Op verstrooidenreis

Den volgenden morgen ging het per vliegtuig naar Djocja, toen nog bezet door de nederlandsche troepen. Op de vlucht naar die stad gaf de bemanning weer eens een echt staaltje K.L.M.-service weg. Op een gegeven moment zwenkte het vliegtuig in een tamelijk scherpen bocht, en de passagiers die aan de benedenzijde van de helling hun plaats hadden, zagen vlak onder zich den Boroboedoer, den grooten hindoetempel met zijn tallooze gangetjes en poortjes. Het toestel vloog zoo laag over het bouwwerk heen, dat deze gangetjes en poortjes duidelijk te onderscheiden waren. Tweemaal maakte de piloot een rondje boven het machtige monument, den tweeden keer hadden ' de passagiers van de andere zijde het zicht. Zelf bevond ik me twee keer aan de lage zijde, maar dat kostte me bijna tol in het scherp hellende vliegtuig. Ik moest gauw op mijn plaatsje gaan zitten om weer tot mezelf te komen en van een draaierig gevoel te worden verlost. Intusschen gaf dat gelegenheid om de gedachten terug te laten gaan naar het lustrum van F.Q.I., kort na de vrijmaking van kerk en school. Ik zag weer voor me een groote zaal (want ik zat achteraan) en op het podium stond Ds Stam, nu te Ermelo, en deed wat op zulk een feest eens students is: hij imiteerde een prof. Niet een vrijgemaakte prof. Want ook de proffen van de Oudestraat kregen een beurt. Of dat nu te veel eer was of niet, voor die proffen dan, het gebeurde. En Ds Stam imiteerde prof. J. H. Bavinck, gevende zijn allerindividueelste expressie aan zijn allerindividueelste emotie, zooals die hem kwamen beroeren, staande op den Boroboedoer. Ik ben maar blij, dat ik niet op het bouwwerk stond, maar er snel overheen vloog. Veronderstel dat ik er op gestaan had, wie weet had ik ook zoo'n bevlieging gekregen. Je kunt toch maar nooit weten welke machten van Het Al je dan te pakken krijgen en wat je microcosmos begint uit te spoken als hij in aanraking komt met een voorstelling van den macrocosmos. Naar de imitatie van Ds Stam te oordeelen moet zooiets erg griezelig zijn

We kregen nog meer moois te zien tijdens dezen vliegtocht. De piloot vond het nl. oorbaar op een hoogte van nauwelijks vijf meter te gaan vliegen. Dat is een pracht sensatie om meer dan één reden. Om te beginnen realiseer je je dan pas m.et welk een enorane snelheid het vliegtuig door het luchtruim suist. Als het vliegtuig hoog gaat merk je daar niets van, omdat je alle oriëntatie tot ervaring van de snelheid verliest. Laag is dat natuurlijk heel anders. Als je laag vliegt kan alles veel beter worden waargenomen. Een minuut of twintig lang vlogen we op deze geringe hoogte over de uitgestrekte vlakte van de rijstvelden van Midden-Java. Het prachtige groen van den jongen aanplant strekte zich als een reusachtig tapijt onder ons uit. Dit maakte dezen vliegtocht tot een van de mooiste dien ik ooit gemaakt heb. En dat zijn er langzamerhand nogal wat. Ik kan niet nalaten hier lof te spreken voor wat de K.L.M, in de jaren na den oorlog heeTt gepresteerd om het luchtverkeer ook in Indië op te bouwen. In 1947 nam de K.L.M, deze taak over van het oude KNILM (Koninklijke Ned. Indische Luchtvaartmaatschappij). Zij kreeg toen de beschikking over het materiaal van het zoogenaamde 19th squadron, een af deeling transportvliegtuigen (Dakota's) die van een noodaccommodatie voor passagiersvervoer werden voorzien. Dat zijn de zoo befaamd geworden luchtbedja's waarover ik al eens eerder schreef.

Uitteraard is het gerief in zoo'n toestel heel wat minder dan in een modem expres voor het verkeer gebouwd toestel. Toch doet de K.L.M, alles om ook in 1 de luchtbedja's het reizen zoo aangenaam mogelijk te 3 maken. Zoo werden op de harde stalen banken kussens voor zitting en rug aangebracht. En op eiken 1 vliegtocht van eenigen duur zorgt de steward of stewardess voor ververschingen en versterkingen van 1 uitstekende kwaliteit. De service van de K.L.M, in dit opzicht is internationaal vermaard. Trouwens ook in 1 elk ander opzicht. Het personeel van de maatschappij j wordt daartoe met zorg gekozen en geïnstrueerd. Het wordt gerecruteerd uit menschen, die doorgaans heel 1 wat meer hebben moeten doorloopen dan alleen de lagere school, de koeli's natuurlijk uitgezonderd. Met name wie de Indië-route gevlogen heeft weet hoe de 3 maatschappij alles doet om het den reizigers zoo gemakkelijk en aangenaam mogelijk te maken.

Er kan gevraagd worden waarom in 1949 nog zoo veelvuldig gebruik moet worden gemaakt van de luchtbedja, en waarom de K.L.M, op het goed rendeerende interinsulair bedrijf geen grooter aantal moderne verkeerstoestellen heeft ingezet (een beperkt aantal D C 3's zijn sedert 1949 in gebruik, zeer geriefelijke toe-D B ) stellen). De politiek onzekere situatie zal daar wel debet aan zijn. Men kan het de maatschappij niet kwalijk nemen, dat zij kostbaar materiaal aanschaft zoolang het niet zeker is dat haar concessie ook onder de RIS gehandhaafd blijft.

Zonder de K.L.M, zou al mijn arbeid in dezen archipel sinds 1947 niet mogelijk zijn geweest. In '47 kon in drie maanden tijd niet alleen de afstand Amsterdam-Batavia vice versa worden-afgelegd, maar bovendien vrijwel den heelen archipel door d.e belangrijkste centra van ons kerkelijk leven worden bezocht in een verbUjf van eenigen duur. Destijds werd luchtgewiis bereikt: Bandoeng, Semarang, Soerabaja, Makassar, Koepang, Waingapoe (op Soemba), terug naar Soerabaja en Batavia, en daarna: Medan, Padang en Palembang.

En sedert '48 de Sumatralijn tweemaal geheel, Palembang-Djambi éénmaal inbegrepen; voorts Bandoeng verscheiden keeren (eens per maand als ik te Batavia ben) dan weer Semarang (tweemaal), Djocja, Soerabaja, Makassar, Menado, Bandjermassin en Balikpapan. Wie zich nu realiseert dat alleen de afstand Batavia-Semarang al gelijk staat met ongeveer die tusschen Amsterdam-Parijs kan zich eenig idee vormen van het groot aantal kilometers dat op deze wijze werd genomen.

Van de zijde van de K.LJM. ontvang ik alle m-edewerking. Nog nimmer werd een Boeking op den gewenschten datum geweigerd, ofschoon de vraag nog steeds enorm groot is; nog nimmer werd ik van de passagierslijst geschrapt (wat wel gebeuren kan, als reizigers met reizen van groote urgentie zich melden, dan moeten anderen plaats ruimen). M.a.w. de maatschappij erkent ten volle de urgentie van mijn werk, en altijd hebben de op elkaar aansluitende boekingen geklopt.

De K.L.M, wordt mij vertrouwd. De chef van den vliegdienst te Batavia, Mulder, was captain op de skjTnaster die me naar Indië bracht, zijn tweede piloot Rombach vloog me later meer dan eens door den Archipel, en bij hem thuis ben ik welkom. In Djambi ontdekte de piloot Sein, uit de veenkoloniën afkomstig, me: hij is een vrijgemaakte broeder. De heeren Huizing, Nasse, Vitringa, Wisse (een kleinzoon van den prof) zijn goede bekenden geworden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen