlandsche guldens, als gevolg van een welgeslaagde emissie, in de kas der veanootschap waren gevloeid. T.a.v. de emittenten was hier elke reden tot wantrouwen uitgesloten; men moest aannemen, dat de voorbereidende maatregelen met den noodigen ernst waren uitgevoerd, voorts ook, dat de emittenten geheel ter goede trouw waren geweest en niets hebben afgeweten van het bestaan der ten laste der betrekkelijke vennootschap loopende borgverplichtingen. "Intusschen is het kwaad onherstelbaar gebleken; de verbintenis moest worden nageleefd; zij kostte aan de vennootschap het leven.

IVa. En hiermede worden wij als vanzelf gewezen op een middel, welks toepassing althans zou kunnen voorkomen, dat derden, welke geheel buiten een zaak zelf staan, schade kunnen lijden door het geheim karakter van vele borgstellingen. Publicatie, in eenigen vorm, schijnt het aangewezen jniddel. Maar men zou het breeder kunnen stellen dan de opheffing van het privaat-karakter alleen. De, veelsoortigheid veroorzaakt een verspreid-zijn; welnu, stel naast het openbaar karakter een samentrekken van alle borgverbintenissen van eenig persoon en "iiien weet dan tenminste wat omtrent hem. En wanneer men dan het belang van den schuldeischer inschakelt door de geldighedd van een borgstelling afhankelijk te stellen van een aangifte zijnerzijds, dan beschermt men:

a. den schuldeischer zelf, die zijn schuldenaar dan beter kan beoordeel en;

b. den schuldenaar, die nu misschien wel wat geremd wordt, wat alleen maar tot zijn voordeel kan zijn.

e. het publiek, dat bij schuldeischer, zoowel als bij den schuldenaar belang kan hebben.

Het komt ons voor, dat een en ander niet is te verkrijgen zonder medewerking van de Overheid. Dit wordt gezegd door iemand, die werkelijk niet de meening is toegedaan, dat de Overheid door haar ingrijpen alle kwaad onmogelijk kan maken. Doch zelfs voor wie t.a.v. de bevoegdheid en de doelmatigheid der bemoeiingen van de Overheid nog al gereserveerd staat, is het duidelijk, dat ook door een passief optreden van de Overheid hier buitengewoon veel nut kan worden verkregen. Het passief optreden, evenbedoeld, zou nu hierin gelegen moeten zijn, dat de Overheid registratie verleene van elke borgstelling en daarbij de wettelijke bepaling, dat een borgstelling, niet geregistreerd, ook geen 'hindende kracht heeft. Zoo is de Overheid toch ook passief t.a.v. het registreeren van hypotheek-acten, zij is het evenzeer t.a.v. bijv. verschillende daden, welke door het bekende Handelsregister moeten zijn geregistreerd, willen zij rechtskracht hebben. Welnu, op dezelfde passieve wijze zou de Overheid ook ter zake van de borgstellingen een buitengewoon nuttige taak kunnen vervullen.

b. Wie het betoog onder A gevolgd heeft, zal inzien, dat, als men borgstellingen gaat registreeren, men het woord „borgstelling" dan wel heel ruim moet interpreteeren. Natuurlijk zou men dan ook moeten aanteekening houden van aandeelen met gedeeltelijke storting, die iemand neemt in Naamlooze Vennootschappen, voorts ook het belang, , dat iemand heeft bij Coöperaties enz. enz.

Wanneer door een dergelijke registratie verkregen zou zijn, dal ieder zich op de hoogte kon stellen van het aantal en den omvang van borgverplichtin, gen op een bepaald persoon (ook rechtspersoon) rustende, dan zal als direct gevolg een vermindering van het kwaad verwacht mogen worden, omdat menig crediteur zal komen tot de erkenning, dat het weinig zin heeft een bepaald persoon met nog meer borgstellingen te bezwaren. Ook zou men in gevallen, als bovenbedoeld, voor een vennootschap, welke nieuw geld wil leenen, behoorlijk ge^ waarschuwd zijn en tot een bijzonderen maatregel (bijv. eerst verplichte liquidatie van de onderwerpeïijke verbintenissen e.d.) kunnen besluiten.

Door de actie tot registratie op te leggen aan de schuldeischers, aan wie de borgstelling wordt verleend, zou men de grootst mogelijke zekerheid krijgen, dat met het aanbieden der registratie niet wordt getalmd. De ervaring, ten dezen opzichte bij het hypotheekwezen opgedaan, heeft geleerd, dat men over dit systeem behoorlijk tevreden kan zijn.

c. Misschien zal rnenigeen vreezen, dat door deze aan de Overheid toegedachte nieuwe taak, haar werkingssfeer bovenmatig wordt uitgebreid en dat hierdoor weer veel nieuwe en groote lasten ontstaan. Het komt ons voor, dat hiervoor in dezen toch niet al te veel vrees behoeft te worden gekoesterd. Men zou hoogstwaarschijnlijk door een doeltreffende organisatie van de bureaux'van het Handelsregister in deze materie kunnen voorzien zonder heel veel nieuwe kosten te maken. Echter, al deze dingen zijn detail-punten, welke eerst, wanneer men aan een werkelijke regeling toe is, van belang zijn. Zij werden dan ook slechts genoemd om aan te toonen, dat geen bergen-hooge bezwaredi behoeven te worden gezien en dat derhalve het verzoek om een nieuwe Overheids-bemoeiing, althans niet ter wille van dergelijke bezwaren, behoeft te worden achterwege gelaten.

Tot slot nog deze opmerking. Oogenschijnlijk ligt het geheele onderwerp, in dit artikel behandeld, in de sfeer van het stoffelijke, üochjmm' wie wel onderscheidt en ook dit terrein van het wereldleven kent weet, dat hier geestelijke waarden op het spel staan. Begint het al niet bij de eerste daad, de borgstelling (op een der bovenbesproken manieren), wanneer iemand zich boven zijn financieel kimnen verbindt met epn zondigen tegen het negende gebod? En later? Wanneer de nood aan den man komt en betaling wordt geëischt? Hoe menigmaal wordt er dan niet gezocht naar wegen en gezonnen op middelen ter ontkoming aan de consequente naleving van de vroeger aanvaarde verbintenis? Dat heet dan: „handig" zaken-doen, maar in den grond is het niet anders dan een overtreding van het derde gebod eerst en daarna van het achtste. —• Eerlijkheidshalve moet hierbij gevoegd worden, dat die pogingen niet altijd ondernomen worden door de slachtoffers zelve, maar door de besturen van de vennootschappen, e.d.; dus door de lasthebbers; vaak zonder medeweten, althans begrijpen van de lastgevers. Misschien zouden de laatsten de handelingen der bestuurders niet eens goedkeuren. Niettemin: ide moraal is dan weer eens geschonden en mogelijk ook de naam Gods gelasterd.

Daarom. moge wel ieder toezien of in zijn eigen ondernemen iets is, dat hem te een of anderen tijd in een zoo groote verlegenheid brengen kan, dat hij door dat „iets" nu te handhaven, later moet getuigen zichzelf in verzoeking te hebben geleid. Hij ruime liever, zij het met verlies, dat „iets" uit den weg. Hij staat dan oprechter tegenover zijn „naasten" èn God.

A. SCHILDER.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen