Interkerkelijkheidrmisère:doorbraak....

We wilden juist 'n vervolg g'even op onze *»* van twee weken geleden in verband met 't gedenkboek der S.S.R., toen we op de hoogte gesteld werden van een scheuring in S.S.R., die m.i. duidelijk laat zien, hoe ver de üiterkerkelijkheldsleus al voortgeschreden is in de benevelüig der geesten.

De strijd in de Socletas Studiosorum Reformatorxun omtrent het gereformeerd (in confessionele zin) karakter dezer studentenorganisatie kwam indertijd tot een voorlopige afsluiting op het Uniecongres—1950 met de aanneming van de zgn. Moderamenverklaring. Deze was een afwijzltig van het Barthianisme. Ze werd door de verschillende afdelingen min of meer duidelijk geaccepteerd. De meerderheid der oppositie blééf echter in S.S.R. Het moeilijkst lag de zaak in Amsterdam; de Amsterdamse afdeling (S.S.R.A.) n.l. had bezwaren tegen de Moderamenverklaring naar voren gebracht. Op 3 Mei 1950 werd echter een „verzoeningsmotie" aangenomen, waarin ook volgens Moderamen en Unlebestuur (als hoogste colleges van Reünistenorganisatie en Unie) de essentie (!) der Moderamenverklarhig werd erkend, o.a.

dat: „wezenlgk voor het lidmaatschap der S.S.R. Is het leven in gehoorzaamheid en dat zo toetreding Inhoudt de aaderwérping aan wet en statuten, met name het zich (persoonlijk In gehoorzaamheid) stellen onder het gezag van de Bijbel, opgevat overeenkomstig de Drie Formulieren van Enigheid".

Men ziet: hier is een compromis: men wU de mensen gehoorzaam doen zijn aan de Schrift, maar —• op gezag van belangen, en om der wille van de mensen, die men graag blijft ontmoeten. In beginsel dus een loslating van de grondslag.

Intussen: men achtte het mogelijk, de normale verhouding tussen Amsterdam en de rest van de Unie te herstellen. Het Umelustrum werd aan Amsterdam toegewezen en Amsterdam leverde behalve een U.B.-lid voor 1951—52 de Uniepraeses. Van enige kentering la de geest der afdeling was echter (hoe kan 't ook op zó'n manier? ) nauwelijks sprake: de deelnam© aan het Lustrum en de belangstelUng voor het gereformeerde leven (bijv. ia Unie-of C.S.B.-verband) bleven zeer gering, terwijl de invloed van hen, die zich bij de gang van zaken niet Wensten neer te leggen, eerder toenam.

Op een protestvergaderrng m „Bellevue" hebben zij gepoogd vorig jaar de meerderheid der afdeling tot uittreden te bewegen. Dit is toen volkomen mislukt. Hun plannen hebben zij echter niet laten varen. Inmiddels slaagde de S.S.R.A. er in, haar organisatie te verstevigen, terwijl anderzijds het aantal leden gestadig afnam (van 240 in 1949 tot 170 in 1951). Dit was, zo zegt men, te wijten aan de uitbreiding van de V.U. met een economische en een medische faculteit en aan de propaganda tegen S.S.R., met name van bepaalde Hervormde zijde. Men moet dit niet overschatten: het percentage Hervormden onder de novieten is in de Unie nauwelijks teruggelopen.

Amsterdam werd er Inmiddels door in moeilijkheden gebracht: in 1950 waren er 15 novieteuj in 1951 slechts 12.

12. Van het „hierdoor postvattende defaitisme" (!) heeft de „linkervleugel" (o.l.v. enkele Hervormde theologen) gebruik gemaakt voor hun plannen. Op 22 September werd in de disputen een motie verspreid om tot oprichting van een nieuwe vereniging te komen; op 25 September werd deze motie in de afdelingsvergaderlng met een grote meerderheid. aangenomen.

Het is de moeite waard, de tekst van deze motie te bekijken. Men ziet al spoedig: de compromissen-duivel van zo-even (beginnen bij de vrienden, en vandaar komen tot de beginselen) komt met-zeven andere terug. Hier is het stuk:

De S.S.R.A. enz....... overwegende,

1) dat op straffe van ondergang (!) het aantal novieten moet worden vergroot en dit, vanwege de uitbreiding der V.U., binnen S.S.R.A. niet wel mogelijk is,

2) dat velen van protestant-christelljken huize zich gaarne georganiseerd zouden zien in een gezeUlgheidsvereniglng,

3) dat haar terrem de Gemeentelijke Universiteit Is, acht het noodzakelijk, andere wegen te zoeken, en ziet als enige mogelijkheid de werkelijke waarde der S.S.R.A. te handhaven in een vereniging, welker wet de volgende essentiële momenten dient te bevatten:

a) 't leven der vereniging wordt gevoed uit en bepaald door de aanvaarduig (!) van onze Heer Jezus Christus als God en Heiland, zoals Hij ons door (andere lezmg luidt: in) de bijbel wordt verklaard,

b) het doel der vereniging is het reformatorisch studentenleven voor haar deel te steunen en te bevorderen.

c) lid kunnen zijn studenten die willen leven uit de onder a) genoemde bron en daarom üistemnaen met het doel der vereniging,

d) de vereniging tracht dit doel te bereiken door

1) het religieus gesprek (!) te animeren, met name op te roepen tot bezuuüng (!) op de betekenis der Reformatie voor wetenschap en persoonlijk leven,

2) de culturele, maatschappelijke en sociale belangstelling en de wetenschappelijke eruditie harer leden te bevorderen,

3) het gezelllgheidsleven te stimuleren,

e) de vereniging voelt (!) zioh, in traditionele zin, de voortzetting der S.S.R.A.

Tot zover de tekst. Ieder ziet het: de „eerlijkste", d.w.z. openhartigste utillteltspolltiek. Men moet wat doen, en daarom gaat men maar een principiële basis leggen, die bij het te bereiken doel past.

In deze nieuwe vereniging is de „mterkerkelijkheldsmisère" dadelijk te lezen. De formule, onder a). Is n.l. die van de bekende „Wereldraad van Kerken", die reeds zoveel ellende stichtte door zijn loslating van het evangelie.

Men koos juist die Wereldraad-formule om de bezwaren, die door de „linkervleugel" (!) tegen S.S.R. waren geuit, weg te nemen, en wees anderzijds de mogelijkheid af, het ledental te vergroten door V.U.-studenten, die daartoe de wens te kennen gaven, in S.S.R. op te nemen. Aan de Urne werd een ultimatum gesteld, dit alles binnen 14 dagen te accepteren en te honoreren.

De Unie wees dit ultimatum uiteraard van de hand.

Hn zo viel reeds op 9 October na de laatste discussie de beslissing.

Er werd op gewezen da; men me; afschaffing van wet en statuten ook de traditie der S.S.R.A. verwerpt; dat in de „nieuwe grondslag" de autoriteit van de Bijbel gevallen is; dat het nog niet is voorgekomen dat van gereformeerde zijde de Wereldraad-formule als gemeeur schapsbasis wordt aangeprezen, zonder dat over de betekenis ervan discussie mogelijk is; dat opportunisme wel een kwalijke grond Is om een gereformeerd Ideaal prijs te geven voor Iets, waardoor ook bijv. Banning en Bultmann gesanctionneerd worden; dat de S.S.R.A. blijft voortbestaan en dat deze actie daarom breuk en afbraak betekent; dat de „nieuwe vereniging" in haar propaganda vele tegenstrijdige motieven naar voren brengt enz. enz.

Daartegenover legden de voorstanders alle nadruk op de betekenis van een groot protestants blok (!) aan de S.U. (alsof die S.U. zich bekommeren zou om „protestanten", die de kluts kwijt zijn); op de oecumemsc"he gedachte en de doorbreking van het „gereformeerd isolement"; op de vorming die uitgaat van d« botsing van allerlei religieuze meningen enz. enz.

Achter de ulttredhigsactie bleek ook het bestuur der amsterdamse afdeling te staan, ondanks vroegere* l9ya. Uteitsbetuigingen jegens de Urne en de taak, karakter, grondslag en doel der vereniging te handhaven, 416 nu eenmaal op elk bestuur rust. Het Bestuur trad dus ^f en fimgeerde vervolgens als voorlopig toestuur van de „nieuwe vereniging in oprichting". '".' '

Door de snelheid, waarmee dit alles zich voltrok, was de zaak voor velen nog: niet duidelijk. Verschelden studenten hebben hun , , keuze" nog niet bepaald; maar het ziet er naar uit, dat de nieuwe vereniging ongeveer de helft der leden wegtrekt dat een zesde voor alles bedankt („toch bijna afgestudeerd"), en dat een derde de S.S.R.A. zal voortzetten. Op de novieten is van de zijde der nieuwe vereniging een enorme pressie geoefend, waardoor zij bijna alle voor S.S.R. dreigen verloren te gaan.

Onmiddellijk na de scheuring werd van de zijde der S.S.R.A. een laatste-appèl aan allen, die tot haar behoorden, gezonden. De tekst daarvan bevat o.m. volgende passage:

„Het Bestuur roept U op, U nogmaals klaar voor ogen te stellen wat zulk een besluit inhoudt. Beide verenigingen, de S.S.R.A. en de N.V. verklaren het reformatorisch studentenleven te willen bevorderen.

Daarbij spreekt de S.S.RA. openlijk uit, dat zij dit leven in al zijn uitingen overstraald wil zien en gesterkt, gefundeerd en gevoed door Gods Woord, dat ons volkomen genoegzaam geschonken is in de Bijbel.

De N.V. wil - dit leven echter zien „gevoed uit en bepaald door de aanvaarding van onzen Heer Jezus Christus als God en Heiland zoals Hij ons door de Bijbel wordt verklaard".

Wij gaan thans niet in op alle mogelijke vragen om-• trent levensvatbaarheid van S.S.R.A. en N.V., omtrent „engte" en „ruimheid", omtrent principe en verwatering, maar stellen slechts deze ene primaire vraag aan U allen:

Wanneer U zelf leeft uit het rgeloöf in God, Die ons de Bijbel als Zijn Woord meegeeft ta dit leven, en wanneer daar de Societas is en blijft, die hen allen •^'^l verenigen, die door dit Woord him leven willen laten voeden en richten, de Societas, die nog grote groepen studenten kan bereiken en dit in haar rijke traditie op hen overdragen,

kunt U het dan verantwoorden, met een gerust geweten voor God en onzen Heer Jezus Christus, dat U deze Societas helpt afbreken om lid te worden van een vereniging, die dit als vereniging welbewust verzwijgt en dienovereenkomstig haar leden zal toelaten te ontkennen?

Kunt U dit voor Hem brengen: „de Societas heeft geen toekomst meer,

ik moet toch maar met mijn dispuut meegaan.

Ik kan beter deze vereniging steunen,

ik vidl daar aankomende studenten weLkoni heten, ook als daar anderen zijn, die heel andere dingen over de Bijbel propageren dan ik zelf geloof en die dan •hetzelfde recht hebben om dit, met de sanctie der veremging, aan de jongere studenten door te geven,

of: ik weet het allemaal niet meer, maar Ik ga , toch mee"? "

Tot zover de tekst van wat de aan S.S.R. „trouwgehleven" afdehng aan de studenten schreef. Het slot is triest genoeg: maar volkomen eerlijk. De barthlaanse doorbraakmensen hebben heel wat op hun geweten. Juist door hun blijven in christelijke organisaties (wat zl] soms aanvoeren ten bewijze (!), dat ze toch zo ongevaarlijk zijn).

zijn). Intussen hebben ook degenen, die de N.V. (meuwe verenlgmg) op touw gezet hebben, zich tot de studenten gericht. Uit hun missive citeren we:

„De vereniging Is ontstaan uit de S.S.R.A. als resultaat van de jarenlange strijd, die haar leden binnen de S.S.R.A. vergeefs geleverd hebben voor het behoud van de werkelijke waarde en taak der S.S.R.A. Vergeefs inderdaad, omdat het niet mogelijk bleek de volgende voorwaarden voor het realiseren van die waarde en taak binnen S.S.R.A. te verwezenlijken:

1) geen grondslag, die door inhoud of interpretatie van het christelijk geloofsgetuigenis binnen de Societas dwtagt tot een verwijzen van anderen of van zichzelf naar de periferie der Societas,

2) geen verplichte ondertekening van de grondslag der Societas.

Met andere woorden:

1) bumen de vereniging moeten christelijke studenten die aan een openbare Universiteit studeren, een geestelijke steun voor zichzelf kunnen vinden en voor anderen kunnen zijn,

2) ook moet er in de vereniging plaats zijn voor allen, die zich tot deze gemeenschap voelen aangetrokken en met ons bereid zijn te luisteren naar Gods Woord en zioh onder zijn appèl (!) te plaatsen.

Voor een veremging, die niet aan deze eisen voldoet. Is het praedicaat gereformeerd een vlag, die de lading niet dekt. Zo gaat „gereformeerd" betekenen „metgereformeerd". Daarom kozen wij da term „reformatorisch".

Men signaleert verstarring en verwatering als de grote gevaren, die een christelijke studentenvereniging bedreigen. Wij beschouwen de Algemeen Reformatorische Studenten Vereniging als een overwinning op de verstarring. Dit betekent met dat wij nu in de richting van de verwatering zullen koersen. Wij achten nl. het gevaar voor verwatering dan acuut voor een vereniging, als de verstarring tot een zo grote mate van formalisme m het handhaven van doel en grondslag leidt, dat van een werkelijk appèl op haar leden (op grond van wat de vereniging wil) geen sprake meer is".

Tot zover de missive. Terecht merkt men op, niet te zullen koersen In de richting van de verwatering. Dat kan niet eens meer. Men zit er al midden in. E!n het koersen is afgelopen: 't roer is weg.

Zo bestaan er dan thans twee verenigingen: de oude S.S.R.A.. die haar gelederen zal versterken met V.U.studenten, die om toelating verzoeken, en een., algemeen protestantse verenlghig, die haar gelederen gaat versterken met allen, die maar „naar het appèl van da Bijbel

willen luisteren". Deze beide verenigingen zullen uit elkaar groeien in velerlei opzicht. „En ook samenwerken, waar dat aan de orde komt", zegt men erbij. Vrsiag maar niet, hoe, en waartoe.

Djt alles zal van grote betekenis zijn voor het christelijk leven in al zijn uitingen; want ook elders zal de keuze tussen deze beide organisatievormen onontwijkbaar blijken. De „doorbraak" is in volle gang. Men heeft op grond van , .kerkelijk" gesigneerde paspoorten mensen aanvaard, die van de-Confessie vrijwel niets wisten of geloofden, te laat een confessionele dam willen opwerpen tegen de doorbraak-geesten, en ziet nu het schisma komen. Men ziet sommige leiders (ook aan de V.U., ook in Kampen) pleiten voor ce Wereldraad van Kerken. En terwijl deze ouderen nog piepen, daar zingen al de jongeren.

Er is maar één troost: men is (tenminste op sommige punten) duidelijk!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen