Over de verhouding tusschen de ambtelijke verzorging der militairen p^K te velde en den arbeid van de Gereformeerde veldpredikers

Over de in dezen titel genoemde zaak ontving de raad van de Gereformeerde kerk te Batavia een vraag van een onzer veldpredikers met het verzoek zich hierover onomwonden uit te spreken.

De kerkeraad heeft aan dit verzoek voldaan in een antwoordschrijven en heeft tevens besloten door publicatie van dit antwoord in Gereformeerde Stemmen €n in De Reformatie aan zijn ^oordeel over deze materie algemeene bekendheid te geven. Het komt den raad nl. noodzakelijk voor, dat over zijn standpunt in dezen geen enkel misverstand noch naar de eene noch naar de andere zijde bestaat of blijft bestaan, en dat ook in Nederland precies geweten wordt wat de kerk van Batavia in dezen wil. -

Aan ondergeteekende werd verzocht de publicatie te willen verzorgen. Aan dit verzoek voldoende laat ik hier eerst volgen de redactie van de tot de kerk van Batavia gerichte vraag, zooals die door den vraagsteller gegeven werd, en daarna het door den kerkeraad gegeven antwoord. Ten overvloede wijs ik er vooraf echter nog op dat het door Batavia gegeven antwoord niets wenscht af te doen van — laat staan dus in de plaaLs komen wil voor — de door Batavia afwijzende meening over het huidige instituut tot geestelijke ver-Eorging der militairen. Echter uitgaande van het feit, dat tüer momenteel vier gereformeerde legerpredikanten zijn heeft Batavia haar gedragslijn te bepalen en zich af te vragen hoe deze legerpredikanten op verantwoorde wijze kunnen ingeschakeld worden in de jambtehjke verzorging van de militairen te velde.

Nu volgen dan de gewisselde stukken. De vraag van den hier bedoelden legerpredikant aan Batavia luidde:

„Indertijd heeft de kerkeraad aan de leden der Geref. kerk (vrijgemaakt) die in militairen dienst zijn geadviseerd geen deel te nemen aan de godsdienstoefeningen en anderen arbeid der geestelijke verzorging door de veldpredikers verricht. Nu is mijn vraag of de kerkeraad bij het geven van dit advies ook heeft gedacht aan onze 4 veldpredikers, die momenteel hier in legerverband werkzaam zijn.

Is het de bedoeling de vrijgemaakte jongens zich ook te doen onttrekken aan onzen arbeid?

Dus dat ze evenmin des Zondags komen in bijeenkomsten waarin door ons wordt voorgegaan. Dit is geen theoretische kwestie maar een concreet geval dat zich bij mij voordoet, 'k Zou graag zien dat de kerkeraad zich hierover, en onomwonden, uitsprak, om zoodoende een duidelijke situatie-teekening te krijgen in onze onderlinge verhouding, die m.i. bevredigend kan worden genoemd".

Tot zoover de vraag. En nu dan het antwoord van de kerk van Batavia:

Gereformeerde Kerk Batavia

Adres: Salatigaweg 4 Scriba: P. J. Rijper Den Weleerwaarden Heer Ds J: M. Kroes, majoor Brlgadeveldprediker Cheribon.

Weleerwaarde Heer en Broeder, Batavia, 30 Maart 1949.

De kerkeraad ontving via uw schrijven aan br Bolhuls uw vraag om. zich onomwonden uit te spreken over de bedoeling van ons advies aan de leden onzer kerk om geen deel te nemen aan de godsdienstoefeningen en anderen arbeid der geestelijke verzorging door de veldpredikers verricht. U vraagt of bij dit advies ook aan de vier hier vertoevende Gereformeerde legerpredikanten is gedacht. U vraagt of het de bedoeling van onzen raad is de vrijgemaakte jongens zich ook te doen onttrekken aan hun arbeid, dat ze dus evenmin des Zondags komen in bijeenkomsten, waarin door hen wordt voorgegaan.

Voor de raad op deze vraag een antwoord geeft wU hij eerst zijn waardeermg erover uitspreken, dat u zijn oordeel over deze zaak vraagt, om zoodoende tot een duidelijk© sltuatleteekenlng te komen in onze onderlinge verhouding. Ook de raad acht het noodlg tot zulk een duidelijke sltuatleteekenlng te geraken, omdat juist dan het kan komen tot een vruchtbare samenwerking tusschen u en ons.

Thans tot beantwoording van uw vraag komend acht de raad het noodzakelijk er op te wijzen, dat dit antwoord zijns inziens alleen gegeven kan worden met een duidelijk inzicht in uw positie als legerpredikant en uw door die positie gekwallflceerden arbeid eenerzljds, en anderzijds in de kerkelijke positie van onze m'lltalren te velde.

Wat nu het eerste betreft: de eenlg verantwoorde wijze waarop u in uw positie als legcrpredikant des Zondags het woord Gods kunt spreken Is het houden van een evangellsatiedienst. Gelijk ook uit uw eigen weigering onx in die diensten den zegen uit te spreken en het avondmaal te bedienen blijkt, hebben die bijeenkomsten niet het karakter van ambtelijke bediening des woords tn de vergadering der geloovigen. Het is daarentegen uw taak degenen die u hooren te vermanen in gehoorzaamheid aan het door u gesproken woord Gods zich te voegen bij de vergadering der geloovigen die voldoet aan de elschen zooals die zijn beleden in art. 27—29 NGB en den Heldelbergschen Catechismus 'Zondag 21.

Aangaande het tweede valt te constateeren dat de kerkelijke positie van onze militairen te velde blijkt uit hun kerkelijke attestatie. Het zijn leden van Christus' kerk die zich reeds gevoegd hebben bij de zooeven genoemde vergadering der geloovigen. Zij behoeven niet meer te worden toegebracht. Zij zijn reeds in de schaapskooi van Christus vergaderd. Hun roeping is het derhalve zich ook te velde des Zondags naar hun vermogen gehoorzaam te toonen aan het vierde gebod, dat van hen vraagt inzonderheid op den rustdag tot de gemeente Gods naarstig te komen. Zijn zij door hun militairen dienst verhinderd de diensten hier ter stede of in eenlge andere stad bij te wonen, dan is het hun roeping om des Zondags als leden van een kerk met elkander gemeenschap te onderhouden door het vormen van kringen, waarin preek gelezen wordt.

Op die wijze kunnen zij des Zondags oefenen de gemeenschap der heiligen als leden van de kerk van Christus. Letten wij nu op deze twee zaken (uw positie als veldpredikant, waardoor het karakter van uw arbeid — evangellseeren — Is bepaald, en het kerklld-zijn van de vrijgemaakte militairen ook uit uw bataljon) dan volgt daaruit, dat deze broeders ook in uw bataljon onverkort staan voor den eisch van het vierde gebod en als leden van Christus' kerk met elkander de gemeenschap der hel-Ugen moeten oefenen.

Daaruit volgt echter niet dat zij ook niet uw diensten zouden mogen bezoeken, zoo dikwijls zij die kunnen bereiken. Mits dit maar niet te kort doet aan wat voor alle 'dingen hun taak is: elkander stichten in de onderlinge bijeenkomsten.

In verband hiermee zien wij een prachtige mogelijkheid van sa, menwerküig tusschen u en ons. U bent Immers gebleven predikant van een onzer gereformeerde kerken in volle rechten. Indien dus uw arbeid in het bataljon dit ook practlsch mogelijk maakt — wij weten dat die veelomvattend Is, en we erkennen dat krachtens uw aanstelling tot iegerpredlkant uw krachten eerst voor die taak worden gevraagd — zou in uw geval de kerk van Semarang (want Cheribon ressorteert daaronder, u gelieve daar nota van te nemen) u kunnen ultnoodlgen ambtelijk uit haar naam de vrijgemaakte jongens in uw bataljon te verzorgen. Dit zou naar onze overtuiging mede kunnen beteekenen, dat u in de kringen der vrijgemaakte militairen ambtelijk het woord Gods bedient en ook op gezette tijden het sacrament van het heilig avondmaal uitreikt. Mocht u tegen dit ambtelijk optreden zonder aanwezigheid van dragers van het bijzondere amt)t bezwaar hebben, dan blljft In elk geval voor de Zondagen over de mogelijkheid van het spreken van een stichtelijk woord.

Wij kunnen ons echter voorstellen dat uw arbeid in het bataljon zoo omvangrijk is, dat u geen kans ziet ook nog op te treden in den vrijgemaakten kring. In dat geval zouden wij zeker geen vrijmoedigheid hebben onze leden te verbieden u te hooren in uw evangellsatlebijeenkomst In het bataljon, mits maar daarvan niet het gevolg Is dat de kringbijeenkomst wordt nagelaten. Indien dus het eerste dat noodlg is, gedaan wordt: preeklezen in den kring, behoeft zeker het bezoeken van uw bataljonsbijeenkomst niet te worden nagelaten. Uwerzijds zal er dan den jongens voortdurend op te wijzen zijn dat de bataljonssamenkomst geen kerkdienst is, en dus in geenen deele van de plicht tot onderling preeklezen van kerüleden ontslaat, integendeel, dat ook uw evangelisatiewerk naar de kerk wil lelden. Op die wijze is er voor wat den arbeid op den Zondag betreft een schriftuurlijke verantwoorde wijze van hartelijke samenwerking aanwezig.

Wat uw arbeid' in de week betreft: o.i. kan het geen bezwaar opleveren, dat onze jongens bij u ter catechisatie gaan. Dit zou geen aparte cateclilsatie hoeven te zijn als u die ook in het bataljon maar aankondigt als te zijn een catechisatie die ultteraard leiden wil tot het doen van geloofsbelijdenis in één der kerken van Jezus Christus, waarvan de adressen in Indië en Nederland u niet onbekend zijn. "Voor het houden van zulk een catechisatie zou ultteraard, daar u zich op het ressort van de kerk van Semarang bevindt en catechiseeren ambtelijk werk Is een verzoek aan uw adres van den raad dier kerk noodzakelijk zijn.

Aangaande het bezoeken van dagsluitingen onder uw leiding valt op te merken, dat ook dat geen bezwaar hoeft op te leveren. De leden onzer kerk kunnen geen bezwaar hebben gebedsgemeenschap met u te belijden, en doen dus niets onwaarachtlgs wanneer zij naar uw woord luisteren en hun gebed door u laten vertolken. Naar het oordeel van den kerkeraad zal ook het thema der kerkelijke gehoorzaamheid op die dagsluitingen dienen te worden aangeslagen.

Naar wij vertrouwen is U. ons antwoord op de door u gestelde vraag onomwonden en duidelijk gegeven. Van harte hopen wij dat u in de in dezen brief gewezen koers met ons wilt samenwerken tn de ambtelijke verzorging van de leden onzer kerken te velde.

Om het gewicht van de door u aan de orde gestelde zaak zenden wij een afschrift van dezen brief aan de kerken in Indië, aan de andere legerpredikanten en aan al onze contactadressen.

Met heilbede en broedergroeten,

w.g. J. P v. d. STOEL Jr., Praeses.

P. J. RIJPER, Scriba.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen