VAKWETENSCHAP EN PRAKTIJK

BijIielsGiie-Zeevaart.

VI.

Ondergorden of omgorden? (l.)

In hel derde deel „Van Jeruzalem naar Rome" schrijft Dr B. Wielenga, dat „wanneer men de publicaties van de vakTsundigen op scheepvaartgebied en ook van de kenners op het terrein der exegese met elkaar vergelijkt, men schier nergens overeenstemming in bijzonderheden ziet. Telkens stuiten wij bij Lucas op uitdrukkingen, die voor ons schemerig zijn."

„Eén voorbeeld: Wat het ondergorden van schip (27:17) beteekent, weet niemand. Er zijn minstens drie deskundige (!) verklaringen. Het is of de Schrift souverein lacht om onze archaeologische wijsheid en de wijzen verwijst naar hetgeen zij zelve als Gods bevel van de openbaring vermeldt" .... 1)

Naar liet ons wil voorkomen maakt Dr Wielenga zich van de kwestie „ondergorden" — een kwestie die weliswaar voor de exegese van dit hoofdstuk juist om haar onzekerheid tot de moeilijkste gerekend moet worden — wel wat al te gemakkelijk af. Het is juist, dat naar het woord van Prof. Bavinck „de Bijbel geen handboek is voor geschiedenis" 2), en derhalve ook niet een leerboek voor practische zeevaartkunde. Maar het is evenzeer waar, dat de exacte mededeelingen in de Schrift — dus ook de nautische gegevens van Hand. 27 — grondig mogen worden bezien. Waarom zou God ze anders hebben laten opteekenen?

Vanuit dien gezichtshoek willen we trachten de vermelding in vers 17 — schip ondergordei — nader te belichten. s D

Het is thans nog ©en veel voorkomend en mete orologisch verklaarbaar verschijnsel, dat zee lieden, na kaap Matala op Zuid-Éreta gepasseeii te zijn, gaande om de west, tegen den avotii vooral in het najaar, stormweer kunnen verwacl ten. Zoo is ook het schip waarop Paulus zich be vond in den avond van d'en dag nadat het vai Kalo Limniones vertrokken was, voorbij Kaap Ma tala door een storm overvallen. Ze komen ondei het eilandje Clauda. Het gelukte hen — hoewi „met moeite" (mólis) — de boot te hijschen. Te vens nemen ze de gelegenheid waar, het schi| te ondergorden. Ze gebruiken „alle behulpselen" Volgens den Griekschen tekst {Nestle) staat hi«i „boetheiai" — i-eddingsmiddelen. Barde leest *): „u het algemeen werktuigen en lieden die werken" Even heb ik bij „reddingsmiddelen" gedacht aai al het touwwerk dat benoodigd was voor de gor ding van het schip. Echter daarvoor zullen wel voldoende trossen hebben gehad. Maar kaï het ook niet zoo gelezen worden: „bereiden ons op alles voor en ondergorden het schip". S w w m

Ze waren n.l. van Schoone Havens vertrokken toch slechts om naar Phenix te gaan. *) Een varen. Het schip was dus bij vertrek niet wat meïj noemt zeeklaar. Alles wijst hierop. Ze zouden immers gaan overwinteren. °) De boot die bij heil vertrek gebruikt was dreef nog achter het schip aan. Bij Phenix moest het weer dienst doen. En op •een storm waren ze in het geheel niet verdachl Het was immers zuidelijke wind. s) De noordooster! storm overvalt hen dan ook. En nu ze kans hebbeul gezien ©enige beschutting onder Clauda te vinden, gebruiken ze hun tijd. Zij hijschen de boot. Ze| nemen „alle voorzorgsmaatregelen die noodig zijn' (boetheiai) en ondergorden het schip. 'Ondergordeji is dan één van de maati-egelen.

Tot hier behoort het 17de vers bij het voorgaande. Want beide manoeuvres: de boot hijschen] en het schip ondergorden konden — met andere voorbereidingen — worden uitgevoerd omdat ze in lij van genoemd eilandje lagen. Wiat daarna in het 17de vers volgt, had plaats nadat ze weeij zee in waren gedreven.

Wat wil nu zeggen: een schip ondergorden? - Hoi werd die handeling uitgevoerd en hoe hebben , we| daarin vers 17 te verstaan?

Prof. Bavinck heeft eens gezegd, dat „iedere ver-; taling eigenlijk ook weer een verklaring van de: Schrift is."')

Door verschillende vertalingen van den Bijbel of gedeelten daarvan naast elkaar te leggen kaï; men voor de exegese vaak tot verrassende resul-| taten komen. Vooral is daarbij van belang, indien; men kan nagaan, wat de overzetters ertoe gebrachl hebben een bepaalde vertaling voor te staan. Ver-

^SÏjï^^^VCTwë^gen zijn daarbij van invloed: De overzetting moet o.a.:

lo. in overeenstemming zijn met den Geest der Schrift; 2o. in overeenstemming zijn met den tijd waarin het gebeurde plaats had; 3o. een zuivere weergave van de feiten zijn; 4o. zoo getrouw mogelijk aan den grondtekst beantwoorden.

Dit overgebracht op het „gorden van schip" brengt tot het volgende resultaat:

lo. Zooals „Tekst en UiUeg" die geeft.») Prof. de Zwaan vertaalt vers 16 en 17 (gedeeltelijk) aldus: , ...slaagden wij er met groote moeite in desloep meester te worden, bij het ophalen waarvan zij als hulpmiddel gebruik maakten van strikken, die zij onder het vaartuig lieenvierden".

De Leidsche hoogleeraar verklaart deze overzetting nader door te zeggen, dat „van „omgorden" van het schip zelf — een groot zwaar vaartuig — met kabels, onderdoor, geen sprake is. Was het toen reeds zoo wrak geweest, dan was het bij de stranding tot spaanders geslagen, als — het niet reeds lang daarvoor was vergaan. Wat men aan boord van zulk een groot vrachtschip, dat 276 koppen telde, met een omgordingsmanoeuvre ooit voor practisch nut bereikt zou hebben, is moei^ lijk te zeggen." ^)

In „Tekst en Uitleg" wordt de zaak zoo bezien: dat men niet het groote schip ondergordde, maar, dat om de boot, vertikaal, een soort „gording" werd gelegd, tot strop gemaakt (strikken, vert. de Zw.) waaraan de boot binnenboord werd geheschen.

Deze voorstelling van zaken is technisch uitvoerbaar, kan hebben plaats gehad en heeft zoo noo'dig nog plaats.

Viergelijkt men echter deze commentaar met veï-tallngen van bepaalde Fransche, Duitsche of Engelsche herkomst, de Statenoverzetting, den Leidschen Bijbel, of ook met het Grieksch bij Nestle^ dan komt mien tot een ander resultaat.

Alle genoemde Bijbelvertalingen n.l. maken in vers 16 en 17 onderscheid tusscben boot en schip.

Vers 16: Konden wij nauwelijks de boot machtig worden.

Vers 17: Het schip ondergordende.

Vers 16: Fransch: chaloupe; Luther: Kahn; Oxford-bible: boat; Leidsche: boot; Nestle: skaphè.

Vers 17: Fransch: navire; Luther: Schiff; Oxford-bible: ship; Leidsche vertaling: schip; Nestle: ploion.

Blijkens deze tekstgetuigen wordt in vers 16 niet medegedeeld hoe de boot geborgen werd, maar dat ze in veiligheid werd gebracht. Terwijl het 17de vers zegt, dat ze het schip ondergorden.

Als vanzelf komen we nu aan de tweede opvatting van dit Schriftgedeelte, meer speciaal vs. 17.

Een schip ondergorden is: de romp vertikaal verstevigen. Dit is iets anders dan een schip o m gorden. In het laatste jeval wordt het casco horizontaal gesteund.

Alle bovengenoemde B, ijbels lezen ondergorden. Dit is te merkwaardiger, daar noch in de Oudheid noch in later en tijd een voorbeeld van deze poging tot behoud bekend is. Hloewel men deze handeling niet uitgesloten moet achten.

1) Blz. 404.

2) Citaat uit Horizon, Ie jaargang, no. 11/12, blz. 243.

3) Barde, Commentaar op de Hand. der Apost., blz. 343.

4) Hand. 21:12.

5) Hand. 27:12.

6) Hand. 27:13. I

7) Prof. Dr H. Bavinck, Magnalia Dei, blz. 119.

8) Tekst en Uitleg, De Hand. der Apostelen, 2e druk, blz. 69.

9) Tekst en Uitleg, De Hand. der Apostelen, 2e druk, blz. 154.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen