DOORBRAAK.

Ill (SLOT).

Welnu, geleid door den Prediker, dat is dus: geleid door het Woord Gods, kimnen wij nu oog hebben voor den cirkelgang in het menscheUjk leven, voorzoover het zichzelf afsluit in deze bedeeling, ook in het staatkundige.

We zien den kringloop in het volkerenleven, waar de eene wereldheerschappij plaats maakt voor de andere, waar de dictatuur roept om democratie, en de democratie weer uitloopt in dictatuur, waar de conservatieve en de radicale, de behoudende en de vooruitstrevende, beurtelings den toon aangeven, en waar niets nieuws onder de zon is, omdat we alle staatkundige ideeën van tegenwoordig, hoezeer men den mond vol heeft van vernieuwing, terug kunnen vinden in vroeger tijd. De nationaal-sociaüstische ideeën van Hitler c.s. werden in wezen al aangehangen door Bisnoarck, den stichter van het Duitsche rijk, en deze was op zijn beurt weer een kind van de Fransche revolutie, die van voCkssouvereiniteit ging tot staatssouvereiniteit: de staat de beheerscher en weldoener van het gansche leven. En de roep om eenheid is ook al niet van de twintigste eeuw. Ook in de negentiende eeuw werd verdedigd, dat alle menschen één kunnen zijn in het nastreven van het goede en ware en schoone, in het najagen van menscheUjke deugden. Wanneer in 1857 Groen van Prinsterer pleit voor weglating .van het woord „christelijk" uit de wet op het lager onderwijs, waar deze zegt, dat de openbare school moet opleiden tot Christelijke en maatschappehjke deugden — daarvoor pleit, omdat deze bena-• ming niet past voor een school die volkomen godsdienstloos wil zijn, die ruimte wil bieden ook voor Israëlieten, dan zegt een woordvoerder van de Israëlieten, dat hij wel bezwaar zou hebben tegen: christelijk beginseil, maar niet tegen: christehjke deugden. Deugd is niet een zaak van leerbegrip, maar van practisch handelen, en dan is ook hij een „zedekundig christen", hij is ook voor eerlijMieid, waarheid, gerechtigheid enz. (vgl. mr P. J. Oud, Honderd Jaren, blz. 60). Dus de deugden van christen en humanist zijn precies dezelfde, al worden ze door hen verschillend gefundeerd. En zoo wil hier zelfs een Jood nog wel christen heeten, en zijn kinderen wel sturen naar een school die opleidt tot christelijke deugden. CJhristelijke deugden zonder den Christus, zegt Groen.

Dus niets nieuws onder de zon, cirkelgang.

Deze cirkelgang wordt doorbraken door het Koninkrijk Gods.

Het Koninkrijk Gods doorbreekt de spanning tusschen de wereldrijken en de opeenvolging van de verschillende wereldheerschappijen, omdat het vestigt de eeuvidge heerschappij van Jezus Christus.

Het Koninkrijk Gods doorbreekt de spanning tusschen en de afwisseling van democratie en dictatuur, omdat het vestigt de dictatoriale, totalitaire heerschappij van Christus, maar door Zïïjn gêniade het hart van den mensch zoo ombuigt, dat deze vrijwillig, in vrijheid zich aan die heerschappij onderwerpt.

Het Koninkrijk Gods doorbreekt het onderscheid tusschen en de afwisseling van conservatief en radicaal, omdat het zoo conservatief is als het maar kan, daar het Gods schepping redt en behoudt, doch tegehjkertijd zoo radicaal als het maar kan, daar het de wereld heenvoert naar de vernieuwing van hemel en aarde.

Dat is geheel iets anders dan de doorbraak waar in onzen tijd zoo druk over gesproken en gesdhreven wordt. De doorbraakmenschen zien twee hoofdpartijen : rechtsch en linksch. De eene noemt zich christelijk, . de andere doet dat niet. Volgens hen is het nu zoo, dat beide partijen partijen zijn van déze bedeeling, afgesloten binnen dit aardsche leven — want óf de godsdienst mag niet meespreken in. de staatkunde, óf het Koninkrijk Gods heeft geen blijvende aanraking met dit leven —. Die antithese moet verdwijnen. Er moet gezocht worden naar een hoogere eenheid, die alUen ia eenzelfde partij kan vereenigen, waarbinnen dan hoogstens nog een nuanceverschil kan bestaan tusschen Jwhoudend en vooruitstrevend.

Maar deze doorbraakmenschen doorbreken zoo den kringloop niet. Zij blijven er juist in bevangen. Zij komen niet boven het vergankelijke van deze bedeejing uit. En zoo houden zij in stand den cirkelgang van democratie en dictatuur, van vrijheid en gezag, van conservatief en radicaal. Van doorbraak is geen spra, ke.

De doorbraak is juist dit, dat er door Gods genade menschen zijn, die God vreezen en die ook in de staatkunde Gods Koninkrijk tot gelding willen brengen.

De doorbraak is juist dit, dat er antithese is, dat er vijandschap gezet is tusschen vrouw en slang en beider zaad; dat Gods verbond er is, de band tusschen hemel en aarde, dat Jezus Christus er is, het V 1 e e. s c h geworden Woord, Die het leven, ja, dit leven verlost. *

En nu gaan we de antithese verstaan. Nu zien we, dat de antithese niet is het tegenover elkaar staan van twe£ principieel op één lijn staande partijen, beide met dezelfde rechten in het volksleven, echter met een verschillenden kijk op de dingen, met verschillende idealen en wenschen, geboren iti het menschelijk hart.

De antithese is niet een kwestie van tweeërlei meening, tweeërlei visie, tweeërlei opvatting, tweeërlei ideaal, opkomend uit karakter, aanleg, nailieu, levensomstandigheden, kortom opkomend uit den mensch, en daarom bevangen blijvend binnen deze bedeeUng.

De antithese is dit, dat er een partij is, wier denkbeelden, ook politiek, opkomen uit het menscheïijk hart, en wier idealen door den mensch gemaakt zijn, welke denkbeelden en idealen dan ook begrepen zijn in het leven van deze bedeeling, daarin zijn afgesloten; en dat er een andere partij is die hier beneden op aarde wil buigen voor de normen van het Koninkrijk Gods dat van boven is, maar door Gods genade hier gebracht, welke normen geen groepsnormen zijn, maar betamend voor alle menschen.

Vrees God, zoo zegt de Prediker, en houd Zijne geboden, want dit betaalmt allen menschen.

Daar hebben we de doorbraak door de partijverspllintering en de partijtegenstellingen.

Er is inderdaad een gem.eenschappelijke basis voor alle menschen om daarop tesamen te bouwen aan het leven, ook aan het welzijn van. land en volk. Deze gemeenschappelijke basis is dat God regeert, dat God Koning is, dat God Zijn wetten geeft en afkondigt en dat allle menschen aan deze wetten behooren te gehoorzamen.

Wie een politiek voert in gehoorzaamieid aan Gods geboden, die voert niet een partijpolitiek, politiek vaji en voor een part, een deel van het volk, die voert waarlijk een algemeen-menschelijke politiek, want Gods geboden gehoorzamen betaamt allen menschen.

Zoo alleen kan de versplintering doorbroken worden. En dit is principieel doorbreking daarvan, dat we bezig moge* zijn aan den opbouw van een christelijke politiek, gelijk het doorbreking is van de versplintering in de kerk, doorbreking van de pluriformiteitsgedachte, dat wij door Gods genade mogen pretendeeren te zijn de ware, de wettige kerk, zoo ruim als het Woord Gods ruim is en zoo eng als het Woord Gods eng is, terwijl we de andere „kerken" niet erkennen aJls kerk, doch haar kwaUficeeren als „secte" of hoe dem ook. Wie denkt in pluriformiteitscategorieën, is bevangen jri den kringloop. Die ziet in den loop der historie het ontstaan van vele en velerhande „kerken". Eprst was er de algemeene christelijke kerk, later kwam de splHtsing in Oost en West, weer later het ontstaan van de kerken der Hervorming, naast de R.K. kerk, in de 19de eeuw ontstonden de Gereformeerde Kerken, en nu hebben dan de „bezwaarden" er nog een kerk bij gemaakt. Aldus het beeld in iniwe trekken.

De algemeene christelijke kerk is bij dit beeld uit het gezij^t verdwenen, zij is geworden tot een geheimzinnigen achtergrond en ondergrond en kern van allle deze meer of minder zuivere kerken.

Dit is de kringloop: opgaan, blinken en verzinken; de eene „kerk" gaat, dè andere komt, de eene wint aan belangrijkheid, de andere zinkt weg. —

Maar er is doorbraak van dezen gedachtencirkel. Die doorbraak is dit, dat er een kerk is die door Gods genade-naar Gods architectuur bouwt aan de kerk.

op de basis van Gods Woord, niet breeder dan dat is, en ook niet smaller, niet ongeloovigen vergaderend, gelijke de Hervormde „kerk", en niet géloovigen verstrooiend, gelijk de synodalistische „kerk", maar waarlijk: de vergadering der géloovigen. Dat is alleen maar de kerk, dat is de algemeene christeJijke kerk, hier in Sappemeer en in Diever en in Amsterdam, waarbij het allen géloovigen betaamt te hooren, omdat ieder schuldig is ziüh te voegen bij de ware kerk. ^)

Doorbraak ook in de politiek, dat wij vormen niet een partij-van-beneden, maar dat we hier beneden door Gods genade mogen vormen een partij-van-boven, omdat het Koninkrijk Gods gekomen is in deze zondige wereld. ^

Dat zuUen.we dan in het organiseeren altijd moe-^ ten vasthouden. Wij vormen niet een partij, op één' lijn staande met andere partijen; en onze menschen in de Kamer zijn geen vertegenwoordigers van een partij, om de belangen en idealen en "wenschen: dier partij naar voren te brengen. Onze menschen vertegenwoordigen het volk, en de i)olitiek, die luistert • naar Gods gebod is waarlijk algemeene politiek in het waarachtig belang van land en volk, omdat het allen menschen betaamt Gods geboden te gehoorzamen.

Dat zullen we altijd in het geloof moeten vasthouden. Want alleen door het geloof hebben wij menschen-beneden deel en gemeenschap aan het Koninkrijk-Gods-van-boven. En düs moet er altijd de worsteling zijn om in gestage actieve binding aan het Woord dit karakter tei bewaren. Ontbreekt dat, dan worden we tot ^n partij met eigen wenschen en idealen, met eigen „beginselen" en doelstellingen, gelijk ook andere partijen hebben.

Deze doorbraak zal ons moeten bezielen in ons politieke leven.

Wij weten daarbij, dat in deze bedeeling de doorbraak nog voorloopig is. Als Christus komt op de wolken maakt Hij de doorbraak definitief. Dan vindt de antyhese haar eind. Niet door opheffing van de tegenstelling in een hoogere eenheid, maar door volkomen overwinning van het zaad der vrouw over de • slang met haar gebroed.

2) De doorbraak in de Hervormde kerk is geen doorbraak, omdat men daar de antithese tusschen rechtzinnig en vrijzinnig wil opheffen in een hoogere eenheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen